AK Parti tarafından Meclis’e sunulan 53 maddelik vergi paketi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülerek kabul edildi. Vergi paketinde en düşük emekli maaşına 2 bin 500 lira eklenmesi, yurtdışı çıkış harcının 500 liraya yükseltilmesi yer alıyor. AK Partili vekillerin verdiği önerge ile 3.8 milyar TL'lik gelir hedeflenen 21. madde, uluslararası rekabeti etkileyeceği gerekçesiyle teklif metninden çıkarıldı.
"Ulus devletler faturayı halka kesiyor"
Akşam saatlerinde verilen aranın ardından vergi paketi üzerine söz alan vekiller konuya ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Ardından ise maddelerin oylamasına geçildi.
DEM Parti Ağrı Milletvekili Heval Bozdağ, "Bu kapitalist sistem içerisinde daha güçlü ve örgütlü bir sesin yükselmesi gerekiyor. Kolektif sosyal finansman perspektifi oluşturularak vergilendirme konusunda da yeni bir perspektif yaratılmalıdır. Topluluk mülkiyetini, kooperatifleri oluşturabilirsek bu da bir temel olabilir. Yerel ekonomiler bu şekilde ayağa kaldırılarak ekolojik projeler hayata geçirilebilir. Eskimekte olan işletme modelleri miadını doldurursa bu modeller yer alabilir. Ulus devletler faturayı halka kesiyor” dedi.
"Adaletsizliği giderecek herhangi bir düzenleme yapılmamış"
CHP Manisa Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu ise vergideki adaletsizlik ve vergi yüküne vurgu yaparak şunları söyledi:
"Herkes vergi yükünden bahsediyor. Yük eşit ve adil bir şekilde dağıtılmıyor. Son 5 yılın vergi rakamlarına baktığımızda yüzde 35 dolaysız, yüzde 66 dolaylı vergilerden oluşmakta. Bu vergiler kimlerden toplanmış; yüzde 18.5 gelir vergisi bunun da yüzde 90 kaynağından yani ücretlerden kesilen miktar. Yani vergi yükünün ağırlığı ücretli çalışanların üzerinde. Dolaylı vergilerin bu kadar yüksek olması adaletsiz. Kişisel vergi yükü farklı. Türkiye’de çok ciddi bir gelir adaletsizliği olduğu tescillenmiş durumda. En düşük gelir grubuna sahip bir emeklimiz ve bunun 8 katı kadar maaş alan iki kişi aynı alışverişi yaptıklarında bin lira KVD ödüyor diyelim. 10 bin lirada yüzde 10 iken, diğer kişisel ise 1,25. Yük adil dağıtılmıyor. Bu adaletsizliği giderecek herhangi bir düzenleme ile karşı karşıya değiliz bu vergi paketi ile."
"Emekliye reva görülen bu artış çok küçük"
En düşük emekli maaşına yapılan 2 bin 500 liralık artışın emeklileri hayal kırıklığına uğrattığını belirten CHP Antalya Milletvekili Cavit Arı ise şu ifadelere yer verdi:
"Bugün gerek kendisi gerek ailesinden emekli maaşı alanlara baktığımızda 16 milyon vatandaşımız yararlanmakta. 2 bin 500 lira arttırılması isteniyor. Belki iktidardaki arkadaşlar fark etmiyor olabilir ancak emeklimizi büyük bir hayal kırıklığına düşürmüştür. 12 bin 500 TL’ye milyonlarca vatandaşımız mahkum edilmiştir. Ülkemizde artık hangi şehre gidersek 15 bin liradan aşağı ev bulma imkânımız yok. Emekliye reva görülen bu artış çok küçük. Siz emeklimizi yok sayıyorsunuz, emeklilerimiz de sizi ilk seçimlerde yok sayacaktır.”
Yurt dışı çıkış harçlarının 150 liradan 500 liraya çıkartılmasına tepki gösteren Arı, “Yurt dışı çıkış harcının önce bin 500 lira olacağı söylenerek bu yüksek rakama toplum alıştırıldı. 150 lira olan harç 500 liraya çıkartılarak üç kat fark yaratılıyor. Eminim ki yaknda cumhurbaşkanı kararı ile bin 500 liraya çıkartılacaktır. Gençlerimizin zaten yurtdışına çıkışının zor olduğu bu dönemde bir de çıkış harcı ekliyorsunuz. Vatandaşlarımız vize merkezlerinden randevu bile alamıyor, vize talepleri reddediliyor” dedi.
'Anayasaya aykırı' itirazı
CHP milletvekilleri vergi paketinde yer alan 4, 28 ve 31. maddelerin anayasaya aykırı olduğu gerekçesi ile ilgili verdiği önergeler reddedildi. CHP'li Rahmi Aşkın Türeli ise, "Herkes anayasaya bağlıdır cumhurbaşkanı da buna dahil olmak zorundadır. Kanunları hukuk kurallarına uygun bir şekilde yapalım. Komisyonlar kendilerine gelen teklifleri anayasaya aykırı mi araştırmak zorunda. Uygun değilse bunlar önümüze gelmemeliydi. Bu şekilde yasalaşmayacağı için çıkarılmasını ya da revize edilmesini talep ediyorum. Neden anaysayaya aykırı yasa çıkartıyoruz" diyerek tepki gösterdi.
