Gök Tanrı inancı ve Tengricilik, Türk ve Moğol halklarının eski dönemlerde yaygın olarak inandığı dini bir sistemdir. Bu inançta, yaratıcının tek olduğu, sonsuz göğün ruhu olduğu ve insanların yaşamına doğrudan müdahale etmediği kabul edilir. Peki, Gök Tanrı inancı nedir? Gök Tanrı inancı özellikleri nelerdir? Detayları haberimizde…
Gök Tanrı inancı nedir?
Gök Tanrı inancı, Orta Asya’da yaşayan eski Türklerin inancı olarak tanımlanabilir. Gök Tanrı inancı aynı zamanda Kök Tengri inancı olarak da bilinir. Gök Tanrı terimi, Ulu Tanrı anlamına gelir1. Gök Tanrı inancına göre, yaratıcının tek olduğuna, sonsuz göğün ruhu olduğuna ve eşi benzeri olmadığına inanılır. Gök Tanrı inancında, günlük yaşam olaylarına müdahale edilmez. Ancak yaşanılan olumsuz durumlarda, mesela savaş olması gibi durumlarda, kendisinden yardım istenir. Gök Tanrı inancı, eski bir Türk inancı olduğu için, Türk kültürü ve mitolojisi ile yakından ilgilidir.
Gök Tanrı inancının özellikleri nelerdir?
Gök Tanrı inancında, doğa ve tinlere saygı duyulur. Doğadaki her şeyin yaratıcıdan insanlara bir hediye ve kutsal olduğuna inanılır.
Gök Tanrı inancında, göğün ve yer altının yedi katı olduğuna, her katta çeşitli tinlerin var olduğuna inanılır. Bu tinler, insanların yaşamını etkileyebilir. Bu yüzden, insanlar kendilerini gök ata Tengri, toprak ana Ötüken ve insanları koruyan atalarının tinleri arasında güven sezip onlara ve diğer doğa tinlerine yalvarırlar.
Gök Tanrı inancında, büyük dağların, ağaçların ve kimi göllerin güçlü tinleri barındırdıklarına inanılır. Bu nedenle, insanlar yalvarmalarını bazen bu nesnelere yönelterek yaparlar. Ancak, bu nesneler tanrı kabul edilmez. Sadece onun yeryüzündeki varlığının bir göstergesidir.
Gök Tanrı inancında, dünyanın dengede tutulması gerektiğine inanılır. Eğer bu denge, kötü tinlerin saldırısı veya bir yıkımdan dolayı bozulursa, bir kamın yardımı ya da Tengri’ye verilen bir adak ile yeniden düzene sokulması gerekir.
Gök Tanrı inancında, ölüm sonrası yaşam inancı da vardır. İnsanlar öldükten sonra, ruhlarının göğe veya yer altına gideceğine inanırlar. Bu, kişinin yaşamındaki davranışlarına ve törelere uygunluğuna bağlıdır.
Tengricilik ne demek?
Tengricilik, Gök Tanrı inancının başka bir adıdır. Tengri, eski Türkçede Tanrı anlamına gelir. Tengricilik, Türk ve Moğol halklarının inandığı dinlerden biridir. Tengri’ye ibadet etmenin yanında, Animizm ve Totemlik bu inancın ana kısımlarını oluşturur. Tengricilik, Orta Asya’da yaygın olarak inanılan dini bir inanç olarak tanımlanabilir.
Gök Tanrı inancı ve Tengricilik günümüzde nasıl yaşatılıyor?
Gök Tanrı inancı ve Tengricilik, çok eski bir inanç sistemi olmasına rağmen, günümüzde de bazı Türk ve Moğol halkları tarafından sürdürülmektedir. Örneğin, Altay Türkleri, Çuvaşlar, Saha Türkleri ve Moğollar, Tengriciliği geleneksel bir şekilde yaşatan topluluklardır. Ayrıca, Tengriciliği çoktan bırakmış toplumlarda da bu inancın birçok parçası, İslam, Hristiyanlık, Budizm, Musevilik ya da Taoizm ile birlikte geleneksel kültür olarak günümüze dek gelmiştir. Örneğin, ağaca çaput bağlama, mevlid okutma, yedi kat yerin dibine girmek gibi deyimler ve gelenekler, Tengricilikten bugünkü Türklere geçmiş unsurlardır.
