Haber: Halide Tonga
İstanbul Esenyurt’ta bir tekel bayine yapılan silahlı saldırı sonucu iki gencin öldürülmesi olayının ardından ülke genelinde bireysel silahlanma ve toplum içerisinde artan şiddet vakaları gündeme geldi. Silah satışlarında kolaylık olması, ruhsatsız silah bulundurma, satma ve taşıma suçlarını da beraberinde getiriyor. Peki ruhsatsız silah 'bulundurmanın' cezası nedir? Ruhsatsız silah 'taşımanın' cezası nedir? Ruhsatsız silah ile işlenen suçlar nasıl değerlendirilir? Ruhsatsız silahların türleri ve suç unsurları oluşumundaki katkısı nedir? Konu ile ilgili Avukat Beyza Dinçbudak, Elipshaber’in sorularını yanıtladı.
Ruhsatsız silah satın alındığı için illa ki yarar elde etmiş olma şartı bulunmuyor
Ruhsatsız silah taşımanın kanundaki yeri nedir?
Ruhsatsız silah, bıçak veya mermi bulundurmak veya satın almak veya bunları taşımak, TCK’den bağımsız olarak 6136 sayılı ‘Ateşli Silahlar ve Bıçaklar Kanunu’ düzenlenmiştir. Bu kanun özel bir kanundur. Burada ruhsatsız, silahı, bıçağı ve mermiyi bulundurmak, taşımak, satın almak hareketleri bir suç olarak öngörülmüştür ve burada ayrıca bir zarar oluşmasına gerek yoktur. Yahut kişinin bunları taşıdığı, bulundurduğu veya satın aldığı için illa ki bir yarar elde etmiş olma şartı da aranmıyor. Yalnızca bu hareketlerin yapılması suçun oluşması için yeterli. Bunlar 6136 Sayılı Kanunumuzdaki 13’üncü maddede tek tek düzenlenmiştir. Bir de 15’inci madde var.
13’üncü maddede ilk olarak ‘ruhsatsız silah ve mermi bulundurma, ruhsatsız silah veya mermi taşıma, ruhsatsız silah veya mermi satın alma, bulundurma ruhsatlı silah veya diğer aletleri taşıma’ olarak tek tek ayrıntılı şekilde düzenlenmiştir. 15’inci maddede ise, bıçak veya diğer aletler veya benzerlerini satmak, satmaya aracılık etmek, satın almak, taşımak veya bulundurmak olarak düzenleme yapılmıştır.
Ruhsatsız silah satmak, silah ticareti ve kaçakçılığı suçunu oluşturur
Türkiye’de satın almanın bir de ticari boyutu varsa eğer o da yine silah ticareti veya kaçakçılığı suçunu oluşturur. Bu da ayrı bir başlıktır. Bunu da belirtmiş olayım.
Ruhsatsız silah satın alma, bulundurma ve taşıma suçunun unsurları nelerdir?
Öncelikle 6136 Sayılı Kanun ve ‘Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Yönetmelik’in 2’inci maddesine göre ruhsatsız bir şekilde bulundurulması, taşınması veya satın alınması suç olan silahlar tanımlanmıştır. Bunlar ateşli silah, tabanca, tam otomatik silah, yivli av tüfeği gibi aletler belirtilmiştir. Hangi aletlerin bu kanunda ruhsata tabi olduğu yazıyor.
Ruhsatsız silah kişinin evinde veya iş yerinde bulunursa bu ‘Ruhsatsız silah bulundurma’ suçudur
Akabinde Yargıtay uygulamasına göre silah taşıma, bulundurma ve satın alma suçunun ispatlarının koşullarına da bakmak gerekir. Burada da silahın ruhsatsız olması gerekir, kişinin bünyesinde bulunması gerekiyor. Ruhsatsız silah kullanmak da bir suç dedik, onun da atışa ve kullanıma hazır olması gerekiyor. Arızalı olup olmadığı bile yargılama açısından önemlidir.
Ruhsatsız silah bulundurma suçu için silahın kişinin evinde veya iş yerinde bulunması gerekiyor. Yani kişinin faaliyet alanı içerisinde olmalı.
Ruhsatsız silah taşımak, üzerinde taşımak demektir
Peki ruhsatsız silah ‘taşımak’ nedir?
Ruhsatsız silah taşımak, üzerinde taşımak demektir. Bir yerden bir yere giderken silahını taşıma ruhsatı yoksa eğer, bulundurma ve taşıma ruhsatı ayrıdır, taşıma ruhsatın yoksa üzerinde taşıyamazsın. Yakalanırsan yine bir suç oluşuyor. Aynı zamanda bireysel amaç ve ihtiyaçların için bir ruhsatsız silah satın alırsan da yine aynı şekilde bir suç unsuru oluşuyor. Eğer ticari amaçla bir silah satın alma işlemi varsa o zaman silah kaçakçılığı ve ticareti suçu gündeme gelir.
