Suriye iç savaşı, 2011'de başlayan ve Ortadoğu'nun siyasi ve insani haritasını kökten değiştiren bir çatışmaya dönüşmüş, , Beşar Esad rejimine karşı başlayan gösteriler ile alevlenmiş , kısa sürede ülkede ki birbirine düşman gruplar arasında bölündü görüntüsü vermiştir.
Bu yazımda , Suriye'nin güncel durumu ve Türkiye ile olan karmaşık ilişkileri üzerine mülahazalar sunacağım.
Suriye'nin Güncel Durumu:
Suriye, iç savaşın yarattığı derin yaralarla mücadele etmeye devam ediyor. Ülkenin büyük bir kısmı yıkılmış durumda, milyonlarca insan yerinden edilmiş ve ekonomisi çökmüştür. Esad rejimi, Rusya ve İran'ın desteğiyle güçlenmeye çalışırken , muhalif grupların kararlı yürüyüşü ile tüm ailesini alarak en yakınlarına dahi haber vermeksizin Rusya’ya sığınmak zorunda kalmıştır.
Öte yandan ülkeyi kendince ön kale gibi gören İran bu denklemn en büyük ekside kalanıdır yani kaybedenidir.İsrail’in bilerek ve isteyerek Hizbullah güçlerini en başta ki adamları ve veliahtları da dahil olmak üzere yok ederken aslında Suriye’de mukim Kudüs Güçlerini de yok ettiğinin farkındaydı.
Esad rejiminin ülkeyi Türkiye’nin baskısı ile terkettiği de Sn.Hakan Fidan’ın verdiği demeçlerde netleşmiştir.
Savaşın en büyük sonuçlarından biri, Suriye'deki insanlık krizi olmuştur. Milyonlarca Suriyeli, komşu ülkelere sığınmak zorunda kalırken, içeride kalanlar da temel ihtiyaçlardan yoksun yaşamaktadır. Savaşın yarattığı yıkım, ülkenin yeniden inşası için uzun ve zorlu bir süreç gerektirecektir.
Türkiye-Suriye İlişkileri:
Türkiye, Suriye iç savaşının başından beri bölgedeki en aktif oyunculardan biri olmuştur. Türkiye, Suriye muhaliflerine siyasi ve insani destek verirken, aynı zamanda ülkesine sığınan milyonlarca Suriyeli mülteciye ev sahipliği yapmaktadır. Ancak, Türkiye'nin Suriye politikası, iç siyaset ve bölgesel güç dengeleri nedeniyle sık sık değişmektedir.
Türkiye'nin Suriye politikasının temel hedefleri arasında, sınır güvenliğinin sağlanması, terörle mücadele, Suriye'de siyasi geçiş sürecinin desteklenmesi ve mülteci sorununa kalıcı bir çözüm bulunması yer almaktadır. Ancak, bu hedeflere ulaşmak kolay olmamıştır. Türkiye, Suriye'deki askeri operasyonlara katılırken, aynı zamanda Rusya ve İran ile diplomatik ilişkilerini geliştirmeye çalışmaktadır.
Bir diğer açıdan esas yumurta küfesinin halihazırda 7 Milyona yakın Suriyeliyi kabul etmek zorunda kalan Türkiye’nin sırtında olduğu gerçeği de unutulmamalıdır.
Üstüne üstlük stratejik müttefik olarak kabul ettiğimiz Amerika Birleşik Devletlerinin IŞID bahanesi ile kukla bir devlet kurdurmaya çalıştığı neredeyse her hücresinde PKK nın bulunduğu ismi Suriye Demokratik Güçleri olan YPG nin varlığı ve Akdeniz’e ulaşmaya çalışan ve Irak’tan da kara parçaları alarak birleşmeyi umut eden ve başımıza bela ettiği gerçekliği de unutulmamalıdır.
Öyle ki bu belayı Amerika Birleşik Devletleri , şu ana kadar 120000 Tır olduğu iddia edilen hava savunma sistemleri de ihtiva eden silahlarla , olmayan bir kibirle Türkiye’ye meydan okuyabilecek cesarete taşımıştır.
Türkiye tabidir ki kendi bekasına aykırı bu varlığı asla kabul etmeyecek ve ne pahasına olursa olsun yokedecek kudrettedir ve yok edecektir. Ancak bunu kayıp vermeksizin ön diplomasi ile ortadan kaldırması daha akılcı bir seçenek olacaktır.
Trump’ın henüz iktidara gelmeden Türkiye ve Türk Hükümeti ile alakalı yaptığı aldatıcı güzellemeler ise tam anlamıyla ‘’Sağmayacağı İneğin önüne ot koymayan’’ Trump yönetimine ne kadar itidalli yaklaşmamız gerektiğinin net göstergesidir.
Sonuç
Suriye iç savaşı, Ortadoğu'nun geleceğini şekillendiren önemli bir olaydır. Savaşın yarattığı derin yaralar, kısa sürede aşılamayacak gibi görünmektedir. Türkiye, Suriye politikasıyla ilgili olarak zorlu bir denge oyunu oynamaktadır. Hem ülke güvenliğini sağlamak hem de bölgesel istikrarı desteklemek isteyen Türkiye, Suriye'deki gelişmeleri yakından takip etmek zorundadır.Bugün itibariyle bu işten en karlı çıkan unsur Golan Tepelerinin sonsuza kadar kendine ait olduğu iddiasıyla şımaran ve hergün rejimden kalan silah depolarını vurarak mevcut yönetimi zayıflatmak isteğinde olan İ S R A İ L dir.
