Zonguldak’ın Ereğli ilçesinde 19 Kasım 2023'te fırtına nedeniyle mendireğe çarptıktan sonra batan Türk bayraklı ‘Kafkametler’ adlı gemide bulunan bin 542 ton Ferro Silikon’un olası çevresel zararları tartışması sürüyor. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Zonguldak Milletvekili, TBMM Kamu İktisadi Teşebbüsleri Komisyonu Üyesi Deniz Yavuzyılmaz, Ferro Sillikon’un su ile temas halinde toksik ve yanıcı gazlar oluşturabilecek bir özellik taşıdığına dikkat çekti. CHP’li Deniz Yavuzyılmaz, geminin bir diğer tartışma konusunun ise yakıt tankının hasar alıp almaması ile geminin yapımında kullanılan asbsetli malzeme olduğuna vurgu yaptı.
CHP Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Deniz Yavuzyılmaz, kıyıya 80 metre mesafede 8,5 metre derinliğinde batan Kafkametler’in çevreye olası olumsuz etkilerini Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu’na sordu. TBMM Başkanlığına yazılı soru önergesi veren Yavuzyılmaz’a Bakan Uraloğlu’ndan yanıt geldi.
Kafkametler gemisinin batması ve kırılması sonucu mevcut yükünün bir kısmının dağıldığı belirtilen yanıtta, diğer kalan kısmının ambar kısmında olduğuna işaret edildi. Yanıtta, Kafkametlerin kırılması sonucu, ambarın büyük bir bölümünün ters durumda olduğu, dalış yapan kurumların batık bölgesinde gaz veya başka bir yük salınımı ile ilgili bildirimde bulunmadığı bildirildi.
Yanıtta, geminin Ereğli demir bölgesine geldiğinde mevcut yakıt durumunun yaklaşık 30 M/T dizel oil civarında olduğunun anlaşıldığı ifade edildi. Gemi batığı çevresinden alınan deniz suyu su numunesinin akredite laboratuvara gönderildiği belirtilen cevapta, analiz sonuçlarında insan sağlığı açısından bir tehlikeli oluşturmadığı tespit edildiği vurgulandı.
Yanıtta, “Ferrosilikon yükünün; Türk Boğazları Deniz Trafik Düzeni Yönetmeliği Uygulama Yönergesinde yer alan tehlikeli yük tanımına göre tehlikeli yük olmadığı, yükün insan sağlığı açısından sadece su ile ilk temasında az miktarda zararlı gaz çıkarabilme tehlikesi bulunduğu, daha sonra gaz çıkışının oluşmayacağı, bununla birlikte denizde tehlikeli yüklerin taşınmasına ilişkin uluslararası mevzuat kapsamında deniz kirletici olmadığı dolayısı ile deniz çevresine zararı bulunmadığı tespit edilmiştir” denildi.
Ferro Silikon’un bir kısmı dağıldı, geriye kalan yük ambarda
Kafkametler gemisinin batması ve kırılması sonucu mevcut yükünün bir kısmının dağıldığı belirtilen cevapta şu ifadelere yer verildi:
“Bahse konu geminin batması ve kırılması sonucu mevcut yükünün bir kısmının dağıldığı, diğer kalan kısmının ambar kısmında olduğu fakat geminin kırılması sonucu, ambarın büyük bir bölümünün ters durumda olduğu bilgisi edinilmiştir. Dalış yapan kurumlar, batık bölgesinde gaz veya başka bir yük salınımı ile ilgili bildirimde bulunmamıştır.
Kafkametler’de 30 M/T dizel oil yakıt var
Aynı durum gemideki yakıt durumu için de geçerli olup, geminin Ereğli demir bölgesine geldiğinde mevcut yakıt durumunun yaklaşık 30 M/T dizel oil civarında olduğu anlaşılmıştır. Ayrıca gemi batığı çevresinden alınan deniz suyu su numunesi akredite laboratuvara gönderilmiş, analiz sonuçları uygun gelmiş ve insan sağlığı açısından bir tehlikeli oluşturmadığı tespit edildiğinden arama çalışmalarına devam edilmiştir.
Kaza ve sonrası bölgede herhangi bir yakıt kirliliği de gözlemlenmemiştir. Bölgede bugüne kadar yapılan ve yapılması devam eden dalış faaliyetleri, tamamen kayıp denizcilerimizin bulunmasına yönelik olduğundan; arama faaliyetinin tamamlanması veya sonlandırılması akabinde, gemi enkazının kaldırılması aşamasına yük ve yakıt tahliyesi ile ilgili işlemler yapılacaktır. Bu yönde planlama çalışmalarına başlanmıştır.
Asbest içerikli malzemeler geri dönüşüme veya bertarafa gönderilecek
Batan geminin inşa edildiği dönemdeki ulusal ve uluslararası kurallara uygun asbest içerikli malzemeler geminin Tehlikeli Madde Envanteri'nde (IHM) yer almaktadır. Söz konusu malzemenin ulusal ve uluslararası kurallara uygun şekilde muhafaza edilmesi ve gözetlenmesi ile ilgili dokümanlarında gerekli prosedürün bulunacağı şekilde geminin klas kuruluşunca belgelendirildiği tespit edilmiştir.
Diğer taraftan, inşa edildiği tarih itibariyle söz konusu gemi, SOLAS Sözleşmesi Bölüm II1 Kural 3-5 kapsamı dışında olup IHM'deki tüm malzemeler gerekli şekilde geri dönüşüme veya bertarafa gönderilecektir.
Geminin koruma ve tazmin sigortası var
Diğer taraftan; söz konusu geminin Koruma ve Tazmin Sigortası (P&I) bulunmakta olup çevreye verilen zararlar ile ilgili hususları kapsamaktadır. Yapılan tüm iş ve işlemler ise; 5312 sayılı Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesinde Acil Durumlarda Müdahale ve Zararların Tazmini Esaslarına Dair Kanun kapsamında hazırlanan Acil Müdahale Planları çerçevesinde yürütülmektedir.”
Arama tarama çalışmaları devam ediyor
Zonguldak’ın Ereğli ilçesinde 19 Kasım 2023'te fırtına nedeniyle mendireğe çarptıktan sonra batan Türk bayraklı ‘Kafkametler’ adlı gemideki kayıp personeli arama çalışmaları kapsamında karadan tarama faaliyeti 68 gündür sürüyor. Sahil Güvenlik, Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü, AFAD ile diğer ekipler denizden arama tarama çalışmalarına devam ediyor.
