Kemoterapi denilince akla ilk gelen yan etkileri olur. Bu da çoğu hastayı korkutan hatta bazen tedavi reddine bile götüren bir süreçtir. Oysa yaşanan gelişmelerle bu değerli tedavinin yan etkileriyle başa çıkmak çok daha kolay. Peki, önleyici kemoterapi nedir? Kemoterapi nasıl tedavi eder? Detayları haberimizde…
Önleyici kemoterapi nedir?
‘Adjuvan kemoterapi’ olarak bilinen tedavi, tümörün cerrahi olarak çıkarılmasından sonra vücutta kalabilecek kanser hücrelerini temizlemek amacıyla verilen bir ilaç kürü. Hastane taramaları ve tahlillerle tespit edilemeyecek kadar küçük kanser hücreleri ameliyattan sonra vücutta kalırsa kanser nüksedip yayılabilir. Kemoterapi bu riski azaltmayı amaçlar. Geri dönme riski, kanser çok erken bir aşamada, yayılma şansı bulunmadan önce yakalanırsa daha düşük, hastalık ileri bir aşamadaysa veya yakınındaki lenf düğümlerine yayılmışsa daha fazladır.
Kemoterapi nasıl tedavi eder?
Çoğu kemoterapi ilacı hızla bölünen kanser hücrelerini hedef alır. Tipik bir önleyici kemoterapi tedavisi, ameliyat sırasında çıkarılan kanserin incelenmesiyle belirlenen kanser türüne ve evresine bağlı olarak üç ile altı ay arasında sürer. Nadiren birkaç yıl boyunca adjuvan kemoterapi kürleri verilir.
İnsanlar genellikle kaç kür tedavi görüyor?
Bu durum ameliyatla alınan tümörün yapısına bağlıdır. Başka hastalıklar için yapılan ameliyatlar sırasında kanser tespit edilirse tümör genellikle kemoterapinin daha etkili olduğu erken bir aşamadadır. Warwick Üniversitesi Kanser Araştırma Merkezi Direktörü Profesör Lawrence Young, “Bu durumda tek bir kemoterapi kürü herhangi bir kanser hücresi varsa yok edilmesine yeterli olacaktır” diyor.
Terapi ne kadar etkili?
Özellikle meme, bağırsak ve akciğer kanserinde etkilidir ancak hastalığın diğer türlerine karşı da önerilebilir. Örneğin, adjuvan kemoterapi, hastalığın geri dönme riski nedeniyle epitelyal yumurtalık kanserine karşı ameliyattan sonra sıklıkla kullanılır. Doktorlar adjuvan kemoterapinin fayda sağlayıp sağlamayacağına kanserin türüne, hastalığın ne kadar ilerlemiş olduğuna ve tümörün özelliklerine göre karar verir.
Yan etkileri var mı?
Hiçbir kemoterapi zararsız değildir. Yan etkiler verilen ilaçlara bağlıdır ancak hastalarda yorgunluk, bulantı, kusma, ishal, enfeksiyon kapma riskinde artış ve iştah kaybı görülebilir. Yan etkiler ilaçların sadece kanser hücrelerine değil, saç, kemik iliği, deri ve sindirim sistemi çeperi olmak üzere hızla bölünen tüm hücreleri etkilemesi nedeniyle görülür. Ancak sağlıklı dokulara verilen zarar geçici eğilimdedir. Yan etkiler genellikle tedavi sona erdiğinde kaybolur.
İyileşmek ne kadar sürer?
Hastaya ve verilen ilaçlara bağlıdır. Ancak kişinin tam gücüne dönmesi birkaç ay sürebilir. Gençler yaşlılara göre daha sağlıklı ve zinde olduklarından iyileşme süreleri genellikle daha kısadır.
