Yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları, 2012 yılında seçim mevzuatında yapılan yasal değişiklikle Türkiye'de yapılan Cumhurbaşkanı Seçimi, Milletvekili Genel Seçimi ve Halkoylamalarında söz sahibi olabiliyor.
Bu kapsamda Türk vatandaşları, 2014 yılındaki Cumhurbaşkanı Seçiminde, 2015'teki 25. ve 26. Dönem Milletvekilli Genel Seçimlerinde, 2017'deki Anayasa Değişikliği Halkoylamasında ve 2018'deki Cumhurbaşkanı Seçimi ve 27. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde yurt dışında oy kullandı.
14 Mayıs seçimleri için yurt dışında kaç ülkede oy kullanıldı?
Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, Türk vatandaşları Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi için 73 ülkedeki 151 temsilcilikte ve 16 merkezde oy kullandı.
Yurt dışında daha önceki seçimlerde kaç kişi oy kullandı?
Yurt dışı temsilciliklerde ilk kez 2014'teki Cumhurbaşkanı Seçimi'nde oy kullanılmaya başlanmış, bu seçimde 232 bin 795 kişi sandığa gitmişti. 7 Haziran 2015'teki 25. Dönem Milletvekili Genel Seçimi'ne 931 bin 646, 1 Kasım 2015'teki 26. Dönem Milletvekili Genel Seçimi'ne 1 milyon 159 bin 871, 2017'deki Anayasa Değişikliği Referandumu'na 1 milyon 325 bin 682, 2018'deki Cumhurbaşkanı Seçimi ve 27. Dönem Milletvekili Genel Seçimi'ne ise 1 milyon 358 bin 584 seçmen katılmıştı.
2023 seçimlerde kaç kişi oy kullandı?
Sona eren oy verme işlemleri kapsamında, 1 milyon 691 bin 531 seçmen yurt dışı temsilciliklerde sandık başına giderek oy kullandı. Böylece yurt dışında oy kullanılan 6'ncı seçimde, seçmenler, en yüksek katılımı göstermiş oldu.
Yurt dışındaki vatandaşlar 2023 seçimine yüzde kaç katılım sağladı?
2014 seçimlerinde yurt dışında seçimlere katılım oranı yüzde 18,94 iken 2018 seçimlerinde bu oran yüzde 50,9’a yükseldi. 2023 seçimlerinde ise yurt dışında seçimlere katılım oranı yüzde 53,18'e ulaştı.
Yurt dışında yaşayan gurbetçilerin oy kullanmasına ilişkin görüşlerini belirten vatandaşlar bu konuda ikiye ayrıldı. Bir grup vatandaş, ‘‘Türkiye’de yaşamıyorlar fakat seçimlerde iktidarın belirlenmesinde söz sahibi oluyorlar. Burada biz yaşıyoruz, bizim neden memnun olup olmadığımız daha önemli’’ şeklinde görüş belirtirken bir diğer grup vatandaş ise bu düşüncenin tersini belirterek, özellikle seçimlerin ilk turda neticelenmesi için yurt dışındaki oyların da öneminden bahsetti.
Peki, iktidarın konuya bakış açısı nasıl?
Geçtiğimiz günlerde katılığı bir televizyon programında gazetecilerin sorularını yanıtlayan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, kendisine, ‘‘Türkiye’de yaşayan vatandaşlar, yurt dışındaki Türk seçmenlerin oy kullanması konusunda ‘Burada yaşamıyorlar neden oy kullanıyorlar’ şeklinde tepki gösteriyor, bu konuda ne düşünüyorsunuz’’ sorusuna ilişkin, böyle bir durumun söz konusu dahi olamayacağını, gurbetçi vatandaşların oy kullanma haklarının yerinde bir karar olduğunu ifade etmişti.
"Geçmiş seçimlere göre yurtdışında rekor bir katılım sayısına ulaştık"
Yurt dışındaki oy verme işlemlerine ilişkin açıklama yapan Dışişleri Bakan Yardımcısı Yasin Ekrem Serim, sosyal medya hesabından "Teşekkürler..." mesajıyla yaptığı paylaşımda, Türkiye'nin dış temsilciliklerinde açılan sandıklarda oy verme işleminin tamamlandığını duyurdu.
