İran devlet televizyonuna göre, İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, başkent Tahran'a ziyaret gerçekleştiren Umman Dışişleri Bakanı Bedr bin Hamed el-Busaidi ile yaptığı görüşmenin ardından açıklamalarda bulundu.
Rusya'nın KİK ile yaptığı toplantı ardından yayımlanan sonuç bildirisinde Basra Körfezi'ndeki Ebu Musa, Büyük Tunb ve Küçük Tunb adalarına yönelik İran'ın tepkisini çeken ifadelere işaret eden Abdullahiyan, "Bu bildiriye İran'ın toprak bütünlüğü dahil edildi. Ancak İran; egemenlik, bağımsızlık ve toprak bütünlüğü konusunda hiçbir tarafa hiçbir şekilde müsamaha göstermez" diye konuştu.
Bahsedilen adaların "İran topraklarının bir parçası" olduğuna dikkat çeken Abdullahiyan, "Rusya'nın Büyükelçisini bakanlığımıza çağırdıktan sonra diplomatik kanallardan Rus yetkililerden açıklamalar aldık ancak bu açıklamaları yeterli görmüyoruz ve Rusya'nın veya herhangi bir tarafın İran'ın toprak bütünlüğü konusunda açıklama ya da müdahalelerine karşı asla bu prosedürü tekrar etmeyeceğiz" dedi.
Abdullahiyan, Ukrayna'daki duruma yönelik "Uluslararası hukuka dayalı olarak her ülkenin toprak bütünlüğüne saygı gösterilmesi gerektiğine inanıyoruz. Ukrayna dahil tüm ülkelerin toprak bütünlüğünü vurguluyor, savaşın durdurulmasında ve siyasi çözüme odaklanılmasında ısrar ediyor ve çatışmanın taraflarından siyasi müzakere yoluna dönmelerini istiyoruz" ifadelerine yer verdi.
Moskova'daki Rusya Dışişleri Bakanlığında 10 Temmuz'da yapılan "Rusya-Körfez İşbirliği Konseyi 6. Stratejik Diyalog Toplantısı" ardından yayınlanan ortak açıklamada, "BAE'nin, Büyük Tunb, Küçük Tunb ve Ebu Musa adalarıyla ilgili İran ile yaşadığı anlaşmazlığa uluslararası hukuk kuralları çerçevesinde ve ikili müzakereler yoluyla barışçıl bir çözüme ulaşma girişimi dahil olmak üzere tüm barışçıl çabalara destek" mesajı verilmişti.
İran'da büyük tepki çeken bildiri üzerine Rusya'nın Tahran Büyükelçisi Alexey Yurievich Dedov Dışişleri Bakanlığına çağrılmıştı. Rus Büyükelçi'ye "söz konusu adaların sonsuza kadar İran'a ait olduğu ve Rusya'dan bu konudaki yaklaşımını düzeltmesinin beklendiği" belirtilmişti.
İran ile BAE arasındaki adalar anlaşmazlığı yaşanıyor
Hürmüz Boğazı'na yakınlığı ve bölgedeki petrol potansiyeli nedeniyle stratejik konumda bulunan Ebu Musa, Büyük Tunb ve Küçük Tunb adalarıyla ilgili İran ve BAE hakimiyet iddiasında bulunuyor.
Adalar 1971 yılına kadar İngiliz işgali altındaydı. Kasım 1971 yılında İngiltere'nin adaların kontrolünü BAE'ye devrederek çekilmesinden sonra İran adalarda hakimiyeti ele geçirdi. BAE, adalara askeri güçlerini konuşlandıran İran'ı "işgalci" olarak isimlendiriliyor.
Adaları, topraklarının bir parçası olarak kabul eden ve üzerindeki haklarının tarihsel olarak çok eskilere dayandığı tezini ileri süren İran, geçici olarak 1903 yılında İngilizlerin eline geçtiğini ve 1971 yılında iade edildiğini dolayısıyla "o tarihte henüz kurulmamış olan BAE'nin hakimiyet iddiasında bulunamayacağını" savunuyor.
BAE, adalardaki hak iddiası doğrultusunda Arap ülkeleri ve uluslararası kuruluşlar nezdinde girişimlerde bulunuyor.
İran, Aralık 2022 tarihinde Suudi Arabistan'da yapılan Çin-KİK Zirvesi sonrasında üç ada hakkında BAE'nin tezlerini savunan değerlendirmelere benzer bir tepki vermiş ve Çin'in Tahran Büyükelçisi'ni Dışişleri Bakanlığına çağırmıştı.
