Stres, heyecan, hızlı koşma gibi nedenlerle ortaya çıkabilen kalp çarpıntısı (taşikardi) nedir? Nedenleri ve belirtileri nelerdir? Tedavisi nasıl olur?
Taşikardi (Kalp çarpıntısı) nedir?
Fiziksel aktiviteler de kalp çarpıntısına neden olabilir (Merdiven çıkmak, spor yapmak, gibi). Taşikardi ise basit olarak kalbin, istirahat halindeyken dakikada 100 defadan fazla atmasıyla kalp çarpıntısı oluşması olarak tanımlanabilir. Fiziksel aktiviteler nedeniyle artan kalp çarpıntısı sinüs taşikardisi olarak adlandırılır ve normaldir. Bu, kalbin doğal kalp uyarısını sağlayan ve sağ kulakçıkta bulunan sinüs düğümünün normalden daha hızlı elektrik sinyalleri göndermesiyle olur. Kalp atım hızı artmıştır, fakat ritim bozukluğu yoktur.
Patolojik taşikardilerde ise kalp, dinlenme sırasında üst veya alt odacıklarda veya her ikisinde birden normalden daha hızlı atar. Kalbin daha hızlı atması nedeniyle, kalp kaslarının (miyokard) oksijen ihtiyacı artar. Bu durum uzun süre devam ederse, oksijen yetersizliğine bağlı miyokard hücreleri ölebilir ve bu da kalp krizine yol açabilir.
Taşikardi belirtileri:
Nefes darlığı,
Baş dönmesi,
Nabızda hızlanma,
Kalp atışlarını hissetmek,
Göğüste rahatsızlık hissi,
Göğüs ağrısı,
Bayılma (senkop),
Bilinç bulanıklığı,
Sersemlik hissi,
Hipotansiyon,
Ani güçsüzlük.
Ciddi vakalarda ise;
Kalp krizi,
Bilinçsizlik,
Yorgunluk,
Kalp kası hasarı,
Nadir durumlarda, komplikasyonlar kan pıhtısı, inme, kalp yetmezliği ve ani ölümü de içerebilir.
Taşikardi tedavisi
Tedavi seçenekleri çarpıntının nedenine, hastanın yaşına ve genel sağlık durumuna bağlı olarak değişiklik gösterir. Tedavinin doğru şekilde planlanabilmesi için öncelikli hedef altta yatan nedenin saptanmasıdır. Taşikardi sıklığını azaltmak, tekrar etmesini önlemek ve komplikasyon riskini minimuma indirmek için tedavi planı hazırlanır. Bazı durumlarda, gereken tek şey çarpıntının nedenini tedavi etmektir. Diğer durumlarda altta yatan bir sebep bulunamaz ve bu durumda farklı tedavilerin denemesi gerekebilir. Tedavide kullanılan yöntemlerden bazıları şunlardır:
Vagal manevra: Vagal sinir, kalp atış hızını düzenler. Bu siniri etkileyen manevralar yoluyla kalp atış hızı yavaşlatılabilir. Vagal manevralar arasında öksürük, ıkınma ve kişinin yüzüne bir buz torbası yerleştirmek bulunur.
Antiaritmik İlaçlar: Antiaritmik ilaçlar ağız yoluyla veya enjeksiyonla uygulanabilir. Normal bir kalp atışının geri kazanılmasına yardımcı olurlar. Normal kalp ritminin elde edilebilmesi için birden fazla antiaritmik ilaç kullanımı gerekebilir.
Kardiyoversiyon: Bu prosedürde, kaşıklar veya göğüse yapıştırılan bantlar yoluyla kalbe elektriksel şok uygulanır. Akım, kalpteki elektriksel sinyalleri etkiler ve normal kalp ritmini geri döndürür. Genellikle acil tedaviye ihtiyaç duyulduğunda veya manevralar ve ilaçlar etkili olmadığında kullanılır.
Defibrilasyon: Hastada nabzın alınamadığı yaşamı tehdit eden aritmilerin acil tedavisinde kullanılır. Özellikle de ventriküler fibrilasyon ve vücuda kan pompalanmasının olmadığı ventriküler taşikardide tercih edilir.
Ablasyon: Anormal kalp dokusunun tahrip edilerek ortadan kaldırılması olarak cevap verilebilir. Ablasyonk ateter denilen uzun ince aletler yardımıyla yapılabilir. Kateter ile kasık yoluyla kalp içine ilerlenir. Kateterin kalbin neresinde olduğu x ışınları yardımıyla (floroskopi) izlenebilir. Kateterin ucu kayıt cihazına bağlanarak kalp içi EKG kayıtları alınır ve araştırma ile çarpıntı yapan odak bulunur. Daha sonra yine kateter yardımıyla radyo frekans enerjisi verilerek bu bölge tahrip edilir ve böylece sorumlu odak ortadan kaldırılır. Hastaların yüzde 90'ında başarı sağlanır.
