Haber: Selim Ercan
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), yarın 28. Dönem 2. Yasama Yılı’na başlayacak. TBMM’yi yeni dönemde yoğun bir tempo beklerken, İsveç’in NATO’ya katılım protokolü de bunlardan biri olacak. Meclis’in ekim ayı takviminde İsveç’in NATO’ya katılım protokolü yer alacak mı? Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla TBMM’ye gönderilecek protokolün süreci nasıl işleyecek?
İsveç'in NATO'ya üyelik için Ankara'ya taahhüt ettiği yükümlülükler yakından takip ediliyor
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, TBMM tatile girmeden İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ile bir araya gelmiş ve üçlü zirvenin ardından NATO’dan 7 maddelik mutabakat metni yayınlanmıştı. Türkiye geçen bu süre zarfında, İsveç'in NATO'ya üyelik için Ankara'ya taahhüt ettiği yükümlülüklerini yerine getirip getirmediğini yakından takip etti.
İsveç'in NATO üyeliği ile F-16 satışı arasında bağlantı var mı?
Öte yandan G20 Zirvesi’nde konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, ABD Başkanı Joe Biden'la G20 marjında görüştüğünü ve ABD'nin İsveç'in NATO üyeliği ile F-16 satışı arasında bağlantı kurduğunu söyledi. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller da "Biz bağlantı olmadığını ve olmaması gerektiğini düşünüyoruz. Ancak daha önce de Türk hükümetine ifade ettiğimiz üzere, satışın ABD Kongresi tarafından onaylanması gerekiyor" açıklamasında bulundu.
Dışişleri Bakanı Fidan ile Antony Blinken İsveç’i görüştü
Diplomasi yönetimi, yoğun bir dönem yaşarken New York’ta düzenlenen Birleşmiş Milletler 78. Kurulu’da bunlardan biriydi. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve diplomasi yönetimi geçtiğimiz haftalarda New York’ta temaslarda bulundu. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile Amerika Dışişleri Bakanı Antony Blinken bir araya gelerek İsveç’i konuştu. Türkiye, verilen sözlerin tutulması doğrultusunda Meclis’inde verilen söze sadık kalacağını bildirdi.
Azerbaycan dönüşü uçakta gazetecilere konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Bu konuyla ilgili de Dışişleri Bakanımız Hakan Fidan, Amerika Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile de bazı görüşmeler yaptı. Temenni ederim ki onlar da verdikleri söze sadık kalırlarsa bizim parlamentomuz da verilen söze sadık kalacaktır. Adımını da buna göre atacaktır" açıklamasında bulunmuştu.
İsveç’ten protokol açıklaması
Yaşanan diplomasi trafiği sürecinde İsveç’ten protokole yönelik son açıklamasında “Türkiye'nin Ekim ayında İsveç'in NATO üyeliğini onaylamayacağına dair bir işaret yok” demişti.
İsveç’in NATO üyesi olabilmesi için onay süreci nasıl işleyecek?
Türkiye'nin, İsveç'in NATO'ya katılım protokolünü TBMM'ye sevk edeceği açıklamasından sonra Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) tatile girmişti. Meclis göreve başladığında, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla protokolün Meclis Başkanlığına sunulması bekleniliyor.
Süreç daha sonra, TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş’un protokolün onaylanmasının uygun bulunduğuna dair kanun teklifini imzalaması ile devam edecek. Teklif, Meclis Dışişleri Komisyonu'na havale edilecek ve 48 saat sonra Genel Kurul’a havale edilecek. Teklif, Genel Kurul’da kabul edilirse Resmî Gazete’de yayımlanarak süreç tamamlanacak.
Cumhur İttifakı ortakları İsveç’in NATO’ya üyeliğinde nasıl tutum sergileyecek?
Bir yandan İsveç’in NATO’ya üyeliği konuşulurken diğer yandan da İsveç’te yaşanan Kur'an-ı Kerim'in yakılması tartışmaya sebep oldu. Başta Cumhurbaşkanı Erdoğan olmak üzere Türkiye, İsveç'teki Kur'an-ı Kerim'e yönelik alçak saldırıya sert şekilde tepki gösterdi.
Öte yandan, İsveç’in NATO’ya üyeliği konusunda Cumhur İttifakı ortaklarının tutumu da merak edilirken Milliyetçi Hareket Partisi (MHP), Büyük Birlik Partisi (BBP), HÜR DAVA Partisi (HÜDA-PAR), Yeniden Refah Partisi’nden açıklamalar geldi. MHP, BBP, HÜDA- PAR ve Yeniden Refah Partisi, İsveç’in NATO’ya katılımına olumlu bakmadıklarını açıklamıştı.
İsveç’in NATO’ya üyeliği konusunda Cumhur İttifakı ortakları şu açıklamaları yaptı:
Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Devlet Bahçeli, İsveç'in NATO üyeliğine partisinin olumlu bakmasının eşyanın tabiatına aykırı olduğunu söyledi.
Yeniden Refah Partisi Genel Başkanı Fatih Erbakan, İsveç’in NATO üyeliği sürecine ilişkin, “Türkiye, bugüne kadar ABD patronajındaki NATO ve Batı İttifakı ile girdiği bütün ilişkilerde hayâl kırıklığına uğramış, hep eli boş kalmış ve zararlı çıkmıştır. Hükümetimizden beklentimiz batı ile ilişkilerde yeni ‘hüsran’ sayfalarının açılmasına sebebiyet vermemek adına İsveç’in NATO’ya girişine onay verilmesi kararının yeniden gözden geçirilmesidir” dedi.
BBP Lideri Mustafa Destici, İsveç'te bir caminin önünde Kur'an-ı Kerim yakılmasını şiddetle kınadıklarını belirterek, "İsveç, bu ve benzeri eylemlere müsaade ettiği sürece Türkiye'den kesinlikle NATO vizesi alamamalıdır" değerlendirmesinde bulundu.
HÜDA PAR Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu: “İsveç'in NATO'ya üye olması kararının Meclis'ten geçmemesi için elimizden geleni yapacağız” diye konuştu.
