Dursun ERKILIÇ
Türkiye Koyun Keçi Yetiştiricileri Merkez Birliği (TÜDKİYEB) Genel Başkanı Nihat Çelik, Dünya Kadın Çiftçiler Günü dolayısıyla elipshaber.com’a çok önemli değerlendirmelerde bulundu.
Çelik, son dönemde kadın çiftçi sayısında büyük bir artış yaşandığına dikkat çekerek devletin bu konuda her türlü teşviği ve desteği vermesi gerektiğin söyledi.
Kadını ailenin ve tarımın bel kemiği olarak tanımlayan TÜDKİYEB Genel Başkanı Nihat Çelik, Dursun Erkılıç’ın sorularını şöyle yanıtladı.
Kadın çiftçi sayısı 10 yılda 4,5 katına çıktı
Başkanım, Anadolu kadını doğuştan çiftçidir. Eşi ve çocuklarıyla birlikte hep tarlada, bağda, bahçededir. Ancak son yıllarda kendi ayakları üzerinde duran, üreten ‘Kadın çiftçi’ sayısı da arttı. Bu konuda bir değerlendirme yapmak ister misiniz?
Nihat Çelik: Son yıllarda kadın çiftçi sayısında bir artış olduğu doğrudur. Bunu Çiftçi Kayıt Sistemi yani ÇKS verilerinden anlıyoruz. ÇKS’de kaydı bulunan 40 yaş ve altındaki kadın çiftçi sayısı son 10 yılda 4,5 katına çıkarak 9 bin 256’dan 41 bin 370’e ulaşmıştır. Burada kadın çiftçi sayısındaki artış kadar genç olarak da nitelendirebileceğimiz 40 yaş altı kadın çiftçi sayısındaki artış daha fazla önemsenmelidir. Ülkemizde genel manada çiftçilerimizin yaş ortalamasının 55 olduğu bir tabloda 40 yaş altındaki kadın çiftçi sayısındaki artış geleceğimiz için de ümitvar bir durumdur. Kadın çiftçilerimizin sayısındaki oran arttıkça tarım ve hayvancılıktaki ilerlememiz de artacaktır. Dolayısıyla kadın çiftçilerimiz tarımın temel taşlarından birisidir ve tarıma verdikleri katkılar göz ardı edilemeyecek kadar önemli bir boyuttadır.
Kadın, ailenin ve tarımın bel kemiği
Kadın çiftçilerin sorunları nelerdir? Çiftçi kadınlar için sağlanan teşvik ve destekler yeterli mi?
Nihat Çelik: Kadın gerek tarım ve hayvancılık alanlarındaki yoğun uğraşları gerekse ailenin her türlü işleriyle meşgul olması ile hem ailesinin hem de tarımın belkemiğidir. Ancak tarımda kadının önemli bir güç olduğu bilinen bir gerçek iken halen çözüm bekleyen sorunları olduğu da bir gerçektir. Kadın çiftçilerimizin büyük bir bölümü, diğer bir ifadeyle yüzde 74’lük kısmı ücretsiz aile işçisi konumundadır. Diğer taraftan yüzde 95 gibi çok büyük bir kesimi ise sosyal güvenceden yoksundur. Aile içerisinde ücretsiz çalışır ama elde edilen gelirde ve alınan kararlarda söz hakkı oldukça kısıtlıdır. Örgütlenme açısından da erkekler kadar aktif olamamaktadırlar. Dolayısıyla kırsal nüfusun yarısını oluşturan çiftçi kadınlarımızın sorunlarının çözümünde pozitif ayrımcılığa gidilmesi sonuçta ülkemiz tarımına fayda sağlayacaktır. Çiftçi kadınlarımız için Bakanlığımızca sağlanan bazı destekler vardır ama bu desteklerin artırılarak devam etmesi gerekmektedir.
