Sayıştay, Doğan Medya Grubu’nu satın almak için Ziraat Bankası’ndan 800 milyon dolarlık kredi verilen Demirören Holding’in, borcun iki kez yapılandırılmasına ve faiz indirimi uygulanmasına karşılık ödeme planlarına uygun hareket etmediğini ve ödemeleri yapmadığını tespit etti.
Sayıştay’ın Ziraat Bankası’na yönelik hazırladığı 2023 raporunda, Demirören’in borcunun 31 Aralık 2023 itibarıyla 30 milyar 208 milyon 551 bin 524 TL olduğu vurgulandı. Raporda, bu tutarın bankanın takipteki toplam alacaklarının yüzde 137’sine denk geldiği belirtildi. Raporun öneri kısmında, kredi ödemelerindeki yaşanan sıkıntıya yönelik olarak, “Firmaların gelir yaratma kapasitelerinin düşük seyretmesi, öz kaynaklarının tamamını yitirmiş olmaları ve yüksek mali borçlanma içerisinde oldukları hususları birlikte değerlendirilerek Banka alacaklarının tahsil ve tasfiyesinin sağlanabilmesi için firmaların finansal yapılarının yakından takip edilmesi, yapılandırma koşullarında yaşanan aksamaların giderilememesi durumunda yasal takip dahil her türlü önlemin hızlıca alınması’’ değerlendirmesi yapıldı.
Ziraat Bankası’nın 2023 yılı hesaplarını inceleyen Sayıştay, TBMM’ye sunduğu raporda Demirören Holding’in Doğan Medya Grubu’nu satın almak için Ziraat Bankası’ndan kullandığı 800 milyon dolarlık krediye ilişkin detaylı bilgilere yer verdi. Sayıştay raporlarında şirket isimlerine yer vermeme uygulaması çerçevesinde Demirören Holding’in adı anılmayan raporda önceki yıllarda olduğu gibi şirketin yalnızca müşteri numaralarına yer verildi. Raporda, iki müşteri numarası yer aldı. 2021 ve 2022 yılı raporunda olduğu gibi firma ile kredi ilişkisinin başladığı tarih için 5 Nisan 2018 tarihine belirtilmesi ile raporun Demirören’le ilgili olduğu anlaşıldı.
Teminat dışında ödeme yapılmadı
T24’te yer alan habere göre Raporda, Demirören Holding’in borcunun, ödeme yapılmaması nedeniyle iki kez yapılandırıldığı belirtildi. Son yapılandırmada faiz indirimi uygulanarak 895 milyon dolarlık borcun 14 yıl vadeye yayıldığı anımsatıldı. Raporda, kredilerin kullanılmasının üzerinden 1,5 yıl dahi geçmeden borcun yapılandırılmasına ilişkin karar alınarak yüzde 6,5 olan kredi faizinin yüzde 6’ya düşürüldüğü, 11 Kasım 2019’da yapılandırma yapıldığı, hiçbir tahsilat sağlanamaması üzerine sadece 14 ay sonra tekrar yapılandırılma kararı verildiği kaydedildi. Bu kez de yüzde 6 olan kredi faizinin yüzde 4’e düşürülerek 21 Nisan 2022’de borcun yeniden yapılandırıldığı ancak borca karşılık gösterilen teminatların nakde çevrilmesi dışında tahsilat sağlanamadığı, ödeme yapılmadığı aktarıldı.
Raporda şu ifadeler yer aldı:
‘’Firmaya kullandırılan kredilerin kullandırım tarihinin üzerinden 1,5 yıl dahi geçmeden yapılandırılmasına ilişkin karar alınarak %6,5 olan kredi faizinin %6’ya düşürülmesi suretiyle 01.11.2019 tarihinde yapılandırıldığı, hiçbir tahsilat sağlanamaması üzerine sadece 14 ay sonra tekrar yapılandırılmasına ilişkin karar alınarak %6 olan kredi faizinin %4’e düşürülmesi suretiyle 21.04.2022 tarihinde yeniden yapılandırıldığı ve bu süreçte teminatların nakde çevrilmesi dışında tahsilat sağlanamadığı, XX311462 müşteri numaralı Firmaya kullandırılan kredilerin yapılandırılması sürecinde %15 olan kredi faizinin %10’a düşürüldüğü...’’
30 milyar 208 milyon 551 bin 525 TL borç
2023 yılına ilişkin raporda, 14 yıl vadelendirmeye karşılık borçların ödeme planına uygun şekilde ödenmediği vurgulandı. Raporda Demirören’in Ziraat Bankası’na olan borcunun 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla reeskont faiziyle birlikte 30 milyar 208 milyon 551 bin 524 TL olduğunun altı çizildi.
Alacakların yüzde 137’sine denk geliyor
Raporda, ödenmeyen tutarın bankanın bilançosunda önemli bir yer tuttuğu, borcun bankanın toplam takipteki alacaklarının ve kredilerinin yüzde 137,1’ine tekabül ettiği belirtildi.
Ödenmesi gereken anapara tutarı ödenmedi
Yeniden yapılandırmanın ardından Demirören’in Geri Ödeme Tablosu’na göre 2022 ve 2023 yıllarında toplam 124 milyon dolar anapara ödemesi yapması gerektiği belirtilen raporda, sadece 92 milyon 303 bin 451 doları anapara ödemesi yapıldığına dikkat çekildi.
