2000-2008 yılları arasında SGK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı'na kayıtlı olanlar için yeni bir düzenleme gündeme geldi. Söz konusu düzenleme, vatandaşlara erken emeklilik ayrıcalığı sunarak, prim ve yaş şartları sağlandığında emekli maaşı alma imkanı tanıyor. Öte yandan, EYT kapsamında olamayan sigortalılar için belirlenen kademeli yaş şartları, işe giriş tarihlerine göre değişiklik gösteriyor.
2000 ve 2008 arası sigortalı olanlar erken emekli olabilecekler
EYT sonrasında, 5 milyonu aşkın 8 Eylül 1999 ve öncesi sigortalı emekli oldu. Prim gününü dolduramayanlar ise borçlanma formülü ile emeklilik hakkı kazandı. EYT’den yararlanamayan ve kapsam dışında kalanlar için yeni bir emeklilik düzenlemesi gelebileceği iddiası medyada yer aldı. Bu iddialar ise tartışmalara neden olurken EYT’liler düzenleme için çağrıda bulundu.
Son günlerdeki kademeli emeklilik ile ilgili tartışmalar gündeme gelirken konuyla ilgili Emeklilikte Eşit Adalet Derneği (EMEŞAD) Başkanı Mustafa Gündüz ve Emeklilikte Adalet Derneği (EMAD-DER) Başkanı Mihriban Uğurlu ile konuştuk.
“60-65 yaş emeklik yaşı çok fazla”
“Gelecek düzenleme EYT’nin 43 yaştan itibaren her yıl bir sene ilerleyecek şekilde 2001-45, 2002-46 gibi bir yıl ileriye doğru kademe yapılması gerekiyor” diyen EMAD-DER Derneği Başkanı Uğurlu, “Aslında mağduriyeti yaşayan 99 ve 2008 arası. Fakat bizim için 2008 sonrası içinde 60-65 yaş emeklik yaşı çok fazla. Bununda 52-55 bandına çekilmesini istiyoruz. Onun zaten bir prim kademsi var” dedi.
“Yerel seçim öncesi kademeli emeklilik düzenlemesinin gelmesi gerekiyor”
Emekli maaşlarının asgari ücretin altında olmasının doğru olmadığını kaydeden Uğurlu sözlerini şöyle sürdürdü;
“Emekli maaşını mutlaka asgari ücret seviyesinde olması gerekiyor. Yaş ile ilgili 99-2008 yıllarının öncelik kademsinin teslim edilmesi. Daha sonrada emeklilik yaşının 52-55 bandına çekilerek Türkiye’nin çalışma standartlarına uygun bir emeklilik belirlenmesi gerekiyor. Yerel seçimden önce mutlaka kademeli emeklilik düzenlemesinin gelmesi gerekiyor. Çünkü aksi halde seçime kırgın ve küskün bir 4,5 milyonluk kitle gidecek”
“Anayasal haklarımız 2000’liler olarak çiğnemektedir”
“Bizim 9 Eylül 1999 sonrası ve 2008 arası olan kısımda SGK’da ilk başlangıç sözleşmesinde kademeli diye bir şey yok” ifadelerini kullanan EMEŞAD Derneği Başkanı Gündüz, “Orada ne var eşitlik var. Kadın 58, erkek 60. Kadın ve erkeğin 25 yıl gibi bir çalışma hayatı var. Dolayısıyla bu eşitliği bozup kademeli gelme şansı yok. Bu anayasal haklarımız 2000’liler olarak çiğnemektedir. Ucu açıktır davaya gidilebilir. 2008 sonrasında yaş haddinin yükselmesi diye bir şey yok. Bizim 2008 sonrası 2035 yılının sonuna kadar sadece şöyle bir ayrılık var. Biz 7 bin güne tabiyiz, 2008 sonrası ise 7 bin 200 güne tabi. Yani bizde sadece tek ayrılık 200 gün gibi bir prim farklı var. 2035 yılından sonra kademe başlıyor. Bir yıl bir yıl arta arta 65’e kadar yükseliyor. Birde şu fark var 2000-2008 arasında kısmı emeklilik dediğimiz, yani yaş doldu ama prim dolmadıysa 2000-2008 arasında 4500 gün 2008 sonrasındaysa 5400 gündü” diye konuştu.
“Ekonomimizin düzgün değil de daha da kötüye gittiğinin göstergesidir”
“Şu an emeklikte yaş bağlama oranları yüzde 28 buçuklara indi” diyen Gündüz sözlerini şöyle tamamladı;
“Bizim talebiz şunu gösteriyor. Emekli sayısı yüksek olduğu için 99 öncesinde yüzde 76,6’ydı. Düşünün ki SGK 40 yılda 15 milyon emekli vermişken son dönemlerde EYT ile başlayan emeklilikle daha da düşmektedir. Aslında ekonomimizin düzgün değil de daha da kötüye gittiğinin göstergesidir. Emeklilik safhasının sürdürülebilmesi için 60 yaşın olması gerekmemektedir. Yani bunu alt limitlere indirerek de sürdürebiliriz. Devletimizin biraz fedakarlık yapması gerekiyor bu konuda. EYT’den sonraki mağduriyetimizin çözümü için kademesiz bir şekilde mevcut yaşın en az böyle 10 yaş geriye çekilmesi; örnek veriyorum kadın 48 erkek 50-52 safhasına sabitlenip 2008 sonrasında buna dahil şekilde yeni bir düzenleme getirilmeli”
