2023-2024 eğitim öğretim yılının birinci dönemi bugün tamamlandı. 784 bin 242 öğrenci karnesini alarak sevinçlerini paylaştı. Kimileri ilk karnelerini aldı kimileri ise bu konuda daha deneyimli anlar yaşadı. Fakat her öğrencinin karnesi aynı notlara sahip değil. Karne notuna göre çocukları ‘başarılı’ veya ‘başarısız’ olarak değerlendirmek doğru mu? Notları yüksek ya da çok düşük olan çocuklara ebevenyler nasıl davranmalı? Uzman Psikolog Servet Aşan, konuyla ilgili Elipshaber’e değerlendirmelerde bulundu.
Ebeveynlerin yaklaşımları çocukların başarı ve başarısızlıklara vereceği tepkiyi etkiler
Karne günü heyecanının notu farklı olan her öğrencide aynı olduğunu söyleyen Aşan,
“Karne günü çocuklar için heyecanlı bir gündür. Karnelerinin iyi ya da kötü olmasının bir önemine bakmaksızın çocuklar bugünü heyecanla karşılar. Bu heyecan gelişimleri için de oldukça sağlıklı bir heyecandır. Çocukların heyecanı ebeveynlerin heyecanıyla bütünleşip ciddi bir sürece dönüşür. Ebeveynlerin bu heyecana karşı yaklaşımları çocukların bundan sonraki başarı ve başarısızlıklara vereceği tepkilere de etkisi olacaktır. Bu nedenle ebeveynlerin karne günündeki yaklaşımları sadece bugünü değil çocuğun geleceğini de etkileyeceği unutulmamalıdır.” dedi.
Uzman Psikolog Servet Aşan
Karnesi iyi olan çocuğa aşırı tepki verip pahalı hediyeler almayın
Çocukların karnesindeki yüksek ya da düşük notlara aynı derecede ‘aşırı tepki’ verilmemesi gerektiğinin önemine dikkat çeken Aşan şöyle konuştu:
“Çocuğunuzun karnesi iyi olduğunda aşırı bir tepki verip hayatı boyunca başarılarına takdir beklemesini sağlamayın. Bu çocukta başarı algılarının yanlış bir şekilde çerçevelenmesine yol açabilir. Çocuğun iyi karnesindeki başarılı dersleri üzerine kendisinin de fikirlerini sorun, iyi notlara nasıl ulaştığını değerlendirin, zorlandığı alanlar varsa çözüm yollarını konuşun, pahalı hediyeler ya da tablet gibi hediyeler almamaya çalışın. Çocuğunuz ile eğlenceli güzel bir gün geçirebilirsiniz. İyi ya da kötü dengeyi kurmak zorunda olduğunuzu hatırladığınız müddetçe sorun yoktur. Kötü karne getiren çocuklar içinde aynı şekilde çok ciddi olumsuz tepkiler vermemeliyiz. Çocuk karne notlarını size göstermede endişe duymamalı, sizden destek görmeli.”
Kıyaslamalar yapmayın
Ebeveynlerin davranışlarında dengenin önemli olduğu ve çok yüksek not ya da çok düşük not getiren çocuğa daha farklı davranmamaya çalışmanın gerektiğini ifade eden Aşan şunları söyledi:
“Kıyaslamalar yapmayın. Başarısız görünen derslerin nasıl başarılı olabileceği hakkında onun fikirlerini sorun, birlikte çözüm yolları bulmaya çalışın. Başarısız olduğu dersleri öğrenmeye birlikte başarılı hale getirmeye çalışın. Çocuk için vereceğiniz olumsuz tepkiler geleceği üzerinde olumsuz ciddi sonuçlar doğurabilir. Sözel şiddet çocuğun özgüven sorunu yaşamasına ve sosyal ilişkilerin zedelenmesine ayrıca ebeveynlerinden uzaklaşmasına yol açabilir. Süreci önemseyebilirsiniz fakat önemsediğiniz bu sürecin geçici bir süreç olduğunu hatırlayın. Çocuklara başarılı ya da başarısız karne getirdiler diye her zamankinden farklı çok ciddi tepkiler vermeyin. Dengeli bir tepki oluşturmaya çalışın. Başarılı olduğunda nasıl davranmayı planlıyorsanız başarısız olduğunda da aynı şekilde davranmayı planlayın.”
Başarısızlığın çözüm yollarını değerlendirin
Karne notunun sadece çocuğa ait olmadığını hatırlatan Aşan son olarak sözlerini şöyle tamamladı:
“Başarısızlığın çözüm yollarını bu süreç de değerlendirin. Unutmayın çocuklarınızın sizden bekledikleri onlara destek vermenizdir. İyi ya da kötü sizin çocuğunuzun karnesi sadece ona ait değildir. Sizi de ilgilendiren notlar vardır. Bu nedenle bugünün desteği yarının başarısı olacaktır. Bugünün dengesiz tepkisi yarının başarısızlığını getirebilir. Sadece yanında olun. Çocuklara iyi tatiller dilerim…”
