Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM) İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Gazze'de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle tutuklama emri çıkarmasının ardından, mahkemenin kuruluş belgesi Roma Statüsü'ne taraf olan ülke ve kuruluşlardan peş peşe "Karara saygı duyulmalı" açıklamaları geliyor.
Borrell: Tüm AB üyeleri saygı duymalı
Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, UCM'nin tutuklama emrine saygı duyulması ve bunun uygulanması gerektiğini söyledi. Ürdün ziyaretinde kararı değerlendiren Borrell, "Mahkemenin kararına saygı duyulmalı ve uygulanmalı" dedi. Kararın siyasi olmadığını belirten Borrell, tüm AB ülkelerine çağrıda bulunarak "AB'nin de dahil olduğu tüm mahkeme üye ülkelerini kararı uygulamaya davet ediyorum" dedi.
Hollanda: Gelirse tutuklarız
Hollanda Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp, Temsilciler Meclisi'nde yaptığı konuşmada, UCM'nin Netanyahu için çıkardığı tutuklama emrine saygı duyduklarını belirtti. Netanyahu'nun Hollanda'ya geldiğinde tutuklanacağını ifade eden Veldkamp, "Hollanda, Netanyahu ile artık zorunlu olmayan temaslar kurmayacak. Hollanda'nın UCM'nin Roma Statüsü'ne uyması mecburidir" diye konuştu.
Almanya'da Sol Partilerden destek: 'Silah sevkıyatı durdurulmalı'
Almanya'da da aralarında Federal Meclis milletvekillerinin de bulunduğu bazı siyasetçiler de UCM'nin tutuklama emrine destek vererek Almanya'nın İsrail'e silah sevkiyatını derhal durdurması çağrısında bulundu. Sol Parti Federal Milletvekili Nicole Gohlke, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, "Netanyahu ve Gallant'a yönelik tutuklama emirleri, İsrail'in savaş suçlarının da sonuçları olduğuna dair önemli işaretler. Federal hükümetin, İsrail hükümetinin işlediği savaş suçları gidişatına verdiği öldürücü desteği nihayet durduracağını umuyorum" paylaşımında bulundu.
Sosyal Demokrat Parti (SPD) Federal Milletvekili Isabel Cademartori de "Federal hükümet, uluslararası tutuklama emri kapsamında aranan savaş suçlusu olduğundan şüphelenilen Netanyahu'ya silah sevkiyatını derhal durdurmalı" dedi.
İrlanda: UCM'nin rolüne saygı duyulmalı
İrlanda Başbakanı Simon Harris tutuklama emrine ilişkin, "İrlanda UCM'nin üstlendiği role saygı duymaktadır. Mahkemenin hayati çalışmalarını yürütmesine destek verecek pozisyonda olan herkes de acilen böyle yapmalı" açıklamasını yaptı. İrlanda Başbakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada Harris, "Mahkeme, Gazze'de insanlığa karşı işlenen cinayet, zulüm ve diğer insanlık dışı suçlar ile açlığı bir savaş yöntemi olarak kullanma suçlarının cezai sorumluluklarını Netanyahu ve Gallant'ın taşıdığına dair makul gerekçeler olduğunu ileri sürüyor" ifadelerini kullandı.
UCM kararında, öldürülen Hamas liderleriyle ilgili de ifadeler yer aldığına dikkati çeken Harris, tüm isimlerle ilgili iddiaların çok ciddi olduğunu kaydetti. Harris, Gazze'de uzun süredir uluslararası hukukun ve uluslararası insancıl hukukun ihlal edildiğini dile getirdiklerini anlatarak "Her şartta, her yerde ve her zaman uluslararası hukuka saygı duyulması gerektiğini, ihlallerden sorumlu olanların, savaş suçu ve insanlığa karşı suç işleyenlerin hukuk karşısında hesap vermesi gerektiğini ısrarla dile getirdik" dedi.
"İrlanda UCM'nin üstlendiği role saygı duymaktadır. Mahkemenin hayati çalışmalarını yürütmesine destek verecek pozisyonda olan herkes de acilen böyle yapmalı" değerlendirmesini yapan Harris, acil ateşkes, esirlerin salıverilmesi ve Gazze'ye insani yardımların artırılması çağrısını yineledi. Harris, Gazze'deki insani durumun daha fazla sürdürülemeyeceğini de vurguladı.
İngiliz vekillerden emri uygulama çağrısı
İngiltere'de de çok sayıda milletvekili, hükümete UCM'nin tutuklama emrini uygulama çağrısı yaptı. Avam Kamarası'ndaki en büyük üçüncü parti grubu olan Liberal Demokratların lideri Ed Davey, "İngiltere hükümeti, uluslararası hukuk kapsamındaki yükümlülüklerimiz doğrultusunda UCM kararını desteklemeli ve uygulamalı. Gazze'deki insani yıkımı durdurmak, rehinelerin evine dönmesini sağlamak ve iki devletli çözüme olanak sağlamak için derhal karşılıklı ateşkese ihtiyacımız var" ifadelerini kullandı.
Corbyn: Karar İngiltere’de hemen uygulanmalı
İktidardaki İşçi Partisinin eski lideri olan ve antisemitizm suçlamaları sonrası liderliği bırakan Jeremy Corbyn, kararı "geç kalınmış" olarak niteleyerek, "Başbakan ve Dışişleri Bakanı kararı hemen uygulamalı. İngiltere hükümeti, soykırımı engellemek ve İsrail'e silah satışlarını sona erdirmek konusundaki uluslararası yükümlülükleri en sonunda yerine getirecek mi?" diye sordu.
Coventry South Milletvekili Zarah Sultana da X'teki paylaşımında, "İngiltere hükümeti UCM kararlarına uymalı, silah satışlarına son vermeli, ekonomik yaptırımlar uygulamalı ve İsrail'le tüm ticari anlaşmalarını askıya almalı. Daha azı hiçbir işe yaramaz" değerlendirmesinde bulundu.
Bağımsız milletvekili Adnan Hussain de açıklamasında, hükümetin, İsrail konusundaki pozisyonunu derhal değiştirmesi gerektiğini belirterek, "(Hükümet) İsrail'e karşı tüm diplomatik ilişkileri kesmek ve tüm silah satışlarını durdurmak da dahil olmak üzere kararlı adımlar atmalı. Bunu reddetmek suça ortaklık demektir" dedi.
Bm Raportörü'nden işbirliği çağrısı
Birleşmiş Milletler (BM) Filistin Özel Raportörü Francesca Albanese de, UCM kararına destek için birlikte çalışılması çağrısı yaptı. Albanese, sosyal medya hesabından UCM'nin karar paylaşımını alıntılayarak, "Uluslararası toplum olası tepkilere hazırlanırken, hesap verilebilirlik alevini parlak şekilde tutmak için birlikte çalışmamız gerek. Bu karanlık zamanlarda adalet çağrısının güçlü şekilde büyümesini diliyorum" ifadelerini kullandı.
UCM, Gazze'de işlenen savaş suçları ve insanlığa karşı suçlardan Netanyahu ve Gallant hakkında tutuklama emri çıkardı. Mahkeme ayrıca İsrail'in, UCM'nin yargı yetkisine ilişkin itirazlarını reddederek, Filistin topraklarında işlenen suçlar üzerinde yargı yetkisi bulunduğuna hükmetti. UCM Ön Yargılama Dairesi, İsrail'in 26 Eylül 2024'te yargı yetkisine ilişkin sunduğu iki itirazı oybirliğiyle reddetti.
