ABD merkezli sosyal medya siteleri dünyanın dört bir yanında özellikle çocukların hayatını riske atmaya devam ediyor. YouTube, X, Instagram, Facebook, Snapchat gibi sitelerin yanı sıra son günlerde Discord ve Telegram gibi uygulamalar da şantaj ve tehdit unsurlarıyla gündeme geldi.
Türkiye'de de söz konusu siteler İstanbul'da geçen hafta Ayşenur Halil ve İkbal Uzuner adlı iki gencin vahşice öldürülmesinin ardından yine tartışmaların merkezine oturdu. Cinayeti işleyen Semih Çelik’in internetteki geçmişi dikkat çekti. Buna göre Çelik'in, topluluk kurma için tasarlanmış bir anlık mesajlaşma ve dijital dağıtım platform olan Discord'ta hesabı olduğu ve platformdaki İncel adlı bir gruba üye olduğu belirlendi.
Kadın düşmanlığı ve göçmen karşıtlığı
Discord'da sadece kadın düşmanlığı üzerinden bir araya gelen kişiler değil aynı zamanda göçmen karşıtlığı ve benzeri akımların da çeşitli gruplar üzerinden bir araya geldiği belirlendi. Tüm bunlar dışında oldukça tehlikeli bazı gruplar da yine bu tür ortamlarda yer alabiliyor. Gençleri suç ve suça özendirmeye çalışan bu gruplardan birinin de C31K olduğu ve grubun başta Discord olmak üzere Telegram ve bazı sosyal medya uygulamaları üzerinden gençleri hedef aldığı kaydedildi. Gelinen vahim tablo da başta Discord olmak üzere benzer platformlara ne tür önlemler alınması gerektiği tartışmalarını ortaya çıkardı. “Dijital Baba” adıyla anılan araştırmacı, yazar ve bilişimci Orhan Toker de konuya ilişkin Elips Haber’e açıklamalarda bulundu.
“Çocuklara farklı ideolojileri empoze ediyorlar”
Özellikle içerik üreticilerinin çocuklara farklı ideolojileri empoze etmeyi amaç haline getirmeye başladığına vurgu yapan Orhan Toker, “Discord +18 bir uygulama. Discord’un içinde çeteler var. Özellikle çocukları kandırmak, şantaj yapmak, istismar etmek için yapılanmış odalar var. Burada çocukları kandırıyorlar, korkutuyorlar” dedi. Çocukların Discord’da bulunmaması gerektiğini dile getiren Toker, “Bu çocukları kandırmak için dolaşan tipler var. O nedenle ebeveynler kontrolünde çocukların kullanmasına izin verilmeli. Ancak çocuk buna müsaade etmeyebilir. Aile çocuğun basında duramayacaksa Discord kullanmasına kesinlikle izin vermemeli” diye konuştu.
“Çocuklar sanal dünyanın en savunmasız halkaları”
Çocukların, sanal dünyanın en savunmasız halkaları olması sebebiyle internetteki içerik üreticilerin ile kötü niyetli kişiler tarafından açık hedef olarak görüldüklerine değinen Toker “Discord'un ana özelliği oyun oynarken bir yandan da sesli konuşulabilmesiydi. Sohbet edebiliyorlardı sesli olarak. Fakat amacının dışına çıktı. Sohbet odalarında farklı konular konuşulmaya başlandı. Discord’da nitro denen şey çıktı. Nitro aldığınız zaman profil resminizi başka türlü yapabiliyorsunuz. Aslında çok bir esprisi yok ama çocukları nitro verme vadiyle kandırabiliyorlar, onlardan bir şeyler isteyebiliyorlar. Çocuğun gizli bilgilerini ifşa ediyorlar. Çocukların sakınması gereken şeyler. Fakat çocuk tek başına bu ortamdan sakınamaz” değerlendirmesinde bulundu.
“Telegramda da bazı kanallarda uygunsuz içerikler paylaşılıyor”
“Telegram’da da bazı kanallarda bazı insanlar çocukların sosyal medyadan aldıkları görüntülerini değiştirerek, modifiye ederek, uygunsuz bir şekilde paylaşıyorlar” diyen Toker sözlerini şöyle sürdürdü;
“Bazı kanallarda bahisler dönüyor. Çocuk pornosuyla ilgili içerikler döndürüyorlar. Rusya, siber güvenlik konusunda çok iyi. Telegram’daki bu tarz konulara müsaade etmiyorlar. Hemen yakalanıyor. Ancak Discord'ta böyle bir şey yok. Bir tanesi Belçika'da, bir tanesi Hollanda'da, bir tanesi Antalya'da yaşıyor. VPN arkasından girip kendisini Fransa'daymış gibi gösteriyor ve bunların takip edilmesini, yakalanmasını, Discord kolaylaştırmıyor. Discord'da, oyunlarda da yaş sınırlamaları var ama burada çocuklar yaşlarını değiştirerek kaydoluyorlar ve o sınırlamayı aşıyorlar. Kayıt olurken doğum tarihini hatalı giriyorlar. Buna devletin bir yaptırım getirmesi lazım”
“Ailelerin sanal dünyada var olması gerekiyor”
Toker, günümüzde dijital dünyanın çocuklar için artık değişmez bir gerçeklilik olduğunu, ailelerin bu ortama karşı baskıcı ve yasakçı bir zihniyet ile koruma sağlayamayacağını kaydederek, ailelerin çocukları ile birlikte sanal dünyada var olması gerektiğini söyledi. Dijital dünyadaki kötü niyetli kişilerin en önemli kaynağının ilgisiz yetiştirilen çocuklar olduğunu vurgulayan Toker, ailelerin her fırsatta çocuklarının yaptıklarını, izlediklerini, kimlerle konuştuklarını, kimlerle arkadaşlık kurduklarını çocukların güvenini zedelemeden takip altına alması gerektiğine dikkati çekerken, çocukların ihtiyacı olan ilgiden onları uzak tutmanın, yabancıların veya kötü niyetli kişilerin ellerine bırakmakla eş değer olduğunu söyledi.
Toker sözlerini şöyle tamamladı;
"Günümüzde ebeveynler çocuğuna vakit ayırmaya üşeniyor. Aslında bu tehdidin en çok beslendiği unsurlardan biri de ailelerin çocuklara karşı olan ilgisizliği. Aileler bulabildiği her vakitte çocuklarıyla yakından ilgilenebilmeli, vakit ayırmaları gerekiyor. Sorun ailelerin çocuklara vakit ayırmaması aslında. Bu kafa yapısının değişmesi lazım. Esas çocukla vakit geçirmesi gereken anne babadır”