Madde çıkartıldı, 3,8 milyarlık ek gelirden vazgeçildi
AK Parti milletvekilleri tarafından 21. maddesinin tekliften çıkartılmasına ilişkin önerge kabul edildi. Madde, deniz ve hava taşıma araçları için liman ve hava meydanlarında yapılan hizmetler için KDV indirimi öngörüyordu. Uluslararası rekabeti etkileyeceği gerekçesi ile buradan sağlanması planlanan 3.8 milyar TL'lik ek gelirden vazgeçilmiş oldu.
CHP'li Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, "Emeklilere 33 milyar lirayı zor buluyoruz. Bu işlerin bu kadar kolay olmaması lazım. Kanun teklifine açıp düzgünce çalışabilen tek bir kişi bile yok, fırsat vermediniz. Milyarlardan bahsediyoruz burada. Vergi gelirinden vazgeçiyoruz ve sebebini bilmiyoruz" dedi. İYİ Parti'li Erhan Usta, "Gelen metin Allah'ın emri değil ama bir şey yapıyorsanız bunun gerekçesini açıklamanız lazım. Böyle bir şey yok, izahat yok. Bir yerde bir karar verilmiş. Şık olmadı. Bir tane savunucu yok ama önergeyle maddeyi çıkartıyoruz" ifadelerini kullandı.
AK Partili İsmail Güneş, "Burada birine peşkeş çekiliyormuş gibi bir hava yaratılıyor. Bunu olumsuz kullananları çıkartalım diyoruz ama hepsini çıkartınca dünya ile rekabette sorun yaşayabiliriz. Bu tereddütlerden doğan bir şey, birine kıyak geçme söz konusu değil" dedi.
AK Partili Orhan Yeğin ise "Siz 'utandım, böyle bir şey Meclis'te yaşanmadı' diyorsunuz. Bu yasamanın bir parçası. Bugün bu teklifi veren de çekenler de bizim arkadaşlarımız. Gelinen noktada vergi kaybı rekabetten doğan kayıptan daha az mı çok mu olacak diye düşünüldüğü için buna karar verildi" ifadelerini kullandı.
"Sokağa çıkın hakkınızı arayın, 10 bin liranızı mı kesecekler?"
Toplantıda söz verilen emekli sendikaları ve sivil toplm temsilcileri emekli maaşının yaşamak için yeterli olmadığını ifade ettiler. Emekliler Derneği Başkanı Kazım Ergün, bir ülkenin gelişmişliğinin yeni doğan ve yaşlıların refahından anlaşılacağını belirtti. Emeklilerin son yıllarında insanca bir yaşam sürmek istediklerini ifade eden Ergün, yıllarca çalıştıklarını ve emeklerinin karşılığını almak istediklerini söyledi.
CHP'li Veli Ağbaba da, "Çıkın sokağa hakkınızı arayın. Ne yapacaklar 10 bin liranızı mı kesecekler? Dernekler, sendikalar biraz da günah sizin" dedi. En düşük emekli maaşının 12 bin 500 liraya çıkartılması maddesine ilişkin önerge veren CHP, 10 bin lira ifadesinin net asgari ücret olarak değiştirilmesini talep etti.
Vergi paketinde yer alan bazı maddeler ise şöyle:
Doktor, diş hekimi, restoran, cafe gibi işyerlerinde gelir vergisi mükelleflerinin beyanlarında yüzde 20’yi geçen uyumsuzluk görülmesi halinde izaha davet edilecek, aylık ve yıllık olarak hasıla tespiti yapılacak.
Daha önce yüzde sahte belge düzenleyen şirketin başka şirketlere ortaklığı halinde ortak olduğu şirkete 60 gün içerisinde ortaklığı terk etmesi uyarısı yapılacak.
Usulsüzlük cezalarına ait cezalarda artışa gidilecek.
Fatura vermeyen mükellef ilk seferde 10 bin ikinci seferde 20 bin lira para cezası ödeyecek. Tüketici de bildirim yapmazsa 5 bin lira ceza alacak.
Başkasına ait pos ve benzeri cihazların kullanılmasında düzenlemeye gidilerek usulsüzlük cezası arttırılacak.
Fazla çalışma ücretinin saatlik tutarı 160 gösterge rakamının aylık katsayısı ile çarpılması suretiyle hesaplanacak olup 2024 yılının ikinci yarısı için bu tutar 145,24 TL olacak. Ancak bu ödeme aylık 50 saati (7 bin 262 TL) aşamayacak.
Deprem bölgesine yaptırılarak bağışlanacak konut, sanat merkezi, kütüphane vb. taşınmazların katma değer vergisinden istisna tutulacak.
Bazı tütün mamullerinden alınan vergi tutarının yüzde 20'sine kadar olan sınırlama kaldırılacak.
En düşük emekli aylığı 10 bin liradan 12 bin 500 liraya yükseltilecek.
Yap İşlet Devret modeli ile Kamu Özel İşbirliği projeleri kapsamında elde edilen kazançlardan yüzde 30 oranında kurumlar vergisi alınacak.
Küresel şirketlerin Türkiye'deki faaliyetleri kapsamında elde ettikleri kardan yüzde 15'lik asgari kurumlar vergisi alınacak.
Yurt dışına çıkış harcı 500 liraya çıkarılacak. Bu miktar her yıl yeniden değerleme oranına göre artırılacak.
