Değerli okurlarım, bugün sizlerle ilk defa buluşmanın verdiği heyecan ve sorumlulukla karşınızdayım. Veri dünyasının derinliklerinden siyasetin dinamik sahnesine uzanan bir yolculukla başlamıştı bu hikâye Sosyal Medya’da.
Verilerin soğuk sayılar olmadığını, aslında toplumsal olayların ve siyasi kararların arkasında yatan sıcak hikayeler olduğunu anlatmaya çalışmak, görmek isteyenlere ışık tutmaya çalışmaktı amacımız. Bu köşede, veri analizinin, politikaların şekillenmesindeki rolünü, kamuoyu algılarının nasıl oluştuğunu ve toplumsal değişimdeki etkisini bundan sonra sizlerle paylaşacağım.
Veri biliminin, siyasi arenada nasıl bir güç olduğunu ve bu gücün toplumumuz için nasıl kullanılabileceğini tartışacağız. Bilgi çağında, bilgiye dayalı kararların önemini vurgulayarak, verilerin ışığında daha aydınlık bir geleceğe doğru yol alacağımızı ümit ediyorum. Hep birlikte, verilerin anlattığı bilgileri keşfetmeye, anlamaya ve üzerine düşünmeye başlayalım.
Bölgesel ölçekte seçim değerlendirmesi - Ege bölgesi
2024 yerel seçim sonuçlarının açıklandığı ilk saatlerden itibaren siyasi hafızamıza kazınmak üzere yerleşen yeni Türkiye seçim sonucu haritasına daha yerel bir bakış açısıyla ele alalım.
İlk başlığımızın, ilk yazının ve yazı dizisinin konusu, tüm detaylarıyla Ege Bölgesi olacak.
1980 darbesinden sonra gerçekleşen 12 genel seçim, 9 yerel seçim, 6 referandum dahil bugüne kadar hiçbir parti, eğilim ve düşünce (AK Parti bile) Ege Bölgesi içerisinde yer alan 8 kent merkezini (kent merkezine bağlı kırsal köyler dahil) birincilikle tamamlamayı başarmamıştı.
İzmir (%49,0), Aydın (%50,5), Muğla (%55,0), Denizli (%48,1), Manisa (%57,3), Uşak (%40,9), Afyonkarahisar (%50,7) ve Kütahya (%29,7) seçim çevrelerinde büyükşehir ve il belediyelerinin tamamını kazanan CHP, Ege Bölgesi’nde %50,4’lük (2019: %37,3) bir başarı düzeyine ulaşırken, Cumhur İttifakı bileşenleri %38’de (AK Parti %30,5 + MHP %5,7 + YRP %1,8) kalarak il belediyesi bazında sıfır çekti.
Birikmiş sorunların ekonomi üzerinde yarattığı derin yoksullukla, artan taleplere yeterli düzeyde cevap verilmemesi seçim sonucuna bu denli etki yaratmış olabilir mi?
EYT’nin yasallaşması sonucu daha fazla gündeme gelen emekli talepleri, seçime katılım oranını düşürmüş olabilir mi? Ege Bölgesi özelinde sonuçlar bize neyi anlatıyor?
Son yerel seçime göre Ege Bölgesi’nde AK Parti’nin oy kaybı oranı %3,2!
Buna mukabil, Cumhur İttifakı ortağı MHP’nin 2019 yerel seçimdeki oy yüzdesi %9,4’ten %5,7’ye geriledi. Toplam oy yüzdesi kaybı %3,7!
Oy böldüğü ithamlarına maruz kalan Yeniden Refah Partisi’nin Ege Bölgesi’nde elde ettiği başarı yüzdesi %1,8!
81 ilde seçimlere katılma kararı alan İYİ Parti, 2019’da elde ettiği %12,2’lik desteği %4,4’e gerileterek bölgede yaşadığı oy yüzdesi kaybı %7,8 oldu!
Bölgenin mutlak galibi CHP, 2019 yerel seçimlerine göre %13,1’lik bir artış sağladı oysa!
AK Partili küskün seçmen kitlesi seçime daha az katılım göstererek AK Parti oylarını etkiledi mi?
Karşılaştırmalı seçim katılım oranlarına göre, 2019 yılında %85,9 olan katılım oranı bu seçimde %81 düzeyine gerilemiş. Aradaki %4,9’luk katılım oranı tamamı AK Parti’ye oy vereceği varsayımı üzerine hesaplama yapılsa dahi, AK Parti’nin Ege Bölgesi’nde ulaşacağı maksimum oy oranı %34,5!
Ege Bölgesi seçim verileri, muhtemel hesaplamalar ve tüm olasılıklar meseleyi açıkça ortaya koymakta. Seçmen davranışı yekpare biçimde yalnızca günün problemlerine değil, sosyolojik değişimlerin getirdiği gelecek kaygısı korkusuyla birlikte ele alınmalıdır.
Meselelerin özüne inerek, geleceğin yetişkinlerinin sorunlarına çözüm sunarak, yeni sosyolojik yapıya ayak uyduracak siyasi hareketler şüphesiz ki siyasi arenada daha fazla yer bulacaklardır.
Yeni yazıda yerel seçimlerin ardından bölgesel boyutta okumalara Akdeniz ile devam edeceğiz.
Değerlendirme yazısı-Murat Kızilboğa
