Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) Sözcüsü Celine Schmitt, Suriye'de Beşar Esad rejiminin 8 Aralık 2024'te devrilmesinin ardından yaklaşık 400 bin Suriyeli mültecinin komşu ülkelerden ülkesine geri döndüğünü açıkladı. Schmitt ayrıca, ülke içinde yerinden edilmiş bir milyondan fazla kişinin de yeniden evlerine döndüğünü belirtti.
BM Cenevre Ofisi'nin haftalık basın toplantısına çevrim içi katılarak konuşan Schmitt, geri dönüş sürecinin kapsamı ve zorluklarına ilişkin önemli değerlendirmelerde bulundu. Sözcü, gönüllü geri dönüşlerin ivme kazandığı bu dönemde uluslararası toplumun Suriye halkına yönelik desteğinin hayati önem taşıdığını vurguladı.
Geri dönüşte “kritik yaz dönemi” uyarısı
Schmitt açıklamasında, yaz aylarının gönüllü geri dönüşler açısından "kritik bir an" olduğuna dikkat çekti. Bu dönemin, Suriyelilerin evlerine güvenli ve sürdürülebilir şekilde dönebilmeleri için önemli bir fırsat sunduğunu ifade eden Schmitt, “Ancak bu fırsatın değerlendirilebilmesi için ciddi bir destek gerekiyor” dedi. Barınma, geçim kaynakları, koruma ve hukuki yardım gibi alanlarda yeterli desteğin sağlanamaması durumunda geri dönenlerin yeniden yerinden edilme riskiyle karşı karşıya kalabileceği uyarısında bulundu.
1,5 milyon kişi geri dönemeyebilir
Schmitt, bu yıl içerisinde 1,5 milyon kişinin daha Suriye’ye dönmesinin planlandığını ancak geri dönüşlerin sürdürülebilirliği için gerekli finansmanın sağlanamaması durumunda bu sayıya ulaşılamayabileceğini dile getirdi. Schmitt, özellikle güvensizlik, yıkılmış altyapı, yetersiz sosyal hizmetler ve temel ihtiyaçlara erişim sorunlarının geri dönenlerin karşılaştığı başlıca engeller olduğunu belirtti.
16,7 milyon Suriyeli yardıma muhtaç
Suriye’deki insani krizin boyutlarına da dikkat çeken Schmitt, nüfusun yaklaşık yüzde 90’ına tekabül eden 16,7 milyon kişinin bir tür insani yardıma ihtiyaç duyduğunu açıkladı. Bu kişilerden 7,4 milyonu ise halen ülke içinde yerinden edilmiş durumda.
Schmitt, bu çerçevede, insani yardım kuruluşlarının faaliyetlerini sürdürebilmesi için uluslararası finansman akışının kritik olduğunun altını çizdi. Ancak mevcut durumda BMMYK dahil olmak üzere birçok yardım kuruluşunun ciddi fon kesintileriyle karşı karşıya olduğunu belirterek, bu kesintilerin “milyonlarca hayatı riske attığını” söyledi.
