Antarktika’da 10 bin civarı penguen yavrusunun, altlarındaki buzun erimesi nedeniyle öldüğü ortaya çıktı. Buz tabakası, yavru penguenlerin okyanusta yüzebilmek için gerekli su geçirmez tüyleri oluşmadan önce kırıldı ve denize karıştı. Binlerce penguenin boğulduğu veya donarak öldüğü tahmin ediliyor. Kasım 2022’de gerçekleşen olay, uydu görüntülerinin analiziyle fark edildi.

Bellingshausen Denizi’nde gerçekleşen olay hakkında konuşan British Antarctic Survey’den (BAS) Dr. Peter Fretwell, bu yok oluşun gelecekte yaşanacak şeylerin habercisi olduğunu söyledi.

Bilim insanları yüzyıl sonuna kadar imparator pengueni kolonilerinin yüzde 90’ından fazlasının yok olacağını tahmin ediyor. Bunun nedeniyse, küresel ısınmanın her geçen yıl artması sonucu Antarktika’nın mevsimsel buz tabakalarının erimesi. Dr. Fretwell “Ama hâlâ çok geç değil. Küresel ısınmaya yol açan karbon salımımızı azaltabiliriz” diyor ve ekliyor: “Azaltmazsak bu güzel kuşların soyu tükenebilir.”

harita

Dr. Fretwell ve iş arkadaşları, penguenlerin ölümünü Communications Earth & Environment adlı bilimsel dergide duyurdu. Araştırmada Avrupa Birliği’nin Sentinel-2 uydularından gelen verileri inceleyen bilim insanları, uzaydan bile görülebilen penguen dışkıları sayesinde kolonilerin nerede ve yaklaşık ne sayıda olduklarını da tespit etti.

Yetişkin penguenler Güney Yarımküre’nin kış aylarına yaklaştığı Mart’ta tekrar avlanmak için denize çıkıyor. Ardından buz tabakasına dönerek kur yapıyor, çiftleşiyor, yumurtluyor ve kuluçkaya yatıyor. Yavruların yumurtadan çıktıktan sonra denize girebilecek kadar olgunlaşması da zaman alıyor.

Bu normalde Aralık/Ocak’ta gerçekleşiyor ve yavrular okyanusa doğru yürüyüşe geçiyor. Fakat araştırma ekibi, geçen yıl penguen yavruları gelişemeden bu buz tabakasının yok olduğunu tespit etti. Bunun sonucunda dört ayrı koloninin o yıl doğan tüm yavruları öldü. Sadece en kuzeydeki Rothschild Adası’ndaki kolonilerin yavrularının bir kısmı hayatta kalabildi. Antarktika’daki yaz deniz buzu seviyesi 2016’dan beri keskin bir şekilde azalıyor. En kötü iki yıl ise son iki yıldı, bu süreçte Bellingshausen’deki buzlar tamamen eridi. Dahası, bu yıl buz oluşumun yavaş ilerlemesi yüzünden bu kış da kolonilerin tüm yavrularının öleceği tahmin ediliyor.

Araştırmacılara göre 2018-2022 arasında, bilinen 60 imparator penguen kolonisinin üçte biri azalan buz miktarından bir şekilde etkilendi. Bazı bölgelerde buzullar daha geç oluşurken bazı bölgelerde de daha erken eridi.

Gezegenin öbür ucundaki Kuzey Kutbu’ndaki buz seviyesi ise çok daha uzun zamandır düzenli bir şekilde geriliyor.Antarktika’nın farkı, oradaki tabakanın uzun yıllar boyu dirençli bir görüntü çizmesinin ardından 2016’dan itibaren hızla gerilemeye başlaması oldu.

Araştırma ekibinden Dr. Caroline Holmes da “Buz seviyesinin gerilemesini bekliyorduk ama bu hızda değil” dedi ve ekledi:

“Kuzey Kutbu’ndaki araştırmalar, iklim değişikliğinin geri çevrilmesi halinde buz miktarının eski seviyelerine geleceğini gösteriyor. Aynısı Antarktika’da da olur mu, bunu bilmiyoruz. Fakat yeterince soğuk olursa buzun oluşmaması için bir neden yok.” Uluslararası risk sınıflandırma sisteminde imparator penguenleri düşük tehdit altında görülüyor. Fakat son dönemde bu türün “neredeyse tehdit altındaki türler” kategorisinden, daha riskli bir kategori olan “hassasa” alınması gerektiğini düşünenler var.

Editör: Şevval Dalgıç