Özel Haber: Deniz Dalgıç
Gıda Mühendisleri Odası, Kurban Bayramı’nda vatandaşı merdiven altı tatlı, şekerleme, pasta ve börek üretimi yapan imalathanelere karşı uyararak, kurbanlık hayvanların kesimi öncesinde ve sonrasında dikkat edilmesi gerekenlere dikkat çekti. TMMOB Gıda Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Yaşar Üzümcü, Kurban Bayramı öncesi vatandaşın sağlıklı ve güvenilir gıdaya erişebilmesi için Tarım Bakanlığı’nın gıda denetimlerini artırması gerektiğini vurgulayarak, “Tarım Bakanlığı’nın bayram gibi tüketimin çok yoğun olduğu dönemlerde denetimlerini artırması gerekiyor. Özellikle ‘merdiven altı’ diye tabir ettiğimiz ruhsatsız çalışan yerlere göz açtırmaması gerekir” dedi. Vatandaşın sağlığı için dikkat etmesi gerekenleri sıralayan Üzümcü, “Merdiven altı değil de bilindik, daha önce denedikleri, güvendikleri firmaların, markaların ürünlerine yönelmeliler. Etiketinde yer alan üretim tarihi, son tüketim tarihi, içindeki bileşenler ve hangi firmaya ait olduğu bilgilerine dikkat etmeleri gerekiyor” diye konuştu. Üzümcü, kurbanlık hayvanların kesim öncesinde, kurban pazarlarında hatta şehirlerarası taşımacılığı sırasında denetlenmesi gerektiğine dikkat çekerek, “’Zoonoz’ dediğimiz hayvandan insana geçen hastalıkların olup olmadığının veteriner hekimler tarafından kontrol edilmesi gerekiyor. Kesim işinin izin verilen, onay verilen mezbahanelerde yapılması lazım. Bunlar dışında kesim yapılan yerlerde bu denetimlerin yapılması çok zor ve hayvandan insana geçen bazı hastalıkların yayılmasına neden olabilir” açıklamasında bulundu.
Üzümcü, ELİPS HABER’e Kurban Bayramı’nda sağlıklı ve güvenilir gıdaya ulaşmak için vatandaşların ve yetkililerin yapması gerekenleri şöyle anlattı:
“Merdiven altı ve ruhsatsız yerlere dikkat edilmeli”
Bayram öncesi gıda güvenliğinde sıkıntılar yaşanıyor mu?
Denetimlerin artırıldığına dair Tarım Bakanlığı’ndan herhangi bir açıklama duymadım. Tabii ki bakanlığın denetimleri arttırması gerekiyor. Kurban Bayramı olduğu için şekerleme, tatlı gibi bayramda çok tüketilen ürünlerin yanına bir de kurbanlık hayvanların kesim yerleriyle ilgili denetimlerin arttırması gerekiyor. Şekerleme, tatlı gibi ürünlere karşı tüketicilere her zaman merdiven altı değil, daha önce denedikleri, güvendikleri firmaların, markaların ürünlerine yönelmelerini söylüyoruz. Etiketinde yer alan üretim tarihi, son tüketim tarihi, içindeki bileşenler ve hangi firmaya ait olduğu bilgilerine dikkat etmeleri gerekiyor.
Tarım Bakanlığı tatlı, şeker üreten imalathaneleri, üretim yerlerini denetlemekle görevlidir. Tarım Bakanlığı’nın özellikle bayram gibi tüketimin çok yoğun olduğu dönemlerde denetimlerini artırması gerekiyor. Özellikle ‘merdiven altı’ diye tabir ettiğimiz ruhsatsız çalışan yerlere göz açtırmaması gerekir. Çünkü burada üretilen ürünler kontrol dışı olduğu için halkımızın hem sağlığını tehdit edebilir hem de tüketiciyi aldatarak yanıltmış olur. Yani vatandaş daha ucuz bir ürüne daha fazla para ödemiş gibi bir sahteciliğin kurbanı olurlar. Tüketicimizin dikkat etmesi gerekiyor. Tabii denetimlerin artırılıp etkin hale getirilmesi noktasında büyük sorumluluk Tarım Bakanlığı’ndadır.
“Denetimsiz yerlerde yapılan kesimler zoonoz hastalıkların yayılmasına neden olabilir”
Hayvanlardan insanlara bulaşan hastalıklar noktasında vatandaşın ne yapması gerekir?
Tarım Bakanlığı’nın bu konuda çok etkin olması gerekiyor. Hayvanların kesim öncesinde, kurban pazarlarında hatta şehirlerarası taşımacılığı sırasında zoonoz hastalıklar dediğimiz hayvandan insana geçen hastalıkların olup olmadığının veteriner hekimler tarafından kontrol edilmesi gerekiyor. Kesim işinin izin verilen, onay verilen mezbahanelerde yapılması lazım. Bunlar dışında kesim yapılan yerlerde bu denetimlerin yapılması çok zor ve hayvandan insana geçen bazı hastalıkların yayılmasına neden olabilir. Tüketici olarak halkımız eğer kurban etiyle ilgili şüpheli bir durumla karşılaşırsa Tarım Bakanlığı’na şikâyet ederek bunun kontrol edilmesini sağlamalıdır.
“Kurban etleri kesim sıcaklığında poşete koyulmamalı: Bozulma ve kokuşma olur”
Kurban etleri nasıl muhafaza edilmeli? Tazeliğini koruması ve sağlığı risk etmemesi için ne yapılması gerekiyor?
Yaz mevsiminde olmamız nedeniyle kesilen etlerin birkaç saat içerisinde oda sıcaklığına ulaştırılması ve peşinden derhal buzdolabı koşullarına alınması gerekmektedir. Kurbanlık etin dayanma süresi kesim kalitesine ve parçaların büyüklüğüne göre değişmekle birlikte buzdolabı koşullarında en çok 3-4 gün kalabiliyor, dayanabiliyor. Kıymada bu süre 1-2 gün şeklinde oluyor. Uzun sürede tüketilecek etler ise buzlukta ya da derin dondurucuda, eksi 18 derecede muhafaza edilmelidir. Hemen tüketilmeyecek etler ise kavurma yapılarak muhafaza edilebilir. Donmuş et çözündükten sonra hemen tüketilmeli. Asla tekrar dondurulmamalıdır.
Kurbanlık etin henüz kesim sıcaklığındayken buzdolabına poşet içerisinde veya hava almayacak biçimde büyük parçalar halinde üst üste yığılması durumunda etin hava almayan kısmında çok kısa sürede yani iki gün gibi bir sürede bozulma ve kokuşma görülecektir. Bunun tüketimi sağlık açısından risk oluşturacaktır. Bu durumdaki et tüketilmemelidir. Ayrıca sakatat ile et aynı ortamda bulundurulmamalı veya muhafaza edilmemelidir. Çünkü sakatatın mikrobiyolojik yükü mikroorganizma yükü fazladır. O yüzden aynı ortamda muhafaza edilmemeliler. Et kesinlikle çiğ veya az pişmiş olarak tüketilmemeli. Etin merkezi tam olarak pişene kadar, yani en az 70 dereceye ulaşana kadar ısıl işlem devam etmelidir. Buna pratikte ‘iyi pişmiş’ diyebiliriz. Etin muhafazasıyla ilgili tüketicimize söyleyebileceğiniz öneriler bu şekildedir.
