Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2022’ye ilişkin Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistiklerini yayımladı. Buna göre, hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50’si göz önüne alınarak hesaplanan yoksulluk sınırına göre, yoksulluk oranı 2022’de aynı düzeyde kalarak yüzde 14,4 olarak kaydedildi.
Medyan gelirin yüzde 60’ı göz önünde bulundurularak belirlenen yoksulluk sınırına göre belirlenen yoksulluk oranı ise son yılda 0,3 puan artış göstererek yüzde 21,6’ya yükseldi. Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 40’ı gözetilerek hesaplanan yoksulluk sınırına göre, yoksulluk oranı bir önceki yıla göre 0,9’luk azalışla yüzde 7,6’ya geriledi. Medyan gelirin yüzde 70’i dikkate alınarak hesaplanan yoksulluk sınırına göre, yoksulluk oranı ise önceki yıla kıyasla 0,6 artarak yüzde 29,3’e ulaştı.
En düşük tek kişilik hanelerde oldu
Tek kişilik hanehalklarında yoksulluk oranı önceki yıla kıyasla 1 puan yükselerek yüzde 7,5, çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hanehalklarında ise 2,6 puan artış göstererek yüzde 11,7’ye çıktı.
En az bir çekirdek aile ve diğer kişilerden oluşan hanehalklarının yoksulluk oranı 1,1 puan artarak yüzde 19,6, tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının yoksulluk oranı ise 0,3 puan azalarak yüzde 13,9 oldu.
Okur yazar olmayanların yüzde 27,7’si yoksul olarak kaydedildi
Okur-yazar olmayan fertlerin yüzde 27,7’si, bir okul bitirmeyenlerin yüzde 24,4’ü, lise altı eğitimlilerin yüzde 13,8’i, lise ve dengi okul mezunlarının ise yüzde 7,8’i yoksul oldu. Yükseköğretim mezunları ise yüzde 2,6 ile en düşük yoksulluk oranına sahip grup olarak kaydedildi.
Maddi ve sosyal yoksunluk geriledi
Maddi ve sosyal yoksunluk oranı hesabında hane düzeyinde sorgulanan değişkenlerin; otomobil sahipliği, ekonomik olarak beklenmedik harcamaları yapabilme, evden uzakta bir haftalık tatil masrafını karşılayabilme, kira, konut kredisi ve faizli borçları ödeyebilme, iki günde bir et, tavuk, balık içeren yemek yiyebilme, evin ısınma ihtiyacını karşılayabilme ve yeni eklenen mobilyaları eskidiğinde değiştirebilme durumu olduğu açıklandı. Geçen yıllarda maddi yoksunluk tanımına dahil edilen çamaşır makinesi, renkli televizyon ve telefon sahipliği yeni tanımdan ayrıldı.
Yeni eklenen değişkenler ise; eskimiş giysileri yerine yenisini alabilme, düzgün iki çift ayakkabıya sahip olabilme, ayda en az bir kez tanıdıkları ile toplanabilme, ücretli boş zaman faaliyetlerine katılabilme, kendini iyi hissetmek için bir miktar para harcayabilme ve kişisel amaçlı kullanım için internet sahipliği olarak açıklandı. Tanımdaki 13 maddenin en az 7’sini karşılayamayanların oranı olarak tanımlanan maddi ve sosyal yoksunluk oranı; 2021 yılında yüzde 18,1 iken 2022 yılı anket sonuçlarında 1,5 puan azalış göstererek yüzde 16,6 oldu.
Sürekli yoksulluk oranı yüzde 14 oldu
2022 yılı anket sonuçlarına göre, sürekli yoksulluk oranı önceki yıla kıyasla 0,2 puan yükselerek yüzde 14 olarak açıklandı.
Göreli yoksulluk oranı en düşük olan iller şu şekilde:
Gelire dayalı göreli yoksulluk oranının en yüksek olduğu bölgeler; yüzde 15 ile TR62 (Adana, Mersin), yüzde 14,6 ile TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) ve yüzde 14,3 ile TR31 (İzmir) olarak kaydedilirken, göreli yoksulluk oranı en düşük olan İBBS 2. Düzey bölgeleri ise yüzde 3,7 ile TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis), yazde 6,3 ile TRB1 (Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli) ve yüzde 7,5 ile TRA1 (Erzurum, Erzincan, Bayburt) oldu.
Fertlerin yüzde 32,6’sı yoksulluk riski altında kaldı
2022 yılı sonuçlarına göre, fertlerin yüzde 32,6’sı yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında kaydedildi. Bu oran yaş gruplarına göre bakıldığında; 0-17 yaş grubunda yüzde 42,7, 18-64 yaş grubunda yüzde 30,2, 65+ yaş grubunda ise yüzde 20,5 olarak öngörüldü.
