Özel Haber: Deniz Dalgıç
Tarım Politikaları Uzmanı Ergin Kahveci, bu yıl dünyada ve Türkiye’de zeytin ve zeytinyağı üretiminde azalma olacağına dikkat çekerek, “Zeytinyağında 180-200 bin tonluk üretimimiz gözüküyor ama önceki dönemlerde de 220-250 bin ton civarında üretimimiz olurdu. Fakat tabii ki dünyadaki zeytinyağı üretimindeki yarıya yakın düşüş bizi etkileyecektir. Özellikle dökme zeytinyağı ihracatını teşvik edecektir. Fiyatların bu anlamda yükselmesine sebep olacak” dedi. Dünyadaki zeytinyağı sıkıntısı nedeniyle fiyatların yukarı yönlü hareket edeceğini vurgulayan Kahveci, “Talebin karşılanamayacağı beklentisi çok yüksek. Dolayısıyla yurt içerisindeki üretim, yurt dışındaki ihracat yönünde hareket edeceği için ihracat baskısı yurt içinde fiyatları artıracaktır” diye konuştu.
“Zeytinyağı üretimi 700-750 bin tona gerileyecek”
Tarım Politikaları Uzmanı Ergin Kahveci, Türkiye ve dünyada zeytin ve zeytinyağında yaşanan sorunları ELİPS HABER’e anlattı. Kahveci, dünyada zeytin ve zeytinyağı üretimiyle ilgili yaşanan sıkıntılara işaret ederek, “O sıkıntıyı biz de yaşayacağız. Dünyadaki zeytin üretimi ve zeytinyağı üretiminde özellikle Akdeniz altı bölgesi yani Yunanistan, Türkiye, Lübnan, Tunus’ta verim kayıplıları olacak. Bu kayıplar zeytinyağı üretimini etkileyecek. Geçen yıl zeytinyağında 1 milyon 500 bin tona yakın bir üretim var. Bu sene Uluslararası Zeytinyağı Konseyi’nin zeytinyağı üretim beklentisi 700-750 bin ton civarında gözüküyor. Türkiye’de de buna benzer bir sorun var. Özellikle Ege'nin güney taraflarında üretim sorunumuz var. Bir de Hatay başta olmak üzere deprem bölgesinde köyler ve değirmenler zarar gördü. Üretimde ve toplamada sıkıntı olacak. Belki oradaki insanların yer değiştirmesini nedeniyle ürün dalında kalacak” diye konuştu.
Zeytinyağında geçen yıldan kalma stok olduğunu kaydeden Kahveci, “Şöyle bir avantajımız var. Geçen sene bizde inanılmaz bir rekolte vardı. Zeytinyağında 420 bin tonun üzerinde üretimle dünya ikincisi olduk. Zeytinyağında bu sene 180-200 bin ton arasında rekolte bekleniyor. Ancak geçen seneden kalan stoklar var. O devreden stoklarla avantajlı duruma geçebiliriz. Ciddi bir sıkıntı yaşamayabiliriz. Bizim şu anda 180-200 bin tonluk üretimimiz gözüküyor ama zaten önceki dönemlerde de 220-250 bin ton civarında üretimimiz olurdu. Fakat tabii ki dünyadaki zeytinyağı üretimindeki yarıya yakın düşüş bizi etkileyecektir. Özellikle dökme zeytinyağı ihracatını teşvik edecektir. Fiyatların bu anlamda yükselmesine sebep olacak. İçeride de yine geçen yıla göre daha az üretim olmasına rağmen normal piyasa fiyatlarında artış olacak. Sanayicinin elinde stoklar var. Sanayici de doğal olarak bunu ihraç etmek isteyecektir ve fiyat bu yönde yukarıya doğru hareket edecektir” ifadelerini kullandı.
“Ayçiçek ve diğer bitkisel yağlarla fiyatlar baskılanabilir”
Fiyatları ayçiçeği ya da diğer bitkisel yağların baskılayabileceğini belirten Kahveci, şunları söyledi:
“Ayçiçeğinde de benzer sıkıntılar var. Her ne kadar da bu sene Ukrayna bölge ve Balkanlar Bölgesinde ayçiçeğinde çok bir sıkıntı olmasa bile bizde Trakya'da yüzde 30’a yakın ayçiçeğinde düşme var. Ayçiçeği yağ fiyatları ve ayçiçeği tohumlu fiyatları yukarıda seyrediyor. Bizim ayçiçeği yağdaki ithalat miktarımız da artacak. Bu yükseliş de zaten uluslararası tohum fiyatlarında ve yağ fiyatlarında gözüküyor.
“Sanayici durumu kendi lehine yönetebilir”
Amerikan Tarım Bakanlığı’nın Türkiye stok verisinde yaklaşık 2-2,5 aylık stoku gözüküyordu. Zaten Türkiye bu işi 2-2,5 aylık stoklarla götürüyor. Stoklarda yeterlilik olmasına rağmen her iki taraftan da bir baskı altında kalacağız. Sanayicinin bu konuyu kendi lehine yöneteceğini düşünüyorum. Dolayısıyla fiyatlar yukarı yönlü gidecektir.”
“Yurt dışına ihracat baskısı fiyatları artıracak”
Son olarak genel değerlendirmede bulunan Kahveci, sözlerini şöyle tamamladı:
“Dünya zeytinyağı üretiminde yarıya yakın bir azalma söz konusu. Bizim kendi bölgemizde, Yunanistan ve Akdeniz altı bölgelerde bu daha çok görünüyor. Dolayısıyla dünyadaki zeytinyağı sıkıntısı nedeniyle fiyatların yukarı yönlü hareket etmesi çok normal. Talebin karşılanamayacağı beklentisi çok yüksek. Dolayısıyla yurt içerisindeki üretim, yurt dışındaki ihracat yönünde hareket edeceği için ihracat baskısı yurt içinde fiyatları artıracaktır.
Yurt içerisinde de hem ayçiçeği tohumunda hem de zeytin ve zeytinyağı üretiminde sıkıntımız var. Geçen yılki 420 bin tonluk üretimin karşısında bu sene 180-200 bin ton üretim bekleniyor. Ancak geçen yıldan kalan stoklarımız yurt içinde çok ciddi bir sorun yaşamayacağımızı gösteriyor. Ama alım gücü açısından sıkıntı yaşayacağımızı gösteriyor. Yani ürün ve üretim var. Geçen stoklardan dolayı yeterli olma ihtimali çok yüksek ama yurt dışına doğru ihracat baskısı bizdeki fiyatları yükseltecektir.”
