İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI anketinin ağustos ayı sonuçları açıklandı.
Eşik değer olan 50,0'nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, temmuz ayında 49,9 olan manşet PMI ağustos ayında 49 oldu ve art arda ikinci ay 50,0 eşik değerinin altında kalarak Türk imalat sektöründeki ivme kaybının devam ettiği yönünde işaret verdi. Endeksin düzeyi, yavaşlamanın ılımlı düzeyde olduğuna vurgu yaptı.
Firmalar Ağustos'ta yeni sipariş almakta zorluk yaşadıklarını ve yeni alınan işlerdeki düşüşün bir önceki anket dönemine göre hızlandığını açıkladı. Müşterileri yeni sipariş vermekten caydıran temel faktör, güçlü fiyat baskıları oldu. Girdi maliyetlerindeki artış temmuz ayındaki 16 aylık zirvenin hafif altında olmasına rağmen hızlı seyrini korudu. Türk lirasının dolar karşısındaki değer kaybı ve ücretlerdeki artışlar girdi maliyetlerinin artmasında belirleyici oldu. Böylece nihai ürün fiyatları enflasyonu yüksek seviyede kaldı. Anket katılımcılarının yüzde 30'u ay içerisinde satış fiyatlarında artış yaptığını açıkladı.
Yeni siparişlerde gözlenen yavaşlama, ağustos ayında imalatçıların üretim hacmini art arda ikinci kez aylık bazda azaltmasına neden oldu. Bahsedilen yavaşlama çok hafif düzeyde gerçekleşmiş olsa bile temmuz ayına göre daha net gerçekleşti. Satın alma faaliyetleri gerilerken, yeni sipariş akışında görülen yavaşlama firmaların hem girdi hem de nihai ürün stoklarını azaltmalarına neden oldu. Görece olumlu bir gelişme istihdamın art arda dördüncü ay artması ve bazı firmaların ilave çalışan ihtiyacı olduğunu bildirmeye devam etmesi olarak kaydedildi. Bununla birlikte, istihdamdaki genişleme çok sınırlı düzeyde kaldı ve mevcut artış serisinin en düşük oranında gerçekleşti.
Açıklamada görüşlerine yer verilen S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, "Ağustos verileri Türk imalatçılarının yakından bildiği gelişmelere işaret etti. Fiyat baskıları talebi sınırlarken, bu da faaliyet koşullarında genel bir yavaşlamaya yol açtı. Enflasyonist baskılar son anket döneminde bir miktar yavaşlamakla birlikte yüksek seyrini korudu. Son anketin başlıca pozitif gelişmesi, firmaların sınırlı da olsa ek personel alımı yapmaya devam etmesiydi. Öte yandan, talep koşullarının durağan seyrini sürdürmesi halinde söz konusu büyümenin devam edip etmeyeceğini zaman gösterecek" ifadelerini kullandı.
4 sektörde üretim yükseldi
İSO Türkiye Sektörel PMI ağustos ayı raporuna göre, izlenen 10 sektörden 4'ü üretimde artış yaşandı. En güçlü artış, art arda üçüncü ay büyüme kaydeden elektrikli ve elektronik ürünleri sektöründe kaydedildi. Gıda ürünleri ile makine ve metal ürünler sektörleri yeniden büyüme bölgesine dönerken üretimdeki en sert yavaşlama ise giyim ve deri ürünlerinde ölçüldü.
Çoğu sektörün yurt dışından alınan yeni siparişlerinde ivme kaybı yaşandı. Yeni sipariş hacminde en belirgin düşüş giyim ve deri ürünlerinde kaydedildi. Kara ve deniz taşıtları başta olmak üzere üç sektörün yeni siparişlerinde ise büyüme kaydedildi. Temmuz ayına göre yalnızca iki sektörün (metalik olmayan mineral ürünler ve kara ve deniz taşıtları) enflasyon oranında artış olmasına rağmen girdi maliyetleri genel olarak hızlı bir şekilde artmayı sürdürdü. En belirgin yükseliş, enflasyonun 19 aylık zirveye ulaştığı kara ve deniz taşıtlarında kaydedildi. En ılımlı artış ise ana metaller sektöründe takip edildi. Metalik olmayan mineral ürünler, satış fiyatlarında en hızlı artışı yaşanırken, bu sektörün enflasyon oranı Nisan 2022 tarihinden bu güne en yüksek seviyeye ulaştı. Tekstilde ise nihai ürün fiyatlarının artış hızı keskin bir yavaşlama göstermesine rağmen yine de yüksek düzeyde gerçekleşti.
Takip edilen 10 sektörden 4'ünde istihdam artarken, en yüksek artış istihdamın son 3 ayda ilk kez büyümeye geçtiği kara ve deniz taşıtlarında gerçekleşti. İstihdam hacmindeki en belirgin düşüşler ise giyim ve deri ürünleri ile tekstil sektörlerinde görüldü. Firmalar satın alma faaliyetleri konusunda genel olarak temkinli davranırken, yalnızca elektrikli ve elektronik ürünler ile kara ve deniz taşıtları büyüme sinyali verdi. Gıda firmaları girdi alımlarını değiştirmezken, geri kalan yedi sektörün tamamında satın alma hacmi düşüş kaydetti.
Tedarikçilerin teslimat süreleri genel olarak uzarken, en belirgin gecikmeler kimyasal, plastik ve kauçuk ürünleri sektöründe gözlendi. Teslimat sürelerindeki en ılımlı artış ise tekstil ürünlerinde gerçekleşti.
