Can dostlarımız hayvanların da tıpkı insanlar gibi ihtiyaçları vardır. Sağlık ve bakımları için yetersiz olunan durumlarda ise veteriner tıp merkezleri ön plana çıkıyor. Peki can dostlarımız hayvanların bakımları için neler yapmalıyız? Nasıl beslemeli ve hangi durumlarda veteriner hekime gitmeliyiz?
Doğadaki bütün canlılar uyum içerisinde yaşar. Bu dengenin bozulması insan yaşamına da olumsuz yansır. Özellikle birçok yönden yararlandığımız hayvanların dostluğu çok kıymetlidir. Peki sahiplendiğimiz hayvanların bakımları için neler yapmalıyız? Tüm merak edilenleri veteriner hekim Emir Düzgören, Elips Haber’e anlattı.
“Kedi ile birlikte yaşayan sizlersiniz, onun rutinini siz gözlemliyorsunuz”
Kedi ve köpek sahipleri hangi durumlarda veterinere gelmeli?
Bu ikiye ayrılan bir durum. Birincisi rutin sağlık kontrolleri, ikincisi ise hastalık durumları. Rutin sağlık kontrolleri, veteriner klinikleri tarafından size sms yoluyla hatırlatılır. İlk kez kedi bakanların en muzdarip olduğu şey, hayvanın ne zaman hasta olduğudur. Bizim kedi sahiplerine her zaman söylediğimiz şey şu, “Kedi ile birlikte yaşayan sizlersiniz, onun rutinini, hareketlerini, ne yediğini yemediğini en iyi sizler gözlemliyorsunuz” diyoruz. Bir kedi yavrusunun 18 saat uyuması demek onun sağlıklı olduğu anlamına geliyor. Ancak 6-7 yaşındaki bir kedi 18 saatten fazla uyuyorsa bir sağlık sıkıntısı var demektir. Bizim için genel olarak sağlık göstergesi olan bazı durumlar var. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz; mama yiyor mu, kaç gram yiyor, kediler ve köpekler için ise; kusuyor mu, kaç defa kusuyor, dışkının hacmi, günde kaç defa yaptığı. Bu tür şeyler bizim için bir hastalık olup olmadığı konusunda gösterge oluyor. Şu an bahar aylarındayız, tüy dökülmeleri gayet normal ancak bu dökülmelerin miktarı ne? Lokal olarak mı dökülüyor? Özetleyecek olursak; mama yememe, çok kusma, ishal durumu, deri ve tüy sağlığının bozulması gibi durumlarda veteriner kontrolü yapılmalıdır.
“Kuduz aşısı yasal bir zorunluluktur”
Aşılar yapılmadığında ne gibi sağlık sorunları doğuyor?
Kedilerde ve köpeklerde, rutin aşılar olarak anlatmamız gerekirse eğer, kedilerin rutin aşıları karma ve kuduzdur. Minimal olarak yapılması gereken aşılardır bunlar. Çekirdek aşılardır kesinlikle yapılmasını tavsiye ediyoruz. Kedi karma aşısının içinde öldürücü üç hastalığa karşı antikor bulunmaktadır. Bunun için 2 doz ve ilk aşılamada 21 gün arayla yapılmasını öneriyoruz. Kuduz ise, bizim ülkemizin bir gerçeği. Daha geçen yıl bir çocuk kuduzdan hayatını kaybetti. ‘Evden çıkarmıyoruz, asla olmaz’ denmemeli. Yasal bir zorunluluktur, kesinlikle yapılmalıdır. Köpeklerin ise daha fazla aşısı var. Onlarda da, karma dediğimiz bir aşı var ve bu da en öldürücü 5 aşıya karşı koruma sağlıyor. Biz 3 doz olarak öneriyoruz ve kesinlikle yapılması gereken bir aşıdır. Kedi ve köpekler için harici aşılar da vardır ancak bahsetmiş olduğumuz bu aşılar kesinlikle yaptırılmalı. Resmi olarak bir ev hayvanına sahipseniz, bir pasaport çıkarıyorsanız kuduz aşısı yaptırılmak zorundadır, bu yasal bir zorunluluktur.
“Köpekler için uygun basın değerine sahip mamalar seçilmelidir”
Köpeklerde beslenme nasıl olmalı?
Köpeklerin, yaşlarına göre uygun şekilde beslenmesi gerekmektedir. Yüksek proteinli, yüksek enerjili ve vitamin değeri yüksek olan mamalarla beslemeliyiz ki kemik gelişimleri ve organsal gelişimleri yeterli miktarda olsun. Köpeklerde kısırlaştırılmış dönem ve kısırılaştırılmamış dönem diye bir şey söz konusu. Kısırlaştırılmış bir köpekte, aynı kedilerde olduğu gibi daha az enerji seviyesiyle hayatına devam edebiliyor. Bu enerji seviyesini daha fazla verirsek ki köpeklerde obezite yapılarına göre daha yaygın, çünkü onlar kilo almaya daha yatkınlar. O yüzden kısırlaştırılmış köpeklerde, kısırlaştırılmış köpek maması kullanılmalıdır. Köpeklerde, yaşlılık dönemi de söz konusu. Bu evrede de vücudun daha az protein, daha az enerji alması gerekir.
“Kedilerde doğru mama seçimi, kedinin cinsine göre olmalıdır”
Köpeklerde kısırlaştırma süreci nasıl oluyor?
Köpeklerin kısırlaştırılması için ergin çağa girmeleri gerekmektedir. Küçük ırklarda bu genelde 1-1,5 yaşlarında oluyor. Bu ergin çağ geçtikten sonra istenilen zaman kısırlaştırılmalıdır. Dişi köpeklerde ise ilk regl sonrası kısırlaştırma yapılabilir.
Kedilerde beslenme nasıl olmalı?
Her canlıda olduğu gibi kedilerde de yavruluk dönemindeki bakımlar bizler için çok önemli. Yavrularda özellikle yavru kuru mama kullanılmalıdır. Harici olarak yaş mama ile desteklenebilir. Kedilerde, mama seçiminin cinslerine göre olması, ilerleyen yaşlarında daha sağlıklı olmalarına neden olacaktır. Kedilerde, salam ve sosisin verilmesine kesinlikle karşıyım. Eğer ek gıda verilecekse, haşlanmış, ve baharatsız tavuk verilebilir, ev yoğurdu, tuzsuz peynir, haşlanmış yumurta gibi besinler tercih edilebilir.