Raporda, “İki firmaya kullandırılan kredilerin Banka bilançosunda önemli bir yer tuttuğu, 31.12.2023 tarihi itibarıyla Bankanın toplam 22.000.000.000,00 TL tutarındaki takipteki alacaklarının/kredilerinin %137,1’ine tekabül ettiği, risk/teminat dengesinin Banka aleyhinde olduğu, -FYYS ekleri arasında yer alan Geri Ödeme Tablosu’na göre 2022 ve 2023 yıllarında toplam 124.000.000,00 ABD doları anapara ödemesi yapılmış olması gerekirken, toplam 92.303.451,00 ABD doları anapara ödemesi yapılmış olması’’ ifadeleri yer aldı.
Raporda, Demirören’e verilen krediye karşılık teminat olarak, 324 milyon 716 bin 500 TL ekspertiz değerli gayrimenkul üzerine 1 milyar 319 milyon 393 bin TL tutarında ipotek, 1 milyar 478 milyon 135 bin TL marka rehni ve 11 milyar 56 milyon 600 bin 874 TL değerli hisse rehni olduğu ifade edildi.
‘’Ortaklık sözleşmede olmasına rağmen banka adım atmadı’’
Raporda, Demirören’in sermaye yapısının 150 milyon dolar nakdi sermaye ile güçlendirilmesi, bunun gerçekleştirilmemesi durumunda banka yönetim kurulunun uygun göreceği gerçek ve tüzel kişilerin uygun görülecek oranda firmaya veya iştiraklerine ortak edilebileceğinin sözleşmeye eklendiği anımsatıldı. Ancak bu süre dolmasına rağmen bankanın girişimde bulunmadığı belirtildi.
Raporda, ‘’Kullandırılan kredilerin tahsil ve tasfiyesinin sağlanabilmesi için firmaların finansal yapılarının yakından takip edilmesi, yapılandırma koşullarında aksamaların yaşanması halinde yasal takip dahil her türlü tedbirin zaman geçirilmeden alınması önem arz etmektedir’’ denildi.
‘’Her türlü önlemin hızlıca alınması gerekiyor’’
Kredi ile alınan medya organlarının mali yapısına işaret edilen raporda, firmaların gelir yaratma kapasitelerinin düşük seyrettiği, öz kaynaklarının tamamını yitirmiş oldukları ve yüksek mali borçlanma içerisinde oldukları belirtildi. Raporda, banka alacaklarının tahsil ve tasfiyesinin sağlanabilmesi için finansal yapılarının yakından takip edilmesi, yapılandırma koşullarında yaşanan aksamaların giderilememesi durumunda yasal takip dahil her türlü önlemin hızlıca alınması gerektiği vurgulandı.
Raporda kredi ödemelerindeki aksaklık için alınması gereken önlemler konusunda şu ifadeler yer aldı:
“Firmaların yapılandırma koşullarına uymakta zorlandığı, Firmalara kullandırılan ve 31.12.2023 tarihi itibarıyla reeskont faizi dahil toplam 30.208.551.524,00 TL’ye ulaşan kredilerin Bankanın toplam takipteki alacaklarının/kredilerinin %137,1’ine tekabül ettiği dikkate alınarak; Firmaların gelir yaratma kapasitelerinin düşük seyretmesi, öz kaynaklarının tamamını yitirmiş olmaları ve yüksek mali borçlanma içerisinde oldukları hususları birlikte değerlendirilerek Banka alacaklarının tahsil ve tasfiyesinin sağlanabilmesi için Firmaların finansal yapılarının yakından takip edilmesi, yapılandırma koşullarında yaşanan aksamaların giderilememesi durumunda yasal takip dahil her türlü önlemin hızlıca alınması.”
Borcuna karşılık Hürriyet’in binalarını devretmişti
Holding, bu yıl ödemesi gereken 70 milyon dolarlık taksit için bankaya Hürriyet gazetesinin bazı gayrimenkul ve taşınmazlarını devretmişti. Holding borcuna karşılık olarak, Hürriyet Gazetecilik ve Matbaacılık A.Ş. bünyesinde bulunan İzmir, Antalya ve Trabzon'daki dört tesis ve gayrimenkulü bankaya vermişti.
İzmir, Antalya ve Trabzon'da baskı tesisine ek olarak İzmir'de Hürriyet ve DHA'nın içinde bulunduğu binayı elinden çıkarmıştı.
Gayrimenkullerin toplam değeri 1 milyar 287 milyon 922 bin TL olurken, gayrimenkullerin şirket değerine oranı da yüzde 48’e tekabül etmişti.
2022 yılında da yalnızca 586 milyon TL’lik tahsilat sağlanmıştı
Sayıştay’ın 2022 yılı raporunda da, Demirören Holding’ten yıl içerisinde yalnızca 586 milyon TL’lik tahsilat sağlandığı ve 31 Aralık 2022 tarihi itibarıyla toplam borcunun faiziyle birlikte 920 milyon dolara ulaştığı belirtilmişti.
