ABD medyası0, Refah k herhangi bir zamanlama olmaksızın çifte vatandaşların ayrılmasına ve insani yardımın girişine açılacağını bildirmişti.
Ancak geçiş noktası Pazartesi sabahı kapalı kaldı.
Refah kapısı nedir?
Gazze'den çıkışın en güney noktasıdır ve Mısır'ın Sina çölüne komşudur.
Gazze Şeridi'ne giriş ve çıkışta yalnızca iki sınır kapısı var: Kuzey Gazze'de İsrail ile sınır kapısı olan Erez ve İsrail ile Gazze arasında yalnızca ticari bir kavşak olan Kerem Şalom. İkisi de kapalı.
Şimdi neden önemli?
Hamas güçleri 7 Ekim'de Gazze'nin kuzeyindeki Erez sınır kapısına saldırarak ciddi hasara yol açtı. Günler sonra İsrail, Erez'in bir sonraki duyuruya kadar kapatıldığını ilan ederek Refah sınırını sivillerin Gazze'ye giriş ve çıkıştaki tek giriş ve çıkış noktası olarak bıraktı.
Artık insani yardımların da geçiş noktası olan Refah'ın da oradan geçmesi gerekiyor. Geçtiğimiz hafta Mısır Dışişleri Bakanlığı, Gazze'ye yönelik uluslararası yardım uçuşlarının Sina'nın kuzeyindeki El Ariş havaalanına yönlendirildiğini ve akaryakıt ve insani yardım malzemeleri taşıyan düzinelerce kamyonun Refah kapısı yakınında park edilip geçişe izin verilmeyi beklediğini açıklamıştı.
Geçişte neler oluyor?
Hamas'ın İsrail'e yönelik saldırılarının başladığı 7 Ekim'den bu yana Refah sınır kapısındaki durumla ilgili çelişkili haberler ortalıkta dolaşıyor. Hamas ve Mısır, kimin geçebileceği konusunda kontrol sahibi, ancak İsrail, geçişin etrafındaki alanı bombalayarak geçişi bozabiliyor.
Mısır medyası, İsrail'in 9 ve 10 Ekim tarihlerinde Refah'a düzenlediği ve sınırın Mısır ve Filistin taraflarında yaralanmalara yol açan üç saldırının ardından geçişin kapatıldığını bildirdi.
12 Ekim'de Mısır hükümeti, İsrail'den Refah sınır kapısı yakınındaki hava saldırılarını durdurmasını istedi, böylece bu sınır kapısı Gazze'deki insanlar için bir "cankurtaran halatı" görevi görebilir ve geçiş için garantiler sağlanana kadar geçişi açılmayabilir.
Batılı ülkeler de Refah'ın hem Gazze'deki yabancı pasaport sahipleri hem de insani yardım için güvenli bir geçiş olmasını sağlamak amacıyla devreye giriyor.
İngiltere Dışişleri Bakanı James Cleverly ve ABD'li mevkidaşı Antony Blinken, sınırın açılması için İsrail, Mısır ve "bölgedeki diğer önde gelen siyasi seslerle" birlikte çalıştıklarını söyledi.
Geçtiğimiz hafta ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, vatandaşlarına Refah'a doğru hareket etmeleri söylendiğini, çünkü "geçiş açılırsa çok az bildirimde bulunulabileceğini ve kapının yalnızca sınırlı bir süre için açılabileceğini" söyledi.
Geçiş kapısının açılabileceği yönündeki söylentiler, Gazzelilerin geçebilme umuduyla sınıra gitmesine neden oldu.
Pazartesi günü, ateşkes anlaşmasının ardından Refah'ın geçici olarak yeniden açılabileceği yönündeki raporların ardından kalabalıklar toplandı, ancak hem İsrail hem de Hamas bunu hemen yalanladı.
Sınır neden kapalı?
İsrail, Hamas militanlarının Gazze'den ayrılmasını engellemek istiyor ve Gazze'ye giden tüm kamyonların silah taşımadığından emin olmak için denetlemek istiyor.
Bu arada Mısır, sınırın yabancı pasaport sahipleri için yeniden açılması ve insani yardım konusunda müzakerelerde diğer ülkelerle işbirliği yapıyor gibi görünse de, Mısır hükümeti Filistinlilerin Sina'ya potansiyel göçünden endişe duyuyor ve sınırı herhangi bir ülkeye açmak istemesi pek olası değil.
Ayrıca İslamcı militanların ülkeye girme ihtimalinden de endişe ediliyor.
Refah kapısı normalde nasıl kullanılır?
Refah, Filistinlilerin Gazze'den kolaylıkla çıkmasına izin vermiyor. Sınır geçişini kullanmak isteyen Filistinlilerin yerel Filistin yetkililerine iki ila dört hafta önceden kayıt yaptırmaları gerekiyor ve Filistinli veya Mısırlı yetkililer tarafından çok az uyarı veya açıklama ile reddedilebiliyorlar.
BM'ye göre, Ağustos 2023'te Mısırlı yetkililer Gazze'den 19 bin 608 kişinin çıkışına izin verdi ve 314 kişinin girişine izin vermedi.
