Tıp Doktoru Türkan Saylan
Türkan Saylan, Türk tıp tarihinin en etkili doktorlarından ve araştırmacılarından birisidir. 1963 yılında girdiği İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde, Dermatoloji Bölümü Anabilim Dalı Başkanlığı'nı yaptı. 1976 yılında cüzzam araştırmalarına başladı, 1986'da artık uluslararası bir kimliğe bürünmüş araştırmacı olarak, Hindistan'da Ghandi Ödülü'ne layık görüldü. Kadınların eğitim hayatındaki yerini fazlasıyla önemseyen Saylan, bu konuda sosyal girişimlerde bulundu. 1989 yılında, Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği'ni kurdu, uzun süre boyunca genel başkanlığını yürüttü. Türkan Saylan, 18 Mayıs 2009 yılında aramızdan ayrıldı.
Tıp Doktoru Özlem Türeci
Kanser araştırmaları ve tedavileri üzerine yaptığı çalışmalarla tanınan Özlem Türeci, 2018'de yaptığı çalışmalarla büyük gündem yarattı. Prof. Dr. Uğur Şahin ile birlikte Almanya’da yaptığı kanser tedavisine ilişkin çalışmaları, bütün bilim camiasına ilham kaynağı oldu. 1995 yılında Alman Hematoloji ve Onkoloji Derneği Vincenz Czerny Ödülü’ne layık görülen Türeci, gelecek yıllarda tıp bilime çok önemli katkılarda bulunmaya devam edecek gibi görünüyor. Alman biyo-teknoloji şirketi BioNTech’in kurucuları Prof. Dr. Uğur Şahin ile Türeci, dünyanın ilk Covid-19 aşısını geliştirdi. Türk asıllı Alman bu iki bilim insanı, bilime ve teknolojiye katkılarından dolayı İspanya’nın en büyük onuru olan Asturias ödülüne layık görüldü.
Tarihçi İlber Ortaylı
Ülkemiz sosyal medyasındaki mizah anlayışıyla, daha çok gencin vakıf olduğu bir isim İlber Ortaylı. 1947’de dünyaya gelen Ortaylı’nın ailesi Avusturya’da yaşamaktaydı, iki yaşındayken onlarla birlikte Türkiye’ye geldi. Ardından Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'ni bitirene kadar da Türkiye’deki eğitimini sürdürdü. Viyana Üniversitesi’nde eğitim aldıktan sonra Halil İnalcık’ın Osmanlı kürsüsünü kurduğu Chicago Üniversitesi’nde yüksek lisansını tamamladı. 1982’de siyasi baskılardan dolayı görevini bırakmak zorunda kaldığı Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ne 1989 yılında profesör olarak dönen Ortaylı, Galatasaray ve Bilkent üniversitelerinde de dersler verdi. Hala kendisini televizyonlardaki tartışma programlarında izliyor, emekli olmadan önce yaptığı çalışmalarla aydınlanıyoruz.
Tarihçi Halil İnalcık
Osmanlı tarihi hakkında yazdığı kitapları dünya üniversitelerinde okutulan Halil İnalcık, 25 Temmuz 2016’da 99 yaşındayken aramızdan ayrıldı. İnalcık; siyasi, ekonomik, kültürel ve medeni tarih konusunda bir uzmandı. Özellikle yetiştirdiği başarılı öğrenciler nedeniyle “Tarihçilerin şeyhi” olarak anılan İnalcık, İlber Ortaylı gibi beynin arkasındaki isimlerdendir. Bugün, Osmanlı ve Türk tarihi hakkında uluslararası bilim camiası, Halil İnalcık’a çok şey borçlu.
