Kira uyuşmazlıklarında arabuluculuk dönemi 1 Eylül'den başlayarak ev sahipleri ve kiracılar arasındaki ihtilaflarda hukuken geçerli bir çözüm yolu olarak uygulamaya girecek.
5 Nisan'da Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 7445 Sayılı, 28/3/2023 tarihli "İcra ve İflas Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" gereğince, kira ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlıklar (ilamsız icra yoluyla tahliye hariç), ortaklığın giderilmesine ilişkin uyuşmazlıklar, kat mülkiyetinden kaynaklanan uyuşmazlıklar ve komşu hakkıyla ilgili uyuşmazlıklar, dava şartı olarak arabuluculuk kapsamına alınmıştı.
Arabuluculuk süreci nasıl başlıyor?
Dava şartı zorunlu arabuluculuk, Türkiye'de ilk kez 2012'de yürürlüğe giren 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu (HUAK) ile alternatif olarak uygulanmaya başlamıştı. Borçlar Kanunu kapsamındaki "kira ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlıklar"da da 7445 sayılı kanunla dava şartı zorunlu arabuluculuka tabi olacak ve arabuluculuk sürecini davayı açmak isteyen taraf başlatacak.
Başvurular dava açılacak yetkili mahkemenin bulunduğu adliyedeki arabuluculuk bürosuna yapılacak. Eğer o mahkemede büro kurulmadıysa yetkilendirilen sulh hukuk mahkemelerine başvurulabilecek.
Adliyedeki arabulucu bürosuna başvuruyla başlayan süreçte arabulucu taraflarla ayrı ayrı görüşülerek uyuşmazlığa ilişkin bilgi aldıktan sonra taraflarla bir toplantı gerçekleştirecek. Tarafların çıkarına uygun çözüm bulunduğu takdirde arabulucu ve tarafların katılımıyla hazırlanan anlaşma tutanağı imzalanacak. Bu tutanak mahkeme ilamı niteliği taşıyacak. Arabulucuda uzlaşma sağlanamazsa yargı yolu açılacak. Arabulucudan kararın en geç dört hafta içinde elde edilmesi gerekiyor.
Arabuluculuk ücret ve giderleri
Başvuruda ve 2 saate kadar görüşmelerde ücret yok. Bu süreyi aşan görüşmelerde asgari ücret tarifesine göre hesaplanacak tutar taraflardan eşit olarak alınacak. Dava açılması halinde Adalet Bakanlığı'nın ödediği 2 saate kadar olan ücret, davayı kaybeden tarafça yargılama gideri olarak ödenecek. Görüşmeye taraflardan birinin katılmaması durumunda uzlaşmazlık tutanağı katılan tarafla beraber düzenlenecek. Dava açılması durumunda katılmayan taraf ister haklı ister haksız çıksın arabulucu ücreti ve yargılama giderinin tamamını ödemek zorunda olacak.
Arabulucu zorunluluğu bulunan uyuşmazlıklar
Kira tespit, tahliye, uyarlama davaları, kiracı ve mal sahibinin kira sözleşmesi kaynaklı ihtilafları arabuluculuk sürecine tabi olacak. Taşınır ve taşınmaz malların paylaştırılması, ortaklığın giderilmesine yönelik uyuşmazlıklar için de başvurulabilecek. Site, apartman yönetimlerinin aidat ödenmemesi nedeniyle başlatacakları icra takibi, komşu hakkı, kat malikleri kurul kararına uymayanlar aleyhine açılacak davalar öncesinde de arabulucuya gidilmesi zorunlu.