Serim, "Geçmiş seçimlere göre yurt dışında rekor bir katılım sayısına ulaştık. Demokrasi şöleni havasında cereyan eden oy verme işlemine aktif katılımınız ve en temel demokratik hakkınızı sandığa yansıttığınız için şükranlarımızı sunuyoruz." mesajını paylaştı.
Seçmen ne düşünüyor?
Mevcut durumda her iki durum değerlendirildiğinde yurt dışı seçmenin rekor seviyede oy kullanmasının iki önemli nedeni olduğu görülüyor. Seçmen ya mevcut durumdan çok memnun ya da mevcut durumu değiştirmek istiyor. 14 Mayıs akşamı sandıktan çıkacak olan oylar ve sonuçlar, bu soruya da cevap olacak.
Yurt dışında hangi ülkede kaç oy kullanıldı?
Almanya
Türkiye dışında yaklaşık 1,5 milyonla en çok seçmenin bulunduğu Almanya'da 27 Nisan'da başlayan oy kullanma işlemi sona erdi.
Almanya'da Berlin, Hamburg, Köln, Hannover, Münster, Essen, Düsseldorf, Mainz, Frankfurt, Karlsruhe, Stuttgart, Münih ve Nürnberg kentlerinde kurulan oy kullanma merkezlerine gelen vatandaşlar, 13 gün boyunca 09.00-21.00 saatlerinde oylarını kullandı.
Oy kullanma işleminin ardından oy kullanılan zarfların yanı sıra boş pusulaların konulduğu torbalar mühürlendi.
Avusturya
Yaklaşık 111 bin seçmenin bulunduğu Avusturya’da Salzburg, Viyana ve Bregenz başkonsolosluklarında oy kullanma işlemi sona erdi.
Avusturya genelinde 62 bin 349 seçmen, sandık başına gitti. Bu da seçmenlerin yaklaşık yüzde 56’lık kısmının seçimlere katılım sağladığı anlamına geliyor.
Fransa
Toplam 397 bin 86 Türk seçmenin kayıtlı olduğu, yurt dışında en çok Türk seçmenin bulunduğu 2. ülke konumundaki Fransa'da oy verme işlemi Paris, Lyon, Nantes, Strazburg, Bordo ve Marsilya kentlerinde tamamladı
İlk defa bu yıl İngre, Mulhouse ve Clermont-Ferrand kentlerinde de Türk seçmenler 29 Nisan-1 Mayıs'ta 3 gün boyunca oy kullanabildi.
Lüksemburg
Lüksemburg'da 27 Nisan'da başlayan oy kullanma işlemi son buldu.
YSK verilerine göre, Lüksemburg'da 1507 seçmen bulunuyor.
Büyükelçilik yetkililerinden edinilen bilgiye göre, Avrupa'da 2018 seçimlerine kıyasla oy kullanıma oranında en büyük artış yüzde 52,7'lik artışla Lüksemburg’da kaydedildi.
Danimarka
Türkiye'nin Kopenhag Büyükelçiliğinin konsolosluk hizmeti verdiği binada, 27 Nisan'dan bugüne dek oy kullanabilen seçmenler, Kopenhag'a 300 kilometre uzaklıktaki Aarhus kentinde 29 Nisan-1 Mayıs'ta sandığa gitti.
YSK verilerine göre, Danimarka'da toplamda 36 bin 725 seçmen bulunuyor.
Yunanistan
Türkiye'nin Atina-Pire Başkonsolosluğuna kayıtlı seçmenlerin, 14 Mayıs'ta yapılacak Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimleri için kullandıkları oyların yer aldığı pusulalar, İstanbul'a gönderildi.
Atina-Pire Başkonsolosluğunda 29 Nisan'da başlayan oy kullanma işlemi, sona erdi.
Mühürlü oy çuvalları, diplomatik kurye ve parti temsilcilerinin eşliğinde araç konvoyuyla Atina'daki Eleftherios Venizelos Uluslararası Havalimanı'na nakledildi.
Çuvallar, seçim kuruluna teslim edilmek üzere Türk Hava Yollarına (THY) ait uçakla İstanbul'a götürüldü.
İtalya
İtalya'daki oy kullanma noktalarından Türkiye'nin Roma Büyükelçiliği ve Milano Başkonsolosluğunda 3 Mayıs'ta başlayan oy verme işlemi son buldu.
