Elipshaber.com-ÖZEL
Kurban Bayramı öncesinde Bartın ve Adıyaman’da yaşanan şap hastalığı salgını, artan kurbanlık hayvan fiyatları, diğer salgın hastalıklar gibi etkenler nedeniyle kurbanlık hayvan seçimi konusunda gözler uzmanlara çevrildi.
Elipshaber.com’a konuyla ilgili açıklama yapan Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı’ndan Uzman Veteriner Hekim Deniz Ekin Yıldırım şunları söyledi:
Hayvandan insana geçen hastalıklara dikkat edilmeli
24/10/2001 tarihli ve 2001/3214 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Kurban Hizmetlerinin Diyanet İşleri Başkanlığınca yürütülmesine karar verilmiştir. 25 Mayıs 2023 Perşembe günü Cumhurbaşkanlığı (Diyanet İşleri Başkanlığı) tarafından yayınlanan 2023 yılı kurban hizmetlerinin uygulanmasına dair tebliğde yer alan bazı önemli maddeler şunlardır:
Başta kist hidatik, şarbon bruselloz, kırım Kongo kanamalı ateşi, tüberküloz gibi hayvanlardan insanlara geçen hastalıklar olmak üzere toplum ve çevre sağlığı, etin usülüne uygun işlenmesi, pişirilmesi, tüketilmesi, sakatatın çöpe atılmaması, evcil ve yabani hayvanlara verilmemesi ve benzeri konularda vatandaşlar aydınlatılır. Ayrıca solunum yolu enfeksiyonu nedeniyle dikkat edilmesi gereken kurallar özenle hatırlatılır. Hayvandan insana bulaşan zoonotik hastalıklar ile ilgili bilgilendirici tabelalar hayvan satış yerleri ve hayvan kesim yerlerinde uygulama alanlarına asılır.
Kurbanlıkların önce erkek olanı seçilmeli
Kurban olarak satın alınacak hayvanların (sağlılklı, besili, veteriner sağlık raporu/hayvan pasaportu/nakil belgesi olan) Tarım ve Orman Bakanlığınca belirlenen korutucu aşıları yapılmış ve TÜRKVET kayıt sisteminde kayıtlı olanlardan seçilmesi, gebe ve damızlık değeri yüksek dişi hayvanların kurbanlık olarak kesilmesinin önlenmesi, kurban edilmesi uygun olan hayvanlardan öncelikle erkek olanların tercih edilmesi gerektiği hatırlatılır.
Hangi hayvanlar kurbanlık olarak kesilebilir?
Kurban olarak kesilecek hayvanlar; koyun, keçi, sığır, manda ve deve olup bunların dışındaki hayvanlar kurban olarak kesilemez. Kurban olabilmesi için kurbanlık hayvanın; deve için 5, sığır ve manda için 2, koyun ve keçi için 1 yaşını doldurması gerekir. Ancak koyun, semizlik ve gösteriş olarak bir yaşındakilerle aynı olursa altı ayını tamamladıktan sonra da kurban edilebilir.
Kurban edilecek hayvanın, sağlıklı, organları tam ve besili olması gerekir.
‘Tarım Cebimde’ uygulamasından kontrol sağlanmalı
Tarım ve Orman Bakanlığınca hazırlanarak kullanıma açılan “TARIM CEBİMDE” isimli mobil uygulama üzerinden küpe numarası girilerek kurbanlık hayvanların ırk, cinsiyet ve yaş bilgilerinin sorgulanabileceği konusunda vatandaşlar bilgilendirilir.
Kurbanlık hayvan satın alırken dikkat edilecek hususlar
Dini ölçülere uygun olmasına, sağlıklı ve besili olmasına, gebe olmamasına, il dışından gelen hayvanların veteriner sağlık raporunun bulunmasına, hayvan sevklerinde aranan asılarının yapılmış olmasına, büyükbaş hayvanların küpeli ve pasaportlarının olmasına, küçükbaş hayvanların küpeli ve nakil belgelerinin olmasına, kurbanlık hayvanların erkek olanlarının tercih edilmesine, sığırların iki yasını doldurmuş olmasına dikkat edilmesi gerekiyor.
