Özel Haber: Büşra Sağlam
Human Papilloma Virüs (HPV) aşısı, rahim ağzı kanserinden korunmak için 12- 15 yaş üstü kadın bireylerin olması gereken bir aşıdır. Rahim ağzı kanserinden korunmayı sağlayan HPV aşısını ücretsiz verileceğini söyleyen Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın açıklamasından sonra, 30 Temmuz 2023 tarihinde aşıya yüzde 341 zam geldi. Kadınlarda en fazla görülen rahim ağzı kanserini en aza indirmek için Sağlık Bakanlığı, HPV aşısının yapılmasını öneriyor. Ancak HPV aşısı ülkemizde ücretli bir şekilde satılmaktadır. 2018 yılında 421 TL’ye satılan HPV aşısı 30 Temmuz 2023 tarihinde yüzde 341 zamlandı. HPV aşısının 4 valanlısı 1858 TL, 9 valanlısı 2 bin 575 TL'ye yükseldi. HPV aşısı ulusal aşı programında olmadığı için aşıyı bireylerin ücretli bir şekilde eczaneden aldığını belirten Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji uzmanı Prof. Dr. Bülent Ertuğrul, “HPV aşısını birey eczaneden kendisi alıp herhangi bir sağlık kuruluşunda yaptırabilir. Bu yüzden bir an önce HPV aşısının ulusal aşı programına alınması gerekli olan aşılardan bir tanesidir” ifadelerini kullandı.
HPV aşısının rahim ağzı kanserinden korunmanın en etkili yol olduğunu vurgulayan Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Bülent Ertuğrul, HPV aşısının önemini ELİPS Haber’e anlattı.
“12 - 15 yaşlarındaki kadın bireylerin HPV aşısı olarak rahim ağzı kanserinden korunabilirler”
HPV aşısı kimlere uygulanır ve neden bu aşı olunur?
HPV aşısı 15 yaşından büyük kadınlara uygulanması gereken bir aşıdır ama son çalışmalarla 12 yaşından sonrada aşının yapılabileceğini gösteriyor. Human Papilloma Virüs enfeksiyonuna karşı yapılan bir aşıdır. HPV kadınlarda ileri yaşta rahim ağzı kanserini dediğimiz (serviks kanser)’inin en önemli etkenidir. Orada oluşturduğu değişikliklere bağlı olarak kanserojen virüslerden birisi olarak kabul ediliyor ve rahim ağzı kanser oluşumuna yol açıyor. Bunu engellemenin en kolay, en pratik ve en sağlıklı yolu, kadın bireylere HPV aşısını yaparak ileride oluşacak bu kanser riskini ortadan kaldırmaktır.
Örneğin; Avustralya da neredeyse aşı olmayanlarda bile yıllık taramalarla rahim ağzı kanseri yani (serviks kanseri) hemen hemen görülmemeye başlandı. Biz buna eradikasyon diyoruz. Yani eradike edilerek hastalık görülmemeye başlandı. Rahim ağzı kanseri, kadınların en ciddi ve en riskli kanserlerinden bir tanesi olup ölüme bile yol açabilir. Bu kanserden korunmak için 12 - 15 yaşlarındaki kadın bireylerin HPV aşısı olmalıdır.
“HPV aşısı en çok cinselle yolla bulaşır, sistematik bir etkisi yoktur”
HPV aşısının yan etkisi var mı, bulaşıcı mı?
HPV aşısının sistemik bir etkisi yoktur. Sadece aşı olan bölgede kızarıklık veya hafif ateş gibi normal aşı yan etkileri olabilir. Kalıcı ciddi bir yan etkisi bugüne kadar saptanmamıştır. 15 yaşın üstündeki kızların mutlaka aşılanması öneriliyor. Özellikle daha cinsel aktif olmamış kadınların aşılanması önemlidir. Çünkü cinsel aktivasyondan sonrası bu virüsün bulaşma olasılığı var. Tabi yanlış anlaşılma olmasın cinsel aktif kadınlarda da HPV aşısı olması öneriliyor. Çünkü HPV’nin birçok varyantı alt grupları var. Bazıları kanser yapabiliyor. O anlamda da henüz bununla karşılaşmamış olabileceğinden dolayı kadınlar cinsel aktif bile olsa yine HPV aşısı olmaları tavsiye ediliyor.