İtalya'da toplamda 19 sandıkta kullanılan oyların 8 Mayıs Pazartesi günü diplomatik kuryeler vasıtasıyla Türkiye'ye ulaştırılması bekleniyor.
Polonya
Türkiye'nin Varşova Büyükelçiliğinde oy verme işlemi sona erdi.
Türkiye'nin Varşova Büyükelçisi Cengiz Kamil Fırat, oy kullanma işlemlerine vatandaşların yoğun ilgi gösterdiğini kaydetti.
Fırat, "Gelen yoğun talebi karşılayabilmek ve vatandaşlarımızın bekleme sürelerini kısaltmak için ilave oy verme kabinleri kurduk. Çoğunluğu genç olan seçmenlerimizin göstermiş olduğu ilgiyi şükranla karşılıyor, vatanımıza ve milletimize hayırlı olmasını diliyorum." değerlendirmesinde bulundu.
İsviçre
İsviçre'de başkent Bern ile Cenevre ve Zürih olmak üzere 3 farklı noktada kurulan sandıklarda 29 Nisan'da başlayan oy kullanma süreci sona erdi.
Seçmenler, bu süreçte yerel saatle 09.00-21.00 arasında Türkiye'nin bu üç misyonunda oylarını kullanabildi.
Yüksek Seçim Kurulu (YSK) verilerine göre, İsviçre'de kayıtlı 105 bin 820 seçmen bulunuyor.
Başkent Stockholm'deki Stockholm Fuarı'nda 7 gün boyunca kullanılan oylar, sandık görevlileri tarafından torbalara konularak mühürlendi.
Yurt dışı seçmen kütüğüne bağlı 42 bin 800 Türk seçmenin yaşadığı İsveç'te, resmi olmayan rakamlara göre 13 bin 669 kişi oy kullandı.
Bulgaristan
Bulgaristan'daki Türk vatandaşları, Türkiye'nin Sofya Büyükelçiliğinin yanı sıra Filibe ve Burgaz başkonsolosluklarında sandık başına gitti.
Kayıtlı 7 bin 900 seçmenin bulunduğu ülkede, başkent Sofya'da 1148 seçmen oy kullandı.
Seçime yoğun ilgi gösteren seçmenler, 4 Mayıs'ta sandıkların açılmasıyla Türkiye'nin diplomatik temsilciliklerinin önünde kuyruklar oluşturmuştu.
4 gün süren oy kullanma sürecinin sonunda Türkiye'nin Sofya Büyükelçiliği personeli, gözlemcilerin huzurunda toplanan oyları içeren zarfları çuvallara doldurarak mühürledi.
Sofya ve ülkenin ikinci büyük şehri olan Filibe'de kullanılan oylar, 8 Mayıs Pazartesi günü Türk Hava Yolları (THY) seferi ile Türkiye'ye yollanacak.
Bulgaristan'ın doğusunda, Karadeniz sahilindeki Burgaz şehrindeki Türkiye'nin başkonsolosluğunda verilen oylar ise kara yoluyla Türkiye'ye ulaştırılacak.
İspanya
Oy kullanma işlemleri, İspanya'da Türkiye'nin Madrid Büyükelçiliği ve Barselona Başkonsolosluğunda 5-7 Mayıs arasında gerçekleştirildi
İspanya'da 5 bin 838, ilk defa yurt dışında oy kullanma işleminin yapıldığı Portekiz'de ise 1484 kayıtlı seçmen bulunuyor.
Büyükelçilik yetkililerinden alınan bilgilerde oy kullanma işlemlerinin rahat ve sorunsuz geçtiği bildirildi.
Çekya
Türkiye’de 14 Mayıs’ta yapılacak Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimleri için oy kullanma işleminin dün sona erdiği Çekya’da pusulaların bulunduğu torbalar, diplomatik kuryelerle Yüksek Seçim Kuruluna (YSK) gönderildi.
Türkiye’nin Prag Büyükelçisi Egemen Bağış, büyükelçilikte 5 günlük oy verme sürecinde 2019 oy kullanıldığı, ülke genelindeki 3 bin 20 kayıtlı seçmenin katılım oranının yüzde 66,85 olduğu bilgisini paylaştı.
