Piyasaya fiyatlarına kıyasla yüzde 66 oranında daha ucuza et satan ve önceki yıl mart ayında kırmızı et fiyatlarına yüzde 50'ye yakın zam yapan Et ve Süt Kurumu'nun (ESK) 2022 yılını büyük bir zararla kapattığı öğrenildi.
T24'ten Eray Görgülü'nün haberine göre, 2022 yılı faaliyet raporuna göre ESK, canlı hayvan satışından 13 milyon 504 bin lira, tali ürün ve rendering ürünleri satışından 8 milyon 200 bin lira kâr elde etse bile gövde et, şarküteri ve süt ürünleri satışından 631 milyon 345 bin liralık zarar etti. 193 milyon 283 bin liralık genel yönetim giderleri ile birlikte ESK'nin dönem net zararı 652 milyon 443 bin lira oldu.
ESK, 2017 yılında 223 milyon 453 bin lira kâr elde etse dahi, 2018 yılında 491 milyon 116 bin lira zarar, 2019 yılında 34 milyon 664 bin lira zarar, 2020 yılında 222 milyon 991 bin lira zarar, 2021 yılında ise 520 milyon 990 bin lira zarara uğramıştı. 2022 yılındaki zararla birlikte ESK'nin son beş yıllık toplam zararı 2 milyar lirayı geçti.
Zam açıklamasından sonra genel müdürün işine son verilmişti
ESK'nin önceki yıl görevden alınan Genel Müdürü Osman Uzun, kırmızı ete yüzde 48 zam yapmasına ilişkin mart ayında yaptığı açıklamada, piyasanın yüzde 66 daha ucuza et sattıkları için uzun kuyruklar oluştuğunu bu zammın kaçınılmaz hale geldiğini belirtmişti. Uzun, "Çok uzun kuyruklar oluşuyordu. Bu nedenle fiyatı artırdık" demişti. Uzun bu açıklamadan sonra Yönetim Kurulu Üyeleri Zekeriyya Erdurmuş, Hasan Hüseyin Aydemir ve Sezai Aydın'la birlikte görevden alınmıştı.
Büyükbaşta istenilen hedefe ulaşılamadı
Piyasa fiyatlarındaki yükselişin, ESK'nin serbest piyasa büyükbaş hayvan alım hedefini olumsuz etkilediği ortaya çıktı. 2022 yılında 3 bin 600 ton büyükbaş hayvan alımı hedeflenmişti, ama sadece bin 588 tonluk bir alım yapılabildi. Bahsedilen hedefle ilgili raporda, "Serbest piyasa büyükbaş hayvan alım fiyatları, kurumumuz alım fiyatlarından yüksek seyretmesi nedeniyle büyükbaş hayvan kesimleri hedeflenen sayının altında kalmıştır" ifadeleri kullanıldı.
Sayıştay'dan uyarı gelmişti
Sayıştay'ın 2021 yılındaki raporunda ESK'nin mali yapısına ilişkin önemli uyarılar yapılmıştı. Raporda, son 4 yıldır yüksek oranda banka kredisi kullanılması sonucunda katlanılan finansman giderleri ile birlikte oluşan dönem zararlarının etkisiyle özkaynağın toplamının eksiye gerilediği kaydedilerek, "kuruluşun mali yapısının iyileştirilmesi için gerekli tedbirlerin alınarak ilgili bakanlıklar nezdinde girişimlerde bulunulması" önerisi yapılmıştı.
