TBMM Dışişleri Komisyonu, Türkiye ile Ukrayna arasında Serbest Ticaret Anlaşması'nın da aralarında bulunduğu uluslararası anlaşmaların onaylanmasının uygun bulunmasına dair 13 kanun teklifini kabul etti.
Komisyon, AK Parti Ankara Milletvekili Fuat Oktay başkanlığında toplandı.
Oktay, toplantının açılışında yaptığı konuşmaya, 19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik Ve Spor Bayramı'nı kutlayarak başladı.
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan'ın helikopter kazası sonucu hayatlarını kaybetmesi nedeniyle İran hükümetine ve halkına başsağlığı dileyen Oktay, "Enkazın yeri İran makamlarının da talebi ile hızla görevlendirilen Akıncı tipi İHA'mız tarafından tespit edilmiştir. Kısa sürede harekete geçilerek sınırlarımızın ötesinde başarıyla icra edilen bu görev; ülkemizin, silahlı kuvvetlerimizin ve savunma sanayimizin ulaştığı gurur veren seviyeyi ortaya koymaktadır." diye konuştu.
Oktay, bu görevde emeği geçenleri, Türk Silahlı Kuvvetlerinin bu imkan ve kabiliyetlere sahip olmasını mümkün kılan sivil, asker tüm yetkilileri tebrik etti.
Türkiye'nin çevresindeki krizlerin aynı hızda ve şiddette yaşanmaya devam ettiğine dikkati çeken Oktay, Rusya-Ukrayna savaşının da şiddetlenmeye başladığını söyledi.
Suriye'deki olası gelişmelerin ve buradan Türkiye'ye yönelik terör tehdidine karşı daima hazır olunması gerektiğine işaret eden Oktay, "Azerbaycan ile Ermenistan arasında kalıcı barış anlaşması hala imzalanmamış durumda. Maalesef bazı bölge dışı ülkelerin adeta bunu ve Kafkaslar'a barış gelmesini engellemeye yönelik bir tutum izlediğini görüyoruz." dedi.
Oktay, Avrupa Birliği ile (AB) ilişkilerdeki tıkanıklığın ise AB'nin her açılım ve adım için şartlar dayatması nedeniyle sınırlı şekilde ilerlediğini ifade etti.
Gazze'de yaşanan insanlık dışı durumun şiddetlenerek devam ettiğini vurgulayan Oktay, şöyle devam etti:
"İsrail'in katliamlarına yönelik her eleştiri, 'antisemitizm' olarak susturulmaya çalışılıyor. Bu şekilde sorunun asıl kökeni olan İsrail'in 10 yıllardır Birleşmiş Milletler kararları hilafına süren saldırganlığı ve yayılmacılığı unutturulmaya çalışılıyor. Türkiye olarak, kimden gelirse gelsin sivillere yönelik her türlü şiddetin karşısında olduğumuzu, kalıcı barış ve istikrarın ise ancak BM kararları çerçevesinde iki devletli bir çözümün derhal uygulanması ile mümkün olacağını savunduk, savunmaya da devam edeceğiz. Şunu da memnuniyetle ifade etmek isterim, Dışişleri Komisyonu olarak ziyaret ettiğimiz hemen hemen her yerde yine BM kararları çerçevesinde iki devletli çözüm konusunda bir mutabakat söz konusu oluyor, İsrail tarafını savunanlar da dahil olmak üzere.
Bu yıl Washington'da düzenlenecek NATO zirvesinde ittifak içi dayanışmayı artıracak ve savunmanın bölünmezliği ilkesine bağlılığını gösterecek sağlam bir duruş sergilemesine önem veriyoruz. Vilnius'da terörle mücadele ve müttefikler arasındaki savunma sanayi yaptırımlarının kaldırılması ve terörle mücadelede işbirliği yapılması konularında varılan mutabakatın aksamadan uygulanması önemlidir. Bu hususları takip etmek üzere, hem NATO Parlamenter Asamblesi vasıtasıyla hem de NATO müttefiklerimiz parlamentolarının ilgili komisyonlarıyla ikili zeminde temaslarda bulunmak önümüzdeki dönemdeki hedeflerimiz arasında."
