Haber: Deniz Dalgıç
Akaryakıta art arda gelen zamların ardından şehirlerarası otobüs biletlerine zam yapılıp yapılmayacağı merak konusu haline geldi. TOBB Karayolu Yolcu Taşımacılığı Meclisi Başkanı Mustafa Yıldırım, motorine üst üste yapılan zamlara ve artan maliyet kalemlerine işaret ederek, “Tabii ki bu bilet fiyatlarına yansıyacak. İlk fırsatını bulan firmalar artan maliyetleri dikkate alacaklar. Şu anda firmalarımız yaz fiyatlarını uygulamaya çalışıyorlar” dedi. Kurban Bayramı’nın yaklaşması ve okulların kapanmasıyla birlikte yolcu trafiğinin artacağını belirten Yıldırım, “Yaz hareketi göreceğiz. Ama hiçbir zaman geçmiş yıllardaki gibi günler göremeyeceğiz. Çünkü ekonomik nedenlerle insanların hareketlilik katsayısı azaldı” diye konuştu.
Yıldırım, ELİPS HABER’in yolcu taşımacılığı sektörüne ilişkin sorularını şöyle yanıtladı:
“Firmalar yaz fiyatlarını uygulamaya çalışıyor”
Motorine üst üste gelen zamlar şehirlerarası otobüs biletlerinin fiyatını artıracak mı?
Fiyatlar 4 aylık alınıyor. 4 ay içinde yeniden zam yapma imkânımız yok. Ulaştırma Bakanlığı 4 aylık süre veriyor. Verdiğiniz fiyatları 4 ay uyguladıktan sonra zam yapabilirsiniz. Bu olağanüstü fiyat artışlarında da bize maalesef böyle bir imkân tanımıyorlar. Tabii ki bu bilet fiyatlarına yansıyacak. İlk fırsatını bulan firmalar artan maliyetleri dikkate alacaklar. Şu anda firmalarımız yaz fiyatlarını uygulamaya çalışıyorlar. Ayrıca gelen zamlar sadece akaryakıtla sınırlı değil. Sigortaya, kiralara zam geliyor. Asgari ücret artıyor. Doğal olarak bunların hepsi maliyetlere yansıyacak.
“İnsanların hareketlilik katsayısı azaldı: Geçmiş yıllardaki yolcu trafiği göremeyeceğiz”
Bayramın yaklaşması ve okulların kapanmasıyla birlikte yolcu trafiğinde artış olacak mı? Otobüs firmaları zarar ediyor mu?
Şu anda otobüslerin doluluk oranları son derece düşük. Okulların kapanmasını bekliyoruz. Firmalar şu an para kazanıyorlar diyemeyiz ama bayramdan sonra işler iyi olacak diye umut ediyoruz. Ayın 16’sından itibaren okullar kapanınca tatil başlıyor. Arkasından Kurban Bayramı gelecek. Yaz hareketi göreceğiz. Ama hiçbir zaman geçmiş yıllardaki gibi günler göremeyeceğiz. Çünkü ekonomik nedenlerle insanların hareketlilik katsayısı azaldı. Uçak fiyatları, tren fiyatları, korsan taşımacılık, bütün bu rekabet unsurları bizim aleyhimizde gelişiyor. O nedenle otobüs işletmeciliğinin geçmiş yıllardaki gibi iyi olacağını söylemek mümkün değil. Yazın 2-3 ay biraz para kazanacaklar. Kışın da o parayı korumaya çalışacaklar. Zor bir süreç. Maliyetlerde ciddi artışlar var. Maliyeti sadece akaryakıtla sınırlı tutmamak gerekiyor. Dolar artınca sigortalar, vergiler, ikramlar, kiralar, tüm işçilik maliyetleri artıyor. Asgari ücret artıyor. Ayrıca otobüsün bakımı var. Bundan 2-3 sene önce 3 milyon lira olan otobüsün fiyatı şu anda 9-10 milyon liraya çıktı. Ayrıca ben akaryakıt fiyatlarının burada duracağına inanmıyorum. Daha da artacak. Sadece akaryakıtın değil her şeyin fiyatı artacak. Görünen şey kılavuz istemez.
“Devletin vergisiz ve zamsız akaryakıtın vermesi lazım”
Sizce bilet fiyatlarının artmasının önüne geçmek için ne yapılması gerekir?
Bu maliyet artışlarıyla fiyatların önüne geçilmesi mümkün değil. Devletimize vergisiz akaryakıt vermesi lazım. Zamsız akaryakıt vermesi lazım. Bu da mümkün değil. Şu anda petrol rejiminde böyle bir şey yok kara yolunda. Herkes aynı fiyatla alacak. Devlet, hava ve kara yollarında sübvansiyon yapıyor. Bize de zam üstüne zam yapıyor. Otoyollar, köprüler, hepsi zamlı. Trafik cezaları zamlı. Zamsız olan hiçbir şey yok. Ama otobüs biletlerine zam yapmaya kalktığınızda ‘4 ayın sonunu bekleyip ondan sonra zam yapacaksın’ diyor.
