Her yıl nisan-mayıs aylarında Akdeniz'e açılan Türk balıkçılar, Uluslararası Atlantik Orkinosunu Koruma Komisyonu (ICCAT) tarafından belirlenen ülke kotası kadar orkinos avlayıp, büyütülmek üzere Ege Denizi'ndeki çiftliklere getiriyor.
Ton balığı olarak da bilinen orkinos çiftliklerinin büyük çoğunluğu İzmir açıklarında yer alıyor. Küçük çiftliklerin kapasitesi yıllık 250-300 tonken büyük ölçekli çiftliklerin kapasitesi yıllık 1000 tonu geçebiliyor. Denizin içindeki kafeslerde sardalya, kolyoz ve uskumru gibi organik yemlerle beslenen ve ağırlıkları 600 kilograma kadar çıkan balıklar için aralık ayında hasat başlıyor.
Aylarca balıkların beslenmesinde görev alan dalgıçlar, bu kez balık hasadı için dalıyor. Çiftliklerden çıkarılan orkinoslar Japonya'dan gelen gemilere aktarılıyor. "Fabrika gemiler" olarak adlandırılan bu gemilerde orkinoslar işleniyor ve Japonya'ya yol alıyor.
Geçen yıl toplam orkinos ihracatının yüzde 62'sini karşılayan Japonya, bu balıkları geleneksel yemekleri suşi ve saşimi yapımında kullanıyor.
Japonya'dan sonra en çok talep Güney Kore, ABD, Kanada ve İtalya'dan geliyor.
İhracatı artıyor
Türkiye Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçı Birlikleri Sektör Kurulu Başkanı Sinan Kızıltan, uluslararası kuruluşların Türkiye için belirlediği mavi yüzgeçli orkinos avcılığı kotasının 2023, 2024 ve 2025 yılları için yıllık 2 bin 600 ton olduğunu söyledi.
Tahsis edilen avcılık kotası altında uzun yıllardır Akdeniz'de canlı mavi yüzgeçli orkinos avcılığı yapıldığını aktaran Kızıltan, mavi yüzgeçli orkinosun özellikleri dolayısıyla dünyada üst kalite olarak nitelendirildiğini ve tercih edilen bir balık olduğunu ifade etti.
Avcılık kotasının Avrupa ülkeleri ile rekabet edebilirliği mümkün kılmadığını dile getiren Kızıltan, "Ülkemize verilen kotanın artması yıllardır mücadele verdiğimiz bir konudur. Diğer yandan Japonya'nın Türkiye'ye uyguladığı ithalat vergisi yüzde 3,5 olduğu halde AB ülkelerine yüzde 0 olarak uygulaması gücümüzü azaltmaktadır." dedi.
Orkinos ihracatı hedefine de değinen Kızıltan, "2023 yılı orkinos ihracatı 25 Aralık itibarıyla 51 milyon dolara ulaştı. 2024 için hedefimiz 100 milyon dolar." dedi.
"Japonya'da favori deniz ürünü"
Orkinos ithalatı için İzmir'e gelen Japon firmanın balık ticareti bölümü genel müdür yardımcısı Junya Hanzawa da ton balığının ülkesinde en sevilen deniz ürünü olduğunu söyledi.
Japonya'da ailelerin haftada 1-2 kez ton balığı yediğini aktaran Junya Hanzawa, bu balığın düğün, mezuniyet gibi törenlerin de gözde menüsü olduğunu söyledi.
Junya Hanzawa orkinoslar arasında mavi yüzgeçli orkinosun en lezzetli ve kalitelisi olduğunu belirterek, "Bu yüzden Akdeniz'in mavi yüzgeçli orkinoslarını seviyoruz. Akdeniz'deki orkinoslar, çiftlik üretimi olduğu için bu bölgeden istikrarlı ve sürdürülebilir bir tedarik mümkün. Bu nedenle Akdeniz'den alım yapmaya karar verdik." diye konuştu.