"Tüm ziyaretlerde ülkemizin tezlerini muhataplarına aktardık"
Dışişleri Komisyonunun son toplantısından bu yana Birleşik Krallık'ta Avam Kamarası Başkanı başta olmak üzere parlamento üyeleriyle ve Gölge Avrupa ve Kuzey Amerika Bakanı ile görüştüklerini belirten Oktay, ABD, Danimarka ve Cezayir'de yaptıkları görüşmeleri anlattı. Oktay, tüm ziyaretlerde Türkiye'nin tezlerini muhataplarına aktardıklarını kaydetti.
Oktay, Bakü'de Türk Devletleri Teşkilatı Parlamentoları Dışişleri Komisyonu Başkanları ilk toplantısına katıldıklarını ve önerileri çerçevesinde sonbahar aylarında Türkiye'de toplantı yapılmasına karar verildiğini aktardı.
Fransa Parlamentosu'nda malum çevrelerin ön almasıyla Türkiye'nin Asuri-Keldani toplumuna yönelik soykırım gerçekleştirdiğini iddia eden akıl dışı karara ağır tepkilerini iletmek üzere Fransa Parlamentosu Dışişleri Komisyonu Başkanı'na mektup gönderdiklerini açıklayan Oktay, "Tarihi gerçekleri siyasi çıkarlar için çarpıtan bu mesnetsiz ve ahlaksız kararı bir kez daha şiddetle kınıyorum." dedi.
"Komisyona havale edilmiş uygun bulma kanun teklifi sayısı 86"
Dışişleri Komisyonuna havale edilmiş uygun bulma kanun teklifi sayısının 86 olduğunu bildiren Oktay, "Komisyonumuzda 28. Yasama Dönemi'nde onaylanarak Genel Kurul'a sevk edilen kanun teklifi sayısı ise 85. Ancak bugüne kadar bunlardan sadece 43'ü Genel Kurul'da onaylanarak kanunlaşmış bulunuyor. 42 kanun teklifi ise Genel Kurul gündeminde bekliyor." diye konuştu.
Söz alan CHP İstanbul Milletvekili Namık Tan ve CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, Dışişleri Teşkilatını Güçlendirme Vakfı Kanunu Teklifi'nin Plan ve Bütçe Komisyonunda görüşülmesini eleştirerek, teklifin asıl görüşülme yerinin Dışişleri Komisyonu olması gerektiğini söyledi.
TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanı Oktay, İçtüzüğe göre kanun teklifinin hangi komisyonda görüşüleceği, esas ve tali komisyonunun hangisi olacağının TBMM Başkanlığı tarafından tespit edildiğini bildirdi.
Daha sonra gündemde yer alan uluslararası anlaşmaların onaylanmasının uygun bulunmasına dair kanun tekliflerinin görüşmelerine geçildi.
Komisyonda kabul edilen kanun teklifleri şöyle:
- Türkiye ile Angola Arasında Savunma ve Askeri İş Birliği Çerçeve Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi
- Türkiye ile Gambiya Arasında Askeri Eğitim İş Birliği Anlaşmasının Notalarla Birlikte Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi
- Türkiye ile Kongo Arasında Askeri Çerçeve Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi
- Türkiye ile Endonezya Arasında Savunma Alanında İş Birliğine İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi
- İslam Konferansı Örgütünün İmtiyaz ve Muafiyetlerine Dair Sözleşmenin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi
- Türkiye ile Kamerun Arasında Güvenlik Alanında İş Birliği Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi
- Türkiye ile Endonezya Arasında Güvenlik Hususları Konusunda Ortak İş Birliği Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi
- Türkiye ile Tacikistan Arasında Güvenlik İş Birliği Anlaşmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi
- Avrupa Konseyi İmtiyaz ve Muafiyetleri Umumi Anlaşmasına Ek Üçüncü Protokolün Onaylanmasına Dair 29/8/1961 Tarihli ve 358 Sayılı Kanuna Ek Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi
- Avrupa İmar Kalkınma Bankasının Kuruluş Anlaşmasında Değişiklik Yapılmasına İlişkin 259 ve 260 Sayılı Guvernörler Kurulu Kararlarının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi
- Türkiye ile Ukrayna arasında Serbest Ticaret Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna ve Anlaşmanın Eklerine İlişkin Değişikliklerin Cumhurbaşkanınca Doğrudan Onaylanmasına Dair Yetki Verilmesine İlişkin Kanun Teklifi
- Türkiye ve Sudan Arasında Ticaret ve Ekonomik Ortaklık Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna ve Anlaşmanın Eklerine İlişkin Değişikliklerin Cumhurbaşkanınca Doğrudan Onaylanmasına Dair Yetki Verilmesine İlişkin Kanun Teklifi
- Türkiye ile Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu arasında Ev Sahibi Ülke Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi
- 3 kanun teklifinin görüşmeleri ertelendi
Komisyonda milletvekillerinin bazı çekincelerini ortaya koyması üzerine 3 kanun teklifinin görüşmeleri ertelendi. Bu kanun teklifleri şunlar:
- Türkiye ile Moldova Arasında Diplomatik Misyon ve Konsolosluk Mensuplarının Bakmakla Yükümlü Oldukları Kişilerin Kazanç Getirici Bir İşte Çalışmaları Hakkında Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi
- Türkiye ile Estonya Arasında Diplomatik Misyon ve Konsolosluk Mensuplarının Bakmakla Yükümlü Oldukları Kişilerin Kazanç Getirici Bir İşte Çalışmasına İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi
- Türkiye ile Katar Arasında Cezai Konularda Adli Yardımlaşma Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi
Dışişleri Komisyonu Başkanı Oktay, Dışişleri Bakanlığı yetkililerinden daha önce farklı ülkelerle yapılan "Diplomatik Misyon ve Konsolosluk Mensuplarının Bakmakla Yükümlü Oldukları Kişilerin Kazanç Getirici Bir İşte Çalışmaları Hakkında Anlaşmalar" neticesinde herhangi bir istismar yaşanıp yaşanmadığına yönelik çalışma yapılmasını istedi.
Oktay, kanun tekliflerinin görüşmelerinin bir sonraki toplantıda bu çalışmanın sunumun ardından gerçekleşmesini önerdi. Komisyonda bu öneri kabul edildi.
- Görüşmelerden
Dışişleri Bakan Yardımcısı Mehmet Kemal Bozay, Ukrayna'nın Avrupa Birliği ile serbest ticaret anlaşması yapması neticesinde Türkiye'nin ihracatı ve ticareti açısından bir dezavantajın ortaya çıktığını anlatarak, "Bu anlaşmayla bölgedeki pazar kaybımızın önüne geçilmiş olacak. Aynı zamanda stratejik ortaklık seviyesinde Ukrayna ile ilişkilerimiz. Ukrayna'nın yeniden imarı önümüzdeki dönem daha da yoğunlaşacaktır. Ukrayna ile her alanda ilişkilerimizi bizim de yararımıza olacak şekilde serbest ticaret anlaşmasıyla ihracatımızı, ithalatımızı birlikte artırarak ticaret hacmimizi geliştirme imkanı verecek bir anlaşma olarak görüyoruz. Bu anlaşma sayesinde beklentimiz; ticari ilişkilerimizin kapsamının ve kapasitesinin önemli ölçüde geliştirilmesidir." değerlendirmesinde bulundu.
Komisyon Başkanı Oktay'ın Ukrayna ile serbest ticaret anlaşmasının uygulanmasının Rusya ve Ukrayna arasındaki mevcut durum dikkate alındığında bu şartlar altında ne kadar mümkün olacağına ilişkin sorusuna Ticaret Bakanlığı Uluslararası Anlaşmalar ve Avrupa Birliği Genel Müdürü Hüsnü Dilemre, "Son bir yıldır Ukrayna ile bu konuda temas halindeyiz. Ukrayna da bu anlaşmayı parlamentosuna sevk etmiş durumda. Beklentimiz parlamentodan 1 ya da 1,5 ay içerisinde geçmesi. Çünkü şöyle bir uzlaşmamız var; Ortak Komiteyi de bu yıl içerisinde yapacağız." yanıtını verdi.
Öte yandan kanun tekliflerinin görüşmeleri sırasında CHP Eskişehir Milletvekili Çakırözer, bir tuğgeneralin makam aracıyla Suriye'den Türkiye'ye insan kaçakçılığı yapıldığına yönelik iddiaları sordu.
Bu konuda Komisyonu bilgilendiren Milli Savunma Bakanlığı Hukuk Hizmetleri Genel Müdürü Tuğgeneral Esat Mahmut Yılmaz, "Gerekli her türlü adli ve idari işlem tesis edilmekte. Adli makamların tespit edeceği yeni bulgulara göre de bu işlemlere devam edilmekte." bilgisini verdi.