Ruhsatsız silah bulundurmanın suçu 1 yıldan 2 yıla kadar hapis cezasıdır
Ruhsatsız silah taşımanın kanundaki suçu nedir?
Silah taşıma ve bulundurma süresi 5 yıldır. Bir adet ruhsatsız silah bulundurma suçunun cezası 1 yıldan 2 yıla kadar hapis cezası ve 25 binden 100 bine kadar adli para cezasıdır.
Eğer silahlı tüfek ve seri ateşli, kısa sürede çok sayıda etkili biçimde mermi atabilen, tam otomatik veya dürbünlü tabanca ise veya bunlara benzer bir silahsa 5 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası, 500 günden 5 bin güne kadar adli para cezası uygulanır. Son olarak 13’üncü maddenin 2’inci fıkrasında der ki, “Nitelik bakımından vehamet arz eden bir silah olması halinde suçun cezası 5 yıldan 8 yıla kadar hapis yine 500 günden 5 bin güne kadar adli para cezasıdır.” Bu vehamet de yargı sürecinde silahın tipine göre bilirkişiler tarafından incelenip, tespit ediliyor.
Ruhsatsız silah taşıma, bulundurma, satın alma veya birden fazla ruhsatsız silah taşıma suçu ise aynı fıkrada şu şekilde düzenlenmiştir: 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası, 9 günden 100 güne kadar da adli para cezası.
Sayı ve nitelik bakımından vehamet arz ediyorsa, 5 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası, 500 günden 5 bin güne kadar adli para cezası uygulanır.
Bir kısım bıçak taşımak yasak değil fakat yasak bıçak ve diğer aletleri taşımak suçtur
Bıçaklarla ilgili kanun maddeleri nedir?
Yasak bıçak ve diğer aletleri bulundurma, taşıma ve satma, satın alma suçu da aynı kanunun 15’inci maddesinde düzenlenmiştir. Burada ikili bir ayrım var. Yasak olmayan bıçaklar ve diğer aletler ile yasak bıçaklar ve diğer aletler. Yani bir kısım bıçak taşımak yasak değil. Kanunda yasak olanlar belirlenmiştir. Onlar da; kama, hançer, saldırma, şişli baston, sustalı çakı, pala, kılıç, kasatura, süngü, sivri uçlu ve oluklu bıçaklar, topuz, topuzlu kamçı, boğma teli veya zinciri, muşta ile salt saldırı ve savunmada kullanılabilecek bu tarz aletlerin satılması yasaktır, bu satmaya aracılık edilmesi yasaktır, satın alınması, taşınması veya bulundurulması yasaktır. Suçun cezaları ise, bıçak ve diğer aletleri bulundurmak, satmak, taşımak, satmaya aracılık etmek 6 aydan 1 yıla kadar hapis cezası ve 25 günden az olmamak üzere adli para cezasıdır. Bu madde kapsamına giren bıçak veya diğer aletlerin veya benzerlerinin sayı ve nitelik bakımından vahim olması durumundan yarıdan bir katı daha fazla ceza artırımı yapılıyor. Yine bu bıçağın vahim nitelikte olup olmadığı jandarma veya kriminal rapor ile adli tıp kurumundan ekpertiz raporu alınarak ispatlanabilir.
Son olarak bir sanat veya mesleğin icrası için kullanılması zorunlu olan ve yapımına izin verilen bıçaklarla ilgili olarak da amaç dışı kullanmanın cezası bulunmakta.
Ruhsatsız silah bulundurmak bir kamu davası konusudur
Bu suç maddesinde arabuluculuk uygulaması var mı?
6136 Sayılı Kanun’a karşı şikayet, zaman aşımı ve uzlaşma konuları da önem taşımakta. Uzlaşma, mağduru bir şahıs olan dosyalarda genel olarak uzlaştırmacı aracılığı ile uzlaşma yapılabiliyor. Fakat, bu kanunda mağdur bir şahıs olmadığı için uzlaştırma kapsamında yer alan suçlardan değil. Yine 6136 Sayılı Yasa’ya muhalefet suçları, şikayete tabi suçlar arasında da yer almaktadır. Burada herhangi bir kişi şikayetçi ya da müdahil olamaz. Burada bir kamu davası söz konusudur. Bu sebeple dava zaman aşımı süresi olan 8 yıl içerisinde davanın açılmış olması gerekmektedir. Yine bu kanundan kaynaklanan suçlar, Asliye Ceza Mahkemelerinde yargılama yapılır. Eğer, bu kanuna muhalefet suçu Ağır Cezalık bir suçla birlikte işlenmişse o zaman yargılama görevi Ağır Ceza Mahkemesi tarafından yerine getirilir.
