Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Kâtip Üyesi Saadet Partisi İzmir Milletvekili Mustafa Bilici, ithal edilen katı atıkların geri dönüştürülmesine ilişkin Meclis Başkanlığına soru önergesi verdi. Saadet Partili Mustafa Bilici’nin sorusuna yanıt Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki’den geldi.
Bakan Özhaseki’nin imzası bulunan yanıtta, Türkiye’de tehlikesiz atık ithalat işlemlerinin Ticaret Bakanlığı tarafından her yıl yayımlanan Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Atıkların İthalat Denetimi Tebliğine göre yürütüldüğü belirtildi. Kaynağı, içeriği ve kalitesi belirsizlikler içeren karışık türde plastiklerin ithalatının yasak olduğu vurgulanan yanıtta; mezkûr mevzuat kapsamında atık plastik haricinde geri dönüşüm yapılmak üzere metal hurda, atık kâğıt, atık cam, tekstil atıkları vb. gibi atık çeşitlerinin de ithal edilip ekonomik değere haiz ürünler elde edildiği ifade edildi.
“Plastik atık ithalatı geri dönüşüm amaçlı yapılmaktadır”
Yanıtta, ithalatına izin verilen atıkların toplam miktarının 2022 yılı için 2.17 milyon ton olduğu; 2023 yılı ekim ayına kadar yapılan toplam ithalat miktarının ise 1.29 milyon tona gerilediğine dikkat çekildi. Plastik atık ithalatının geri dönüşüm amaçlı yapıldığını, yakma ve bertaraf amaçlı plastik atık ithalatının da yasak olduğu belirtilen yanıtta, “Ayrıca ithal edilecek atık plastiklerdeki kontaminasyon oranı %1 ile sınırlandırılarak, temiz ve geri dönüşüm verimi yüksek atık ithalatı yapılması sağlanmıştır” denildi.
Türkiye’de 3 bin 184 lisanslı geri dönüşüm tesisi var
Çoğunlukla Avrupa ülkelerinden olmakla birlikte dünyanın muhtelif ülkelerinden atık ithalatı yapıldığı bildirilen yanıtta, “Gümrüklerde ve tesislerde yapılan sıkı denetimler sayesinde 2022 yılında da temiz ve geri dönüşüm verimi yüksek plastik atıkların ithalatına müsaade edilmiştir. Türkiye'de tehlikeli ve tehlikesiz atık geri kazanım konusunda faaliyet gösteren 3184 adet lisanslı tesis bulunmaktadır” bilgisi verildi.
“Türkiye’de 97 adet katı atık düzenli depolama tesisi bulunmaktadır”
“Türkiye'de kaç katı atık düzenli depolama tesisi mevcuttur?” sorusuna da “Geri dönüşüm tesislerinden çıkan bakiye atıklar yine Çevre İzin ve Lisans Belgesi bulunan tesislere gönderilmektedir. Türkiye'de Düzenli Depolama - 1. Sınıf (Tehlikeli Atık Düzenli Depolama), Düzenli Depolama - 2. Sınıf (Belediye Atıkları ve Tehlikesiz Atık Düzenli Depolama) ve Düzenli Depolama - 3. Sınıf (İnert Atık Düzenli Depolama) olmak üzere toplam 97 adet düzenli depolama tesisi bulunmaktadır” yanıtı verildi.
“Ani denetimler yapılmaktadır”
Yanıtta, Bakanlığın merkez ve taşra teşkilatında görevli denetim personelleri tarafından 2872 sayılı Çevre Kanunu ve bu Kanuna istinaden yayımlanan yönetmelikler kapsamında, ani, birleşik ve şikâyet üzerine denetimler yapıldığı vurgulandı.
Yanıtta, yapılan denetimlerde Çevre Mevzuatında belirtilen usul ve esaslara aykırı faaliyet gösterdiği tespit edilen işletmelere 2872 sayılı Çevre Kanunu'nun 20' nci maddesi uyarınca idari para cezası uygulandığı hatırlatıldı.
Öte yandan yanıtta, çevre ve insan sağlığı için tehlike yaratan işletmelerin faaliyetinin 15' nci madde kapsamında kısmen veya tamamen, süreli veya süresiz olarak durdurulduğuna dikkat çekildi.