Salgın hastalıklar açısından dikkat edilecek hususlar neler?
Hayvanların pazarlarda ve özellikle satılmayanların geri dönüşlerinde herhangi bir risk taşımaması için, sevk öncesi düzenlenecek Yurtiçi Veteriner Sağlık Raporlarında, Tarım ve Orman Bakanlığının 2023 yılı Hayvan Hastalıkları ile Mücadele ve Hayvan Hareketleri Kontrolü Genelgesi ve diğer talimatlarında belirtilen koruyucu aşılamalara ilişkin hükümlere göre hareket edilir. Kurban satış yerlerine girişlerde bu belgeler mutlaka kontrol edilir.
Veteriner Sağlık Raporu düzenlenmeden önce resmi veteriner hekimlerce kurbanlık hayvanların muayene ve kontrolleri yapılarak sadece sağlıklı hayvanların sevklerine müsaade edilir.
Sevk öncesinde hayvanların klinik muayenesi yapılır. Muayenede zoonotik hastalıklar dâhil tüm hayvan hastalıkları yönünden değerlendirme yapılır. Hasta ya da hastalık şüphesi olan hayvanların sevkine izin verilmez. Sağlıklı olduğu tespit edilen hayvanların sevk oldukları ve sevk edilecekleri yerin, hayvan hastalığı şüphesi ya da mihrakı nedeniyle oluşturulmuş koruma ve gözetim bölgesi olmaması durumunda, hayvanların sevkine müsaade edilir.
Kurbanlık hayvanlar, Yurtiçi Veteriner Sağlık Raporu düzenlenmeden önce, kırım kongo kanamalı ateşi hastalığının taşıyıcısı olan keneler yönünden; özellikle hastalığın görüldüğü il ve ilçelerde dikkatli bir şekilde muayene edildikten ve gerekli tedbirler alındıktan sonra sevk edilir.
Hayvan pazarlarında kontrol edilmesi gerekenler
Hayvan pazarı, canlı hayvan borsası, hayvan toplama ve satış merkezi ve geçici kurban satış yerlerinde hastalık bulaştırma riskinin ortadan kaldırılması için hayvanların ilk çıkış yerlerinde Veteriner Sağlık Raporu düzenlenirken uygulanan koruyucu aşılama ve bağışıklık süreleri dikkate alınır ve satış yerlerine girişlerde de bu bilgiler kontrol edilir.
Hayvan pazarı, canlı hayvan borsası, hayvan toplama ve satış merkezi ve geçici kurban satış yerleri, kesim yerleri ile nakil araçlarının temizlik ve dezenfeksiyonu aksatılmadan yapılır. Görevlilerce dezenfeksiyon kayıtları tutulur ve kontrollerde gösterilir.
Kurban eti nasıl tüketilmeli?
Ülkemizde yaygın olarak kesilen kurban etleri hemen pişirilip yenmektedir. Aslında kurban eti kesildikten hemen sonra tüketilmemelidir. İlk 24 saat ölüm katılığı (rigormortis) denilen durum ortaya çıkar. Bu katılık proteinin sindirimini zorlaştırır. Bu yüzden et dinlendirilmeli ve bir gün sonra tüketilmelidir. Aksi halde sindirim problemleri ve pişme zorluğu ile karşılaşılabilir.
Koordinasyon sağlanacak kurum ve kuruluşlar
a) Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı.
b) İçişleri Bakanlığı.
¢) Milli Eğitim Bakanlığı.
ç) Sağlık Bakanlığı.
d) Tarım ve Orman Bakanlığı.
e) Diyanet İşleri Başkanlığı.
1) Türkiye Diyanet Vakfı.
g) Belediyeler.
ğ) TRT Genel Müdürlüğü.
h) Özel Radyo ve Televizyon Kuruluşları.
1) Ticaret Borsaları.
i) Türk Veteriner Hekimleri Birliği.
j) Türkiye Kasaplar Federasyonu.
k) Et ve Süt Kurumu.
