Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) Devlet Borçlanma Görünümü 2023 yılı verilerine bakıldığında, devletlerin borçlanma ihtiyacı, Rusya'nın Ukrayna'da başlattığı savaşın getirdiği ekonomik zorluklar ve yükselen fiyatlardan hanehalkı ve işletmeleri korumak amacıyla verilen desteklerden dolayı yükseliş trendine girdi. Buna göre, OECD ülkelerinde devletlerin bu yıl borçlanma ihtiyacının 2022 yılına kıyasla yüzde 6 yükselişle 12,9 trilyon dolara ulaşması öngörülüyor. Bu rakam, önceki yıl 12,2 trilyon dolara ulaşmıştı.
Salgın önlemlerinin etkili olduğu 2020 yılında devletlerin borçlanma ihtiyaçları 15,4 trilyon dolarla en üst seviyeye ulaşmıştı.
Rapora bakıldığında, devletler 10 yıl öncesine göre yüzde 45 daha fazla borçlanıyor. OECD bölgesinde toplam borç stoku, 2019-2021'de 10 trilyon dolar yükselerek 50 trilyon dolara çıktı. Önceki yıl yatay seyreden borç stokunun, 2023 yılında 52 trilyon doları bulması bekleniyor.
Kısa vadede artışın sürmesi bekleniyor
Yüksek enflasyona karşı para politikasında yaşanan sıkılaşmasından dolayı borçlanma maliyetleri OECD ülkeleri için 2021 yılından beri iki katın üzerinde artış gösterdi. OECD bölgesinde devletlerin net borçlanma maliyeti, 2021 yılındaki yüzde 1,4 seviyesinden 2022 yılında yüzde 3,3'e çıktı. Bu oranın kısa vadede yükselmeyi sürdüreceği öngörülüyor.
Yükselen borçlanma maliyetleri sonucu ülkeler yüksek finansman riskleriyle karşı karşıya gelirken, devletlerin bütçelerinin önemli bir kısmını borçlara ayırmak zorunda kalacağı ve daha büyük finansal zorluklarla karşılaşması bekleniyor.
OECD'ye göre, yükselen maliyetlerin yanında merkez bankalarının tahvil talepleri önemli ölçüde yok olurken, özel sektör, yüksek hacimlerde yeni ihraç ve yeniden finansmanla karşılaştı. Piyasada likiditenin kötüye gitmesi, borçlanma maliyetlerini yükselirken, borç yöneticilerine değişen borçlanma ihtiyaçlarına uyum sağlama konusunda daha düşük esneklik sağladı. Bu bağlamda yükselen risklerin gelişmekte olan ekonomiler için daha zorlu koşullar oluşturabileceği açıklandı.
OECD'den değerlendirme
OECD Genel Sekreteri Mathias Cormann, rapora yönelik yaptığı yorumda, 2023 yılının, devlet borçlanmaları için uygun koşullarda sona gelinen bir yıl olduğuna dikkat çekerek, "Bu yıl devletler Rusya'nın Ukrayna'da başlattığı savaşın mali ve ekonomik etkilerinin piyasa koşullarında yarattığı hızlı değişikliklere ayak uydurmaya çalıştı. Bu son gelişmeler, kamu borç yöneticilerinin değişen piyasa koşullarına uyum sağlama ve bunlara yanıt verme kapasitesi ile borç yönetimi için güvenilir kurumsal çerçeve oluşturmanın önemini ortaya koydu” dedi.
