Sri Lanka’da seçmenler, 2022 yılında eski devlet başkanı Gotabaya Rajapaksa'nın istifasına yol açan ülke çapındaki protestoların ardından ilk defa sandık başına gidecek.
22 milyon nüfuslu ülkede 21 Eylül günü yapılacak devlet başkanlığı seçimlerinde 17 milyondan fazla kayıtlı seçmenin oy kullanması bekleniyor.
Ülkede devlet başkanlığı seçimi, en karmaşık ve öngörülemez seçimlerden biri olarak değerlendiriliyor.
Adaylık koşulları
Sri Lanka anayasasına göre, devlet başkanları en fazla iki kez beş yıllığına seçilebiliyor.
Aday olabilmek için 30 yaşın üzerinde olmak, iki kez devlet başkanlığı yapmamış olmak ve daha önce devlet başkanlığı görevinden alınmamış olmak gerekiyor.
Adaylardan oyların mutlak çoğunluğunu yani yüzde 50 artı biri alan, seçimin kazananı ilan ediliyor.
Ancak hiçbir adayın yüzde 50 artı biri alamaması halinde en yüksek oyu alan iki adayla ikinci tura gidiliyor.
Rekor sayıda aday yarışacak
Ülke çapında hükümet karşıtı protestoların yaşandığı 2022'den bu yana yapılacak ilk seçimde rekor sayıda aday yarışacak.
39 kişinin adaylığını koyduğu devlet başkanlığı seçiminde, adaylardan İdroos Muhammed İliyas'ın ölmesi üzerine aday sayısı 38'e düştü.
Tamamı erkek bu 38 devlet başkanı adayları arasında öne çıkan birkaç isim bulunuyor.
Adaylar arasından ilk öne çıkan isim, mevcut Devlet Başkanı Ranil Wickremesinghe.
2022’de ekonomik sıkıntılar ve yakıt sıkıntıları nedeniyle Devlet Başkanı Gotabaya Rajapaksa'nın ayrılmasının ardından başa geçen 75 yaşındaki Wickremesinghe, bağımsız aday olarak yarışıyor.
Wickremesinghe’nin başlıca rakipleri arasında muhalefet lideri Sajith Premadasa ve gençler arasındaki popülaritesi nedeniyle öne çıkan solcu ittifakın lideri Anura Kumara Dissanayake yer alıyor.
Ülkenin eski başkanlarından Mahinda Rajapaksa'nın en büyük oğlu Namal Rajapaksa ise en genç aday olarak yarışıyor.
Uzun süredir ekonomik sorunlarla boğuşan ve Çin başta olmak üzere, çok sayıda ülkeye dış borcu olan Sri Lanka’nın yeni devlet başkanını ekonomi başta olmak üzere, bir dizi sorun bekliyor.
Sri Lanka’da 2022’de yaşanan krizin etkileri sürüyor
Sri Lanka’da yakıt, ilaç ve gıda gibi temel ihtiyaç maddelerinde uzun süredir ciddi sıkıntı yaşanıyor.
Birleşmiş Milletlere (BM) göre, ekonomik krizin derinleştiği Sri Lanka’da, 5,7 milyon kişi insani yardıma muhtaç durumda.
Ülkede uzun süredir devam eden kötü ekonomik gidişatın patlama noktası 2022'de yaşandı.
Mayıs 2022'de Sri Lanka, dış borcunu ödeyemedi ve temerrüde düştü.
Bu dönemde döviz sıkıntısı nedeniyle otobüs, tren ve araçlar için yakıt sıkıntısı baş gösterdi.
Hükümet, artan fiyatları kontrol altına almak için acil durum ilan etmesine rağmen ülkedeki kötü gidişata engel olmayı başaramadı.
Ülkede, otomobil ve gübre ithalatı yasaklandı ancak dünya genelinde akaryakıt fiyatlarının artması krizi daha da derinleştirdi. Ülke dış borçlarını ödemekte zorlanmaya başladı.
Hükümet, Uluslararası Para Fonu (IMF), Çin ve Hindistan gibi ülkelerden 2022’de ciddi miktarda borç para aldı.
Enflasyonun yüzde 70’lere ulaştığı ülkede, dönemin devlet başkanı Rajapaksa ve hükümeti yaşanan ekonomik sorunların suçlusu olarak gösterildi ve ülke genelinde mücadele anlamına gelen "aragalaya" adı verilen kitlesel protestolar başladı.
Ülkenin 8'inci Devlet Başkanı Rajapaksa, hükümet karşıtı protestoların ardından 14 Temmuz 2022'de istifa ederek ülkeden ayrıldı.
Bunun üzerine eski Başbakan Wickremesinghe, Geçici Devlet Başkanı oldu.
Gıda, akaryakıt ve diğer temel ihtiyaç maddelerini almak için bile sorun yaşayan Sri Lankalılar yarınki devlet başkanı seçimiyle kötü gidişata dur diyecek bir lider arıyor.
