Mahalli idareler seçimleri 31 Mart 2024 Pazar günü yapılacaktır. Yüksek Seçim Kurulu Kararına (YSK) kararına göre de aday olmak isteyen kamu görevlilerinin aday olabilmek için görevlerinden çekilmesi veya görevinden ayrılması gerekmektedir.
Aşağıda aday adayı olmak isteyen kamu çalışanlarının bilmesi gereken hususlara yer verilmiştir.
Belediye başkanlığında aday olmak isteyen hangi kamu görevlileri istifa etmeli?
Anayasa’nın 76’ncı ve 2839 sayılı Kanun’un 18’inci maddesi uyarınca mahalli idareler seçiminde aday olmak isteyen aşağıdaki görevlerde bulunanların istifa etmesi gerekmektedir.
• Hâkimler ve savcılar,
• Yüksek yargı organları mensupları,
• Yükseköğretim kurumlarındaki öğretim elemanları,
• Yükseköğretim Kurulu, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu üyeleri,
• Kamu kurumu ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri,
• Subaylar ile astsubaylar,
• Siyasi partilerin il ve ilçe yönetim kurulu başkan ve üyeleri,
• Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile sendikalar, kamu bankaları ile üst birliklerin ve bunların üst kuruluşlarının ve katıldıkları teşebbüs veya ortaklıkların yönetim ve denetim kurullarında görev alanlar.
2972 sayılı Kanun’un 17’nci maddesi gereğince milletvekilleri, belediye başkanları, il genel meclisi ve belediye meclisi üyeleri ile muhtarların, mahalli idareler seçimlerinde aday olabilmesi için görevlerinden istifa etmek zorunda olmadıkları düzenlenmiştir. Bu düzenleme gereğince belediye başkanları ve belediye meclis üyelerinin adaylık için istifa etmeleri gerekmemektedir.
Belediye Başkan Yardımcıları istifa etmeli midir?
Yüksek Seçim Kurulunun 19/11/2018 tarihli ve 1052 sayılı Kararında “… Kanunda belediye meclis üyelerinden belediye başkan yardımcılığına atananlarla ilgili bir istisna bulunmadığından, bu durumda olan kişilerin belediye başkan yardımcılığı görevinden istifa etmeleri gerektiğine,” karar verilmiştir. Bu nedenle belediye başkan yardımcılarının seçimlerde aday olabilmek için istifa etmeleri gerekmektedir.
Belediye başkanı olmak isteyenler ne zaman kadar istifa etmeli?
Yüksek Seçim Kurulu’nun 19.10.2023 tarihli ve 1460 sayılı kararı uyarınca 31 Mart 2024 tarihinde yapılacak olan aday olmak için görevden çekilmesi gerekenlerin en geç 1 Aralık 2023 Cuma günü saat 17.00'ye kadar görevlerinden ayrılma isteğinde bulunmaları gerekmektedir. Emeklilik için de aynı durum geçerlidir. Dolaysıyla 1 Aralık 2023 tarihinden sonra istifa eden veya emekli olacakların aday olamayacağı değerlendirilmektedir. Burada şunu da belirtmek gerekmektedir. Bu tarihten önce istifa edilmesi veya emekli olunması, aday olmaya engel değildir.
İşçiler, belediye başkan adayı olmak için istifa etmeli midir?
Anayasa’nın 76’ncı maddesine istinaden sürekli ve geçici işçilerin seçimlerde aday olmak için istifa etmelerine gerek bulunmamaktadır.
Sözleşmeli personel istifa etmeli midir?
Kamu kurum ve kuruluşlarının ilgili mevzuatı çerçevesinde istihdam edilen sözleşmeli personelin istifa etmeleri zorunlu olup bu kişilerin seçilememeleri veya aday gösterilmemeleri halinde tekrar eski görevlerinde sözleşme ile istihdam edilmeleri gerekmektedir.
Seçimler için kurumlar tarafından istifa dilekçesi reddedilebilir mi?
Aday olmak için görevden ayrılmaya ilişkin talepler kurumu tarafından reddedilemez.
Seçim için istifa eden memurlar hangi özlük haklarından yararlanır?
Normalde aylıksız izinli sayılan kamu personelinin hastanelerde tedavi olma hakkı, daha sonra ücreti yatırılması halinde emeklilikte hizmetin sayılması hakkı bulunmaktadır.
Ancak, seçimde aday olmak için istifa eden memurların durumu normal istifa ile aynıdır. Dolaysıyla bu şekilde memuriyetten istifa edenler memuriyete ilişkin özlük haklardan yararlanamayacakları gibi bu süreler emeklilik bakımından da değerlendirilmeyecektir.
Aday gösterilmeyen kamu personeli göreve dönebilir mi?
Yüksek mahkeme üyeleri, Hâkimler, savcılar ve bu meslekten sayılanlar, Subay ve Astsubaylar, aday olmak için istifa etmeleri durumunda göreve dönememektedir. Ancak, diğer kamu görevlilerinin yeniden göreve dönme hakkı bulunmaktadır.
Bazı kamu idareleri göreve dönüşlerde kanunda yer alan, “göreve dönebilirler” ibaresinden dolayı atama yapma konusunda takdir haklarının bulunduğunu düşünmektedir. Ancak idari yargı mercileri tarafından konuya ilişkin kararlarda seçimlere katılmak üzere istifa eden ancak aday listelerinde yer almayanların başvuruda bulunması ve ayrıldığı kadronun boş olması halinde Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığınca kesin seçim sonuçlarının açıklanmasından önce eski görevlerine dönmelerinin mümkün olacağına hükmedilmiştir.
Aday adayı olamayanlar geri dönebilir mi?
Kanun ve YSK kararı sadece seçime girmek üzere aday olup seçimi kaybedenlerin geri dönüşüne imkan vermiştir. Ancak uygulamada Cumhurbaşkanlığının görüşü doğrultusunda aday adayı olamayanların da, seçim sonucu beklenmeksizin geri dönebileceği belirtilmiştir.
Dönmek isteyen kamu personeli kadro dolu ise nereye atanır?
Seçimlere katılmak üzere istifaen görevlerinden ayrılan kamu görevlilerinin, adaylığı veya seçimleri kaybetmeleri halinde, süresinde başvurmaları kaydıyla önceki görevlerine döndürülmeleri asıldır. Başvuru tarihinde kadronun dolu olması halinde ise kazanılmış hak aylık derecelerindeki başka (eşdeğer) bir göreve döndürülmeleri gerekir. Cumhurbaşkanlığı Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğünün seçim için kamu görevinden ayrılanlar konulu 13.04.2023 tarihli ve E-74073113-010.99-148278 sayılı yazısı da bu doğrultudadır.
Seçim için istifa 92. Maddede yer alan iki defa sınırlamasına dahil midir?
Seçim nedeni ile yasal zorunluluğa dayanarak seçilme hakkının kullanılması için istifa edenlerden yeniden göreve dönmek isteyenler, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 92’nci maddesinde yer alan iki defadan fazla istifa etmiş olanların memuriyete dönemeyeceğine ilişkin kısıtlamalara tabi olmayacaktır.
