Salmonella enfeksiyonu (Salmonelloz), bağırsak yolunu etkileyen yaygın bir bakteriyel hastalıktır. Salmonella bakterileri tipik olarak hayvan ve insan bağırsaklarında yaşar ve dışkı (dışkı) yoluyla atılır. İnsanlara en sık kontamine su veya yiyecekler yoluyla bulaşır. Genellikle ateş, kusma ve ishal belirtileriyle seyreder. Salmonella cinsi bakteriler gastroenterit ve tifonun da aralarında yer aldığı pek çok hastalığın etkenidirler. Salmonella bakterisi, vücuda alındıktan sonra genellikle 12-36 saat sonra belirtiler ortaya çıkar ve 2 ila 7 gün arasında devam eder.
Salmonella belirtileri nelerdir?
Salmonella belirtileri diğer mide bağırsak enfeksiyonlarında görülen belirtilerle benzerdir. Ciddi bir sıvı kaybına (dehidrasyon) sebep olabilir. Salmonella hastalığı belirtileri şöyle sıralanabilir:
Ateş
İshal (diyare)
İştah kaybı
Baş ağrısı
Kramp şeklinde karın ağrısı
Titreme
Mide bulantısı
Kusma
Dışkıda kan ya da mukus
Bu belirtiler başka hastalıklarla benzer olması nedeniyle teşhis koymanın güçleşebileceği unutulmamalıdır.
Salmonella Türleri Nelerdir?
Salmonella bakterilerinin pek çok serotipi olmasına rağmen, insanda patojen olan tüm suşlar tek bir tür içinde, 2600’ün üzerinde farklı serotipi içeren Salmonella enterica türünde sınıflandırılmıştır. Salmonella insanlarda; akut gastroenterit, tifo-paratifo, septisemi ve lokal organ enfeksiyonlarına yol açar. Salmonella’nın en yaygın şekli kendi kendini sınırlayan ve komplike olmayan bir gastroenterittir (ishal, karın ağrısı, ateş.) Ancak Salmonella’nın tifo ateşi (enterik fever) dahil yüksek ateşe götürebilen türleri mevcuttur. Tifo, Salmonella typhi bakterisinin neden olduğu bir klinik tablodur. “Salmonella öldürür mü?” sorusu burada önem kazanır. Çünkü Salmonella typhi yaşamı tehdit eden türdür ve diğer organlara yayılabilir. Genellikle gıda zehirlenmeleri olarak bahsedilen vakalar aslında Salmonella enfeksiyonudur.
Salmonella Nasıl Tedavi Edilir?
Salmonella enfeksiyonu aşırı ishale bağlı olarak vücudu susuz bıraktığı an doktora gidilmelidir. Salmonella salgınına yakalandığınızı ateş, şiddetli karın ağrısı ve ishal ile anlayabilirsiniz. Bu belirtiler varsa derhal doktora gitmelisiniz. Bebeğinizde Salmonella bakterisinden şüpheleniyorsanız hiç vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalısınız. Salmonella teşhisi dışkı testi (gaita testi) ve kan testi ile konabilir. Bazen idrar örneği gibi vücut sıvılarından da örnek alınabilir. Teşhis aldıysanız hastaneye yatmaya gerek kalmadan tedavi gerçekleştirilebilir.
Salmonella tedavisi su ve elektrolit kaybı yaşattığı için sıvı takviyesi almanız gerekir. Bu takviye sadece su içerek alınamayabilir. Doktorun önerebileceği su ve oral redhidrasyon sıvıları verilebilir.
Salmonelloz genellikle antibiyotik vermeden kendiliğinden iyileşen bir hastalıktır. Sıvı tedavisi tedavideki en önemli basamaktır, bir an önce vücudun kaybettiği sıvı ve elektrolitlerin yerine konulması gerekir. Antibiyotik tedavisi sadece bazı durumlarda Salmonella ilacı olarak verilmelidir. Tifo ve bağışıklık sistemi baskılanmış ve kliniğin ağır seyretme ihtimali olan hastalar hariç gastroenterit vakalarında antibiyotik kullanılmaz.
Tifoda antibiyotik kullanılmasının nedenleri Salmonella typhi’nin bağırsaklardan kan dolaşımına geçmesi ve sistemik enfeksiyon yapabilme riskidir. Kan dolaşımına karışan bakteriler idrar yolu enfeksiyonu, menenjit, kalp kapak enfeksiyonu, kemik-eklem enfeksiyonu yapabilir.
Salmonelloz enfeksiyonunda doktor önermediği sürece kusma ve ishali ilaçlarla kendiniz kesmeye çalışmayın. Sadece sıvı kaybı konusunda dikkatli olun. Bebeğinize Salmonella teşhisi konduysa sakın emzirmeyi kesmeyin, aksine sık sık emzirmeye devam edin. Mama ile beslenen bebekler için oral sıvı takviyeleri verilebilir, bir yandan besleme devam eder.
Salmonella enfeksiyonu geçtikten sonra bile bazı kişilerde haftalar hatta aylar sonra Reiter Sendromu olarak bilinen bir artrite sebep olabilir. Bu sendromda göz tahrişi, eklem ağrısı ve ağrılı idrar şikayetleri görülür.
Salmonella hastalığını evde kendi kendinize atlamanızda size yardımcı olacak sıvı takviyesi önerileri şunlardır:
Bol su için.
Oral rehidrasyon solüsyonları tüketin.
Et suyu ile yapılan çorba için.
