Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 12 yıl sonra ilk kez Irak’a gidiyor. Irak’a Türkiye’den en son Cumhurbaşkanı sıfatıyla giden 8. Cumhurbaşkanı Rahmetli Turgut Özal’dı. Özal’dan sonra hiçbir Cumhurbaşkanı Irak’ın kapısını çalmadı. Bu durum Irak ile olan ilişkilerin bir dönem askıya alınmasına ve bugün çözülmesi gereken konuların gecikmesine neden oldu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan önce Bağdat’ta Irak Cumhurbaşkanı Abdüllatif Reşid ve Başbakan Muhammed al Sudani ile görüşecek. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Savunma Bakanı Yaşar Güler, Enerji Bakanı Alparslan Bayraktar, MİT Başkanı İbrahim Kalın’ın da eşlik ettiği heyetle birlikte ikinci durak Erbil olacak.
Tarihi olarak nitelendirilen bu ziyaret, Ankara-Bağdat ilişkilerini yeni bir düzeye çıkartması açısından önemli olacak. İkili ilişkiler özellikle terörle mücadele, su yönetimi ve Kalkınma Yolu projesiyle ilgili iş birliği adımları görüşülecek.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, imzalanacak anlaşmaların 20’den fazla olduğunu kaydetti. Irak Hükümet Sözcüsü el-Avvadi, Erdoğan'ın Irak ziyaretiyle iki ülke ilişkilerinde "niteliksel sıçrama" yaşanacağını söyledi.
Güvenlik ve terör uzmanı Dr. İmbat Muğlu, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Irak ziyaretini Elips Haber’e değerlendirdi.
Terörle mücadele de Irak’ın tam destek vereceğini belirten Muğlu, Türkiye’nin, PKK terör örgütünün Irak’taki yapılanmasını ve IKBY’deki varlığını bitirmek istediğini dile getirdi.
“Bu ziyaret kapsamında Cumhurbaşkanımız hem Amerika’ya hem İran’a hem de Talabani’ye mesaj verecektir”
“Süleymaniye bugün bakıldığı zaman PKK terör örgütünün şehir yapılaşmasının başkenti olmuş durumda” diyen Muğlu, “Cumhurbaşkanı Erdoğan “Bir gece ansızın gelebiliriz” derken bunu Süleymaniye içinde kullanmıştır. Milyonların yaşadığı bir yer PKK’nın orada sivillerde kimlik kontrolü yaptığını biliyoruz. Bunu bitirebilecek yegâne güç Türkiye ile birlikte IKBY ve Irak Cumhuriyeti… Irak devleti bu konu ile ilgili hazırlıklarını daha önce de başlattığını duyurmuştu. Önce Sayın Hakan Fidan’ın ziyareti, ardından Milli Savunma Bakanımız ve Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanımızın hem Bağdat hem de Erbil ziyaretleri oldu. Bunun en önemli nedeni PKK terör örgütünü Irak topraklarından süpürmek” dedi.
Celal Talabani’nin oğlu Bafel Talabani’nin PKK terör örgütüyle olan ilişkilerini de dile getiren Muğlu, sözlerine şu şekilde devam etti;
“Süleymaniye bölgesinde PKK terör örgütünü destekleyen bir siyasi güç var. Celal Talabani’nin oğlu onları destekliyor. Bunları destekleyende Amerika, iş kurucuları ise İran. Mesut Barzani döneminde orada görev yaptık. Açıkçası o dönem PKK terör örgütüne göz açtırılmıyordu. Şimdi bu ziyaret kapsamında Cumhurbaşkanımız hem Amerika’ya hem İran’a hem de Talabani’ye mesaj verecektir.”
“Amerika’nın talimatları Irak için çok önemli. Amerika Türkiye’nin taleplerini net bir şekilde biliyor.”
Irak Ulusal Güvenlik Konseyi'nin terör örgütü PKK'yı Irak'ta "yasaklı örgüt" olarak tanımladığını anımsatan Muğlu, “Türkiye, PKK’nın Suriye’den Irak’a geçmesini engelleyecek. Irak’taki PKK’yı da topyekûn yok etmek istiyor. Bunun içinde protokoller imzalanacak. Irak hükümeti de ilk defa resmi olarak yasaklı örgüt olduğunu belirtti. Irak Başbakanı bu görüşmenin sıradan bir görüşme olmadığını, geniş yelpazeli ciddi kararların alınacağını açıkladı. Bu arada Irak Başbakanı Sudani Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın görüşmesi öncesinde Amerika’ya gitti. Amerika’nın talimatları Irak için çok önemli. Sudani’nin uzun süre Amerika’da kalmasının nedeni diyebiliriz. Yani şunu diyebiliriz Amerika Türkiye’nin taleplerini net bir şekilde biliyor. Bu çerçevede Sudani Amerika’nın tavsiyelerini almış olabilir. Ama terörle mücadele olunca Türkiye ne Amerika’yı dinler ne İngilizi dinler. Bunun ilgili asla taviz yok” diye konuştu.
“Basra’dan başlayıp Avrupa’ya kadar uzanacak Kalkınma Yolu bu ziyaret sırasında netleşecek ve 2030’da bitmiş olacak.”
Kalkınma Yolu Projesi'ndeki Irak ve Türkiye ortaklığına vurgu yapan Muğlu, bu projenin Erdoğan'ın Irak ziyaretinin en önemli ayağını oluşturduğunu söyledi.
Muğlu, “Türkiye’yi de ilgilendiren ve Irak’ın da hassasiyeti olan Kalkınma yolu dediğimiz projeyi hayata geçirmek. Bu proje aslında Basra’dan başlayıp Avrupa’ya kadar uzanacak bir proje. Bunun ön ayağı ve tamamlayıcısı Türkiye olacak. Bu ziyaret sırasında netleşecek ve 2030 yılına kadar tamamı bitmiş olacak. Yeni modern tarihi İpek yolu gibi düşünebiliriz, deve ile gidilen yollar artık yeni iletişim ağlarıyla teknolojik araçlarla hem ekonomik alanda hem sosyal alanda hem de askeri alanlarda orta doğu’yu Avrupa ile birleştirebilecek. Hatta Zengazur koridorununda tamamlayıcısı Çünkü bu koridor da Kafkasya’ya açılıyor. Bu koridorla Avrupa’dan gelen ürünlerin Türkiye üzerinden Basra’ya Orta doğu’nun birçok noktasına ulaşacak. Bu durum Türkiye, Irak, Suriye, Kafkasya ülkeleri ve Avrupa için çok önemli bir ticaret yolu olacak” dedi.
Erdoğan’ın Bağdat’tan sonraki durağı Erbil olacak. Burada yapacağı temaslarda; güvenlik, ekonomi ve ticaretin yanı sıra enerji işbirliği gibi konular görüşülecek. 2023 Mart ayından bu yana kapalı olan Kerkük-Yumurtalık boru hattının yeniden çalışmaya başlaması da gündemde.
Muğlu, “Türkiye’den geçen Ceyhan boru hattı ile sevkiyat Amerika’nın talimatıyla engellenmişti. Cumhurbaşkanımızın ziyaretiyle tekrar IKBY ile petrol akışı Türkiye üzerinden Avrupa’ya ulaşacak. Bu da Türkiye için büyük bir avantaj ekonomik bir katkı sağlanmış olacak” ifadesinde bulundu.