HPV bulaşıcı bir virüstür. En çok cinsel yolla bulaşıp hızlı bir şekilde yayılan bir virüstür. Sadece cinsel yolla bulaşan bir virüs değildir. Örneğin; havuzda birisi HPV’yi taşıyorsa ve o yere kadının girmesiyle virüs bulaşabilir ya da kadınların umumi tuvaletlere oturmasıyla da virüs bulaşabilir.
Erkekler HPV aşısı olur mu?
Yapılan çalışmalarda HPV aşısının erkeklerin de olabileceği söyleniyor ama ağırlıklı HPV yapılması gereken grup kadınlardır. Çünkü erkeklerde rahim ağzı kanseri gibi bir şey olamayacağı için sadece hastalıktan ve bulaştırıcılıktan korunmak amacıyla aşıyı olabilirler. Erkeklerde cinsel aktif olmadan önce aşıyı yaptırabilirler.
“HPV aşısını eczaneden satın alarak herhangi bir sağlık kuruluşunda yaptırılabilir”
HPV aşısı nerede yapılır, aşıyı bulmak kolay mı?
HPV aşısını bulmak ülkemizde bir ara zordu. Sanırım şu an eczanelerde satılıyor. HPV aşısı, Ulusal Aşı programında olmadığından dolayı bireyler eczaneden pahalı bir şekilde aşıyı alıyorlar. Eczaneden birey HPV aşısını kendisi alıp herhangi bir sağlık kuruluşunda bu aşıyı yaptırabilir. Bir an önce ulusal aşı programına alınması gerekli olan aşılardan bir tanesidir. İnsanları hasta olduktan sonra tedavi etmek her zaman daha pahalıdır.
Örneğin rahim ağzı kanseri tedavisi oldukça pahalıdır. Kemoterapi, ameliyat ve hastanede yatışlar gibi. Bu aşıyı olmak tüm masraflardan kapitalist mantıkla bile düşünülürse çok daha ucuz bir şeydir. Bu nedenle gelişmiş ülkeler artık bu aşıyı programlarına almış durumdalar. Tüm kadın bireyler bu aşıyı oluyorlar. HPV aşısı destekleniyor ve sigortalar tarafından karşılanıyor çünkü onlarda biliyorlar ki eğer bu kadınlar serviks kanseri olurlarsa çok daha yüklü tedavi maliyetleriyle karşı karşıya kalacaklar. Sadece ekonomik açıdan baksanız bile bu böyledir. Hangi para insan sağlığından önemlidir. İnsan sağlığı her şeyin üzerinde olduğu için bu aşının bir an önce ücretsiz hale getirilmelidir. Sağlık ekonomi politiği açısından baksanız bile bu aşıyı olmak ülkede belki de yüz milyonlarca lira yapılan sağlık harcamasını direkt olarak kazanacak. Gelişmiş ülkelerde bu aşı çok rahat bir şekilde olunuyor. Bilimsel çalışmalarda kanıtladı. HPV aşısı serviks kanserinden koruyarak rahim ağzı kanserini en aza indirmiş oluyor. HPV aşısı özellikle 15 yaşın üzerinde 3 doz yaptırmak gerekiyor. 15 yaşın altında ise 2 doz yaptırmak gerekiyor.
“Sağlık Bakanlığının verdiği sözleri uygulamaya geçirmedikleri sürece hiçbir lafına inanmıyorum”
HPV aşısını Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, ücretsiz vereceğini söyledi ama zam yaptı bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Sağlık bakanı her gün bir şey söylüyor ve onun söylediklerinin ne kadar doğru olduğu konusunda hepimizin her zaman şüpheleri oluyor. HPV aşısının önceden ücretsiz olarak kadınların faydalanması gerekiyordu. Tüm dünyada çalışmalar gösteriyor ki kadınlarda önemli ölüm nedenlerinden bir tanesi olan rahim ağzı kanserini engellemek için aşı olmak en kolay yöntemdir. Sağlık bakanlığı ya da sağlık bakanı birçok konuda söz veriyor ve birtakım şeylerin değişebileceğini söylüyor. Onlara bakarsanız sağlıkta çağ atladık ama insanlar hastaneden sıra almak ve tedavi olabilmek için bile günlerce aylarca sıra beklemek zorunda kalıyorlar. Sağlık Bakanlığının verdiği sözleri uygulamaya geçirmedikleri sürece hiçbir lafına inanmıyorum.