Fizikçi Feza Gürsey
Galatasaray Lisesi’nde eğitimini tamamlayan Feza Gürsey, anne ve babası farklı alanlarda profesörlük unvanlarına sahip olduğu için bilime küçüklüğünden beri çok yakındı. Feza Gürsey’de başarılarla dolu bir öğrenim hayatını geride bıraktığı dönemde, akademisyenliğe başladığı yıllarda 60 darbesiyle ülkeden uzaklaşmak zorunda kaldı. 1944 yılında mezun olduğu İstanbul Üniversitesi Matematik ve Fizik Bölümü’nden aldığı eğitimle, burslu olarak İngiltere Imperial Collage’e girmeye hak kazandı. 1957 yılında bir diğer matematikçimiz Prof. Dr. Cahit Arf’in desteği ile İstanbul Üniversitesi’ne dönüş yaptı. Çalışmalarına burada devam ederken uluslararası üniversitelerle ortak araştırmalar yürüten Gürsey, Prof. Erdal İnönü’nün desteği ile ODTÜ’de görev yapmaya devam etti. ODTÜ’nün fizik üzerine verdiği öncü eğitimin kurucuları arasında yer alır. 13 Nisan 1992 yılında aramızdan ayrıldı.
Matematikçi Cahit Arf
10 TL’lik banknotlarımızın arkasında resmi bulunan Ordinaryus Prof. Dr. Cahit Arf, matematik alanındaki çalışmalarıyla biliniyor. Bilim dünyasında Arf Sabiti, Arf Halkaları ya da Arf Sarmalları olarak bilinen matematiksel buluşun sahibi. Alman matematikçi Helmut Hesse ile birlikte Hesse-Arf Kuramı'nı geliştirdi. 1997 yılında, 87 yıllık ömrüne çok şey sığdıran Cahit Arf, ağır bir kalp rahatsızlığı sonucunda yaşama gözlerini yumdu.
Moleküler Biyolog Aziz Sancar
Başarılara ulaşarak örnek teşkil eden Aziz Sancar, Mardin’in Savur ilçesinde dünyaya geldi. Muhtemelen Nobel Kimya Ödülü’nü alana dek çoğu vatandaşımız adını duymamıştı. İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’ni bitirdikten sonra Sancar, moleküler biyolojiye yöneldi. Teksas ve Yale üniversitelerinde tezleriyle gündem yarattı. DNA onarımı, biyolojik saat, kanser tedavisi gibi konular üzerine 288 bilimsel makale ve 33 kitap yayınladı. Hasar gören DNA’ların hücreler tarafından nasıl yenilendiklerini haritalandıran çalışmasıyla 2015 yılında Nobel Ödülü’ne layık görüldü.
Matematikçi Ali Nesin
Edebiyatçı ve yazar Aziz Nesin’in oğlu olan Ali Nesin, 1977-1981 yılları arasında eğitim gördüğü Paris Diderot Üniversitesi'nden matematikte "maitrise" derecesiyle mezun oldu. Ardıdan ABD’deki Yale Üniversitesi’nde doktora eğitimini tamamlayan Nesin, başarılarla dolu bir akademik kariyerin ardından 1995 yılında Aziz Nesin’in ölümü üzerine Türkiye’ye kesin dönüş yaptı. Ardından matematik eğitimi üzerine yoğunlaşan Ali Nesin, Nesin Vakfı’nın yönetimini üstlendi. Vakıf, şu anda İzmir’in Şirince kasabasında bulunan Nesin Matematik Köyü’nde gençleri yetiştiriyor.
Tarihçi Afet İnan
Atatürk’ün manevi kızı olan Afet İnan, genç cumhuriyetin yetiştirdiği en iyi sosyal bilimcilerdendir. Bursa Kız Öğretmen Okulu’nu tamamladıktan sonra henüz 17 yaşındayken öğretmenlik yapmaya başlayan İnan, Atatürk tarafından keşfedildikten sonra dil eğitimi almak için yurt dışına gönderildi. Aldığı eğitimle ülkenin en iyi tarihçilerinden birisi olan Afet İnan, Türkiye’ye döndüğünde Türk Tarih Kurumunun kuruluşu ve açılışında büyük rol üstlendi. Aynı zamanda öğretmenlik yapmaya da devam eden ve akademik eğitimini ilerletip 1950 yılında tarih profesörü olan Afet İnan, 1985 yılında aramızdan ayrıldı.
