Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki iki deprem ile 11 ilde büyük can kaybı ve yıkım yaşandı. Yapılan resmi açıklamalara göre 53 bin 537 vatandaş hayatını kaybederken, 107 bin 213 vatandaş yaralandı.
Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfınca (TEPAV) depremin ekonomik etkileri hakkında yapılan araştırmaya göre, devasa yıkımın maliyeti 'devasa' boyutta oldu. Strateji ve Bütçe Başkanlığı (SBB) tarafından Mart 2023 tarihinde yayınlanan Kahramanmaraş ve Hatay Depremleri Raporuna göre depremin maliyeti yaklaşık 104 milyar dolar oldu.
Deprem nedeniyle oluşan hasarın en önemli kısmı 57 milyar dolar ile konut hasarında kaydedildi. Kamu altyapısı ve hizmet binaları 13 milyar dolar ve konut hariç özel kesim hasarı 12 milyar dolar olarak kaydedildi.
2023'te harcanan tutar milli gelirin yüzde 3,7’si
Araştırmada, deprem harcamalarının 2023 yılı bütçesi üzerindeki yükü yüksek olduğu kaydedildi. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in 15 Ocak 2024 tarihinde yapmış olduğu basın açıklamasında, depreme yönelik ihtiyaçlar için 2023 yıl sonunda harcama tutarının 950 milyar TL (milli gelirin yüzde 3,7’si) seviyesine ulaştığı belirtildi.
Orta Vadeli Programda (2024- 26) deprem kaynaklı bütçe ödeneklerinde 2024 yılında deprem kaynaklı giderlerin milli gelire oranını yüzde 2,5, 2025 yılında yüzde 0,9 ve 2026 yılında ise yüzde 0,8 olarak hedeflendiği görüldü. Deprem kaynaklı harcamalar 4 yıllık dönemde milli gelirin 8 puanına denk geliyor.
İhracatta yüzde 13’lük gerileme
İl bazında verilere göre; 2023 yılında deprem bölgesinde toplam ihracat bir önceki yıla kıyasla yüzde 13 oranında geriledi. En sert düşüşler yüzde 53 ile Osmaniye, yüzde 30 ile Adıyaman ve Kahramanmaraş’ta, yüzde 28 ile Hatay’da yaşandı. Bölgesel ihracattaki gerileme, Türkiye’nin 2023 yılı ihracatının bir önceki yıla kıyasla yüzde 1 ile sınırlı artmasında etkili oldu.
İstihdamda büyük kayıplar yaşanırken işsizlik rekor seviyeye çıktı
Depremin ardından yaşanan yıkımla birlikte bölge dışına yüksek göç verilmesine rağmen deprem bölgesinde işsizlik rekor seviyede yükseldi. İşkur verilerine göre işsizlik ödeneğine başvuranlar, 2023 yılı Ocak-Kasım döneminde, depremden en fazla etkilenen iller arasında bulunan Hatay’da yüzde 83, Adıyaman’da yüzde 50, Kahramanmaraş’ta yüzde 46, Malatya’da ise yüzde 40 oranında yükseldi.
