2024 yılının son çeyreğinde yürürlüğe girmesi beklenen Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi ile kıdem tazminatının da yeniden düzenleneceği düşünülüyor. TES’e göre, işverenler, çalışanlara her ay maaşlarının yüzde 8,33’ünü tazminat olarak ödeyecek. Çalışan, kişisel hesabında toplanan bu ödemeleri, emeklilik döneminde kullanacak.
Yeni sistemin tüm detaylarının belli olmadığını belirten ekonomist yazar Sadi Özdemir, “Biraz ‘işçi sendikaları’ ile müzakereler olacak gibi görünüyor. Zaten bazı sendikalar tamamlayıcı emeklilik sisteminin ‘kıdem tazminatı sistemini’ işveren lehine değiştirme girişimi olarak tanımlamaya başladı. Ancak, şu ana kadar açıklanan resmi bilgilere göre bu yeni sistemin ‘Bireysel Emeklilik Sistemini yeniden yapılandırma’ anlamına geldiğini söyleyebiliriz” diye konuştu.
TES’in nasıl işleyeceğinden bahseden Özdemir, “Normal emekliliğe ilave olarak ek emeklilik geliri vaat ediyor. Çalışan, işveren ve devlet, çalışanın bireysel hesabına nakdi katkı sağlayacak ve bu kaynak emeklilik yatırım fonları yatırıma yönlendirilecek, bu fonların seçimi, birikimlerin dağılımı çalışan tarafından yapılabilecek” ifadelerini kullandı.
“Yeni sistem mevcut kıdem tazminatı sistemini etkileyecek”
Sistemin, kıdem tazminatı konusunda yarattığı endişelere de değinen Özdemir, “Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın söylediğine göre Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi, mevcut kıdem tazminatı sisteminin ‘bir fona’ dönüştürülmesini ve buradaki kaynağı da kullanmayı amaçlıyor. Yani yeni sistem mevcut kıdem tazminatı sistemini etkileyecek” şeklinde konuştu.
İşçi sendikaları ve özel sektörün konuya ilişkin düşüncelerini aktaran Özdemir, “İşçi sendikaları ‘eğer mevcut kıdem tazminatı sistemini değiştirirsek, çalışanlar büyük hak kaybına uğrar’ görüşünde. Ekonomi yönetimi özel sektör ise ‘kıdem tazminatı belli bir yıl çalışma olmadan hak edilemiyor ve birçok çalışan zaten kıdem tazminatı alamıyor. Bir fon oluşturulursa her çalışan hangi iş yerinde ne kadar çalışırsa çalışsın kıdem tazminatını tam olarak alabilir’ görüşünü savunuyor” dedi.
İki tarafın uzlaşması durumunda Kıdem Tazminatı Fonu kurulacağını söyleyen Özdemir, “Çalışanların hakları burada toplanacak” diye ekledi.
Özdemir, geçmiş dönem kıdem tazminatı haklarının kazanılmış olduğu için korunacağını dile getirirken, yeni işe başlayanların yeni sisteme dahil olacağını açıkladı.
“Bu konudaki yasal değişiklikler çok kolay yapılamaz”
Özdemir, sözlerini şöyle sonlandırdı:
“Çalışanların hak kaybedip kaybetmeyeceği konusu iki tarafça uzun süre tartışılacaktır. Belki de sendikal eylemlere konu olacaktır. Sonuç olarak, mevcut kıdem tazminatı sisteminde sıkıntılar var ama çalışanların büyük çoğunluğu ve işçi sendikalarının tamamına yakını sistemin değişmesini istemiyor.
Özel sektör ve ekonomi yönetimi ise ‘tamamlayıcı emeklilik sistemi reformu’ yaparak kıdem tazminatı sisteminin işveren açısından daha az riskli olmasını ve yükünün azalmasını istiyor.
Benim kişisel tahminim bu konudaki yasal değişiklikler çok kolay yapılamaz. Siyasetin tüm kurumlarını etkileyebilir. Hatta herhangi bir seçime yakın zamanda çok daha sıcak tartışmalara sebep olabilir.’’
