Güney Afrika Polis Servisinden (SAPS) yapılan yazılı açıklamada, Stilfontein madenine yönelik 13 Ocak'ta başlatılan kurtarma operasyonunun 3. günü itibarıyla 216 kaçak madencinin kurtarıldığı belirtildi.
Açıklamada, operasyon kapsamında madenden 78 kaçak madencinin cesedinin çıkarıldığı kaydedildi.
Stilfontein'den sağ kurtulan tüm madencilerin gözaltına alındığı bilgisi paylaşıldı.
Operasyon "yamyamlık iddialarının" ardından başlatıldı
Madencilikten Etkilenen Toplulukların Eylem Birliği (MACUA) isimli Güney Afrikalı insan hakları örgütü, Stilfontein'de mahsur kalan madencilerin açlıktan ölen arkadaşlarının cesetlerini yedikleri iddiasıyla 3 Ocak'ta Anayasa Mahkemesine başvurmuştu.
Anayasa mahkemesinin kararı üzerine hükümet 13 Ocak'tan itibaren kurtarma operasyonu başlattı.
MACUA'dan, 9 Ocak'ta yapılan açıklamada, yer altında 109 madencinin cesedinin bulunduğu iddia edilmişti.
Stilfontein madeni
Polisin, terk edilmiş bir altın madeni olan Stilfontein madeninde Kasım 2024'ten itibaren kaçak madencilere su ve gıda tedarikini kesmesinin ardından, teslim olmamak için direnen yüzlerce madenci yer altında aç ve susuz halde mahsur kalmıştı.
Cumhurbaşkanlığı İşleri Bakanı Khumbudzo Ntshavheni'nin, kaçak madencilerin gerekirse "dumanla dışarı çıkarılacağını" açıklaması, kamuoyunda tepkilere neden olmuştu.
Resmi verilere göre, 15 Ocak itibarıyla Stilfontein'den 1806 kaçak madenci çıkış yaptı.
Polis, bu kişilerden yalnızca 21'inin Güney Afrika vatandaşı olduğunu, geriye kalanların tamamına yakınının Mozambik uyruklu olduğunu bildirdi.
Hükümet yetkilileri, madencilerin kendi imkanlarıyla çıkış yapabildiklerini belirterek, gecikmeli çıkışların kaçak madencilerin kolluk kuvvetlerince tutuklanmamak için kullandığı bir taktik olduğunu ifade etmişti.
Zama zama
Elmas, altın, platin gibi değerli madenlere sahip Güney Afrika'da terk edilmiş veya gaz sızıntılarının yaşandığı faal madenlerde, altın ve krom gibi değerli maden arayan kaçak madenciler, halk arasında "zama zama" olarak biliniyor.
Güney Afrika'da 10 bin ila 30 bin kişinin doğrudan kaçak madencilik faaliyetlerine karıştığı düşünülüyor.
Yalnızca kaçak altın madenciliğinin ülke ekonomisine maliyetinin yıllık ortalama 3,8 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor.
