Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı'nın (TEPAV) "İstihdam İzleme Bülteni"ne göre nisan ayında toplam sigortalı çalışan sayısı yıllık yüzde 0,9 (404 bin), aylık ise yüzde 3,6 (843 bin) gerileyerek 22 milyon 418 bin oldu. Toplam sigortalı çalışanların yüzde 71,4’ünü oluşturan sigortalı ücretli çalışan grubu istihdamın genel seyrinde belirleyici oldu. Bu gruptaki yıllık değişim yüzde 2,5 (404 bin 474) azalış yönlü iken aylık yüzde 5,1 (851 bin 549) oranında geriledi.
Esnaf-çiftçi grubundaki yıllık değişim yüzde 0,6 azalırken, söz konusu dönemde esnaf sayısında yüzde 0,2 (4 bin 177), çiftçi sayısında yüzde 2,6 (6 bin 242) azalma kaydedildi. Bu gruptaki aylık değişimler, esnaf sayısında yüzde 2,7, çiftçi sayısında yüzde 2,6 oranında azalma olarak kaydedildi. Kamu sektöründe sigortalı çalışan sayısı yıllık yüzde 6,5, aylık yüzde 2,8 (91 bin 977) artış gösterdi.
İlk 4 ayda deprem öncesine göre 264 bin istihdam kaybı kaydedildi
Ocak-Nisan dönemine ait kayıtlı istihdam verilerinde depremden dolayı önemli değişimler kaydedildi. Deprem öncesine göre 264 bin istihdam kaybı olurken Kahramanmaraş, Malatya, Hatay ve Gaziantep’te düşüşler yüksek seviyelerini korudu. Ocak ayında deprem bölgesine ait istihdam bildirimlerinde yaşanan keskin düşüşler toplam kayıtlı istihdamda aylık yüzde 3,4 gerilemeye yol açarken Şubat ve Mart aylarında sırasıyla yüzde 1 ve yüzde 0,4 artışlar yaşandı. Nisan'da ise artış eğilimi tersine dönüp yüzde 3,6 azaldı.
Dört aylık değişim toplam istihdamda 2022 yıl sonuna göre 264 bin 111 (yüzde 9,4) gerilemeye işaret ederken diğer taraftan yıllık verilere göre Malatya ve Hatay’da yüzde 15 ve üzeri, Hatay, Elâzığ, Gaziantep, Şanlıurfa, Diyarbakır ve Adana’da yüzde 5 ve üzeri işgücü kayıpları yaşandı. Kilis ve Osmaniye’de düşük bile olsa istihdamda daralmaların yaşandı.
En fazla işsizlik ödeneği başvurusu Hatay’da kaydedildi
Deprem ardından sağlanan istihdam destekleriyle işsizlik ödeneği ve kısa çalışma ödeneği başvuruları deprem illeri kaynaklı olarak önemli oranda artış gösterdi. Ocak-Nisan 2023 döneminde, deprem bölgesinde bulunan 11 ilde işsizlik ödeneği başvuruları önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 29,6 oranında artış gösterirken en hızlı artışlar Hatay (yüzde 120,1), Kahramanmaraş (yüzde 107,4), Adıyaman (yüzde 96,1) ve Malatya’da (yüzde 89,2) kaydedildi.
Bahsedilen dönemde Türkiye'deki artış yüzde 1 oldu. İşsizlik ödeneği başvurularının ilgili ilin sigortalı-ücretli istihdamına oranları incelendiğinde tüm deprem illerinde Türkiye ortalamasının (yüzde 4,35) üzerinde olduğu, en yüksek değerlerin yine Hatay (yüzde 10,6), Kahramanmaraş (yüzde 12,9), Adıyaman (yüzde 10,5) ve Malatya’da (yüzde 12) gerçekleştiği görüldü.
Deprem sonrası kısa çalışma ödeneğinden yaklaşık 100 bin arttı
Kısa çalışma ödeneğinden yararlananların sayısı deprem sonrasında 100 bin artış gösterdi. İşsizlik ödeneğine başvuranların sayısı Nisan'da 574 bin 940 iken Mayıs'da 696 bin 630’a; faydalananların sayısı bahsedilen aylarda 243 bin 607’den 302 bin 81’e çıktı. Kısa çalışma ödeneğinden yararlanan sayısı Ocak'ta bin 261 iken sonraki iki ayda 100 bin 217’ye çıktı. Haziran ayı itibarıyla ise 3 bin 129’a düştü.
En fazla istihdam kaybeden sektör tekstil ürünleri imalatı sektörü oldu
Nisan'da tekstil ürünleri imalatı sektörü, 103 bin 768’lik çalışan sayısı ile en çok istihdam kaybeden sektör olurken yıllık değişiminde yüzde 20,6 oranında daralma kaydedildi. 89 alt sektörün 59’unda sigortalı ücretli çalışan sayısında azalma yaşandı. Tekstil ürünleri imalatı dışında, perakende ticaret (45 bin 734), toptan ticaret (42 bin 491) ve kamu yönetimi ve savunma, zorunlu sosyal güvenlik (33 bin 91) çalışan sayısı olarak istihdamı en çok daralan diğer sektörler olarak sıralandı.
Oransal olarak bakıldığında istihdam en hızlı ev hizmetlerinde 10 günden fazla çalışanlar sektöründe (yüzde 25,9) azaldı. Bu sektörü yüzde 20,6 azalışla tekstil ürünleri imalatı ve yüzde 20,5’lik azalışla hanehalklarının kendi ithalat faaliyetleri sektörleri izledi.
