Gelecek yıl gerçekleştirilecek Birleşmiş Milletler İklim Zirvesi COP29′a ev sahipliği yapması beklenen Azerbaycan’ın Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Sırbistan‘da düzenlenen Bulgaristan-Sırbistan doğalgaz boru hattının açılış töreninde Brüksel‘e doğalgaz ihracatını iki katına çıkarma sözünü yerine getireceğini açıkladı.
Bu yıl düzenlenen COP28 İklim Zirvesi‘nde kabul edilen nihai metinde ‘aşamalı olarak kaldırma’ ve ‘aşamalı olarak azaltma’ sözcüklerinden kaçınılmış ve bunun yerine fosil yakıtlardan ‘geçiş’ ihtiyacına atıfta bulunulmuştu.
Bakü’nün ihracat sözünü yerine getirmek için yılda 20 milyar metreküpe gaz çıkarması gerekiyor. Bunun için Bakü’nün hem gaz üretimini arttırması hem de Azerbaycan gazını Hazar Denizi‘nden Avrupa pazarlarına taşıyan Güney Gaz Koridoru‘nu oluşturan üç transit boru hattının kapasitesini arttırması gerekiyor.
Geçen yıl temmuz ayında Avrupa Birliği ile dönüm noktası niteliğinde bir anlaşmayla verilen bu söz, Rusya‘nın Avrupa’ya gaz ihracatının sıfıra düşmesine ve Avrupa’da gaz fiyatlarının görülmemiş seviyelere yükselmesine neden olan Ukrayna işgalinin ardından gelmişti.
Şirketler kapasite artımına başladı
Eurasianet‘in aktardığına göre, Azerbaycan’ın Absheron gaz sahasından gaz üretmeye başlayan TotalEnergies, eylül ayında üretimi yılda 1,5 milyar metreküpten yılda yaklaşık 5,5 milyar metreküpe çıkaracağını doğruladı.
Azerbaycan’ın devlet petrol şirketi SOCAR, Umid gaz sahasında üretimini artırmayı hedeflerken, Azerbaycan’ın Şah Deniz gaz sahasını ve ACG petrol sahasını işleten BP mevcut her iki sahanın altında derin kuyular açmaya başladı.
Bakü’nün 2027 yılına kadar ihracat sözünü yerine getirilebilmesi için Azerbaycan gazını Azerbaycan’dan Türkiye‘ye taşıyan Güney Kafkasya Doğalgaz Boru Hattı‘nın (SCP) ya da Türkiye üzerinden Yunanistan‘a taşıyan TANAP Boru Hattı‘nın toplam kapasitesinin yılda en az 10 milyar metreküp artırılması gerekiyor.
Avrupa’nın ilgisinde bir değişim yok
Azerbaycanlı yetkililer, Avrupalı alıcıların, Azerbaycan’ın Brüksel’e 2027 yılına kadar tedarik sözü verdiği ilave gazı satın alma konusunda yavaş davrandığından şikayet ediyor.
Azerbaycan’ın eylül ayında Dağlık Karabağ‘ı ele geçirmek için başlattığı ve bölgedeki Ermeni nüfusun boşaltılmasıyla sonuçlanan askeri harekat AB tarafından, özellikle de Fransa gibi bazı üye ülkeler tarafından iyi karşılanmamıştı. Ancak bu durumun Avrupa’nın Azerbaycan doğalgazını satın almaya yönelik ilgisini etkilediğine dair bir belirti yok.
Fotoğraf: Grigory Dukor / Reuters