Hayvancılık için daha fazla destek gerek
Hayvancılık çiftçilerin doğal bir parçası. Kadın çiftçilerin bu konuda özendirilmesi, teşvik edilmesi adına neler yapılabilir?
Nihat Çelik: Aile işletmelerinde bitkisel üretimin yanında hayvansal üretim de genelde birlikte yapılmaktadır. Örneğin koyun veya keçi yetiştiren bir işletme aynı zamanda bağ, bahçe ve tarla ürünlerini de yetiştirmektedir. Dolayısıyla kadın çiftçiler üretimin her alanında faaliyet göstermektedir. Kadın çiftçilerimizi ve gençlerimizi çiftçiliğe, yetiştiriciliğe özendirmek için Bakanlığımız destekleme politikalarına birtakım yenilikler getirmiştir. Hayvancılığın geliştirilmesi ve sürdürülebilirliğin sağlanmasına yönelik olarak belirlenen 2024-2026 yıllarını kapsayan Hayvancılık Destek Politikalarında, kadın ve 41 yaş altında olan gençlere verilen desteklerle kırsalda hayvancılığın özendirilmesi tarımsal üretimde verim ve kalitenin artırılması amaçlanmıştır. Küçükbaş hayvancılığın desteklenmesi kapsamında özellikle kadınlarımıza ilave destekler sağlanması sektörümüz adına memnuniyet vericidir. Bu bağlamda çiftçi kadınlara verilen önem ve önceliklerden dolayı başta Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere Bakanımız Sayın İbrahim Yumaklı’ya teşekkürlerimizi sunuyoruz. Çiftçi kadınların girişimciliği ve gelir getirici becerilerini ön plana çıkaracak şekilde daha fazla teşvik edilmeleri ve bu hususta yeni projeler hayata geçirilmesi için gayret edilmesi gerektiğini düşünüyorum.
Üretici kadın kooperatiflerine destek
Üreticilerin kooperatifleşmesi konusunda kadınlar erkeklerden daha mı istekli bu konuda?
Nihat Çelik: Ülkemizde tarımsal alanda faaliyet gösteren binlerce kooperatif olmasına rağmen yıllar boyunca bu kooperatiflerde kadınların çok daha az yer aldıklarını ve etkin olamadıklarını ancak son yıllarda kadınların kooperatifleşme konusunda erkeklerden daha istekli olduklarını görüyoruz. Ancak kadınların kooperatifleşme yönündeki istekli olmaları bir yana kadınların özellikle kırsalda örgütlenmesine daha fazla önem verilmesi ve kadın kooperatiflerinin sayısının artırılması ile geçmişten bugüne gelinen noktada kooperatifçiliğin farklı bir boyuta ulaşacağına inanıyor ve kadınlarımızın kooperatifleşmesi yolundaki yapılacak her türlü çalışmayı destekliyorum.
Teşvikler ve destekler devam etmeli
Sizin kadın çiftçiler için devletten talep ettiğiniz bir şey ya da hizmet var mı?
Güçlü kadın demek güçlü aile ve tarımda itici güç demektir. Kadın çiftçiler ne kadar güçlü olursa ailesi de güçlü olur. Tarımsal üretimde var olan güce güç katarak verimliliği önemli ölçüde artırır. Çiftçi örgütlerine katılım oranı artar ve elde edeceği gelir ile ailesine ve ülkesine katma değer sağlar, daha da önemlisi cinsiyet ayrımı nedeniyle mahrum kaldığı söz hakkına kavuşur. Dolayısıyla bizim kadın çiftçilerimiz için Devletimizden, Bakanlığımızdan talebimiz verilmekte olan teşvik ve desteklerin devamıyla birlikte kadın çiftçilerimizin her yönüyle güçlendirilmesinin sağlanmasıdır. Diğer taraftan Devletimiz tarafından çiftçi kadınların sosyal güvenceye kavuşturulması da bir diğer beklentimizdir.
