Özel Haber: Deniz Dalgıç
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre; kasım ayında Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yıllık yüzde 61,98, aylık yüzde 3,28 arttı. Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) 12 aylık enflasyonu yüzde yüzde 129,27 olarak açıkladı. ENAG’a göre enflasyon kasım ayında aylık yüzde 5,58 artış gösterdi. Ekonomist Uğur Civelek, TÜİK’in açıkladığı enflasyon rakamının beklentilerin altında kaldığını ifade ederek, “Kasım ayı enflasyonun mevsimlik olarak düşük olmadığı bir ay. Belli ki rakamın böyle olması için çalışılmış. Hem veri toplanan yerler baskı altına alınmış hem de bir takım uygulamalar rafa kaldırılmış” dedi. Asgari ücrete işaret eden Civelek, “Birileri, özellikle ekonomi yönetimi, asgari ücret artışının olabildiğince düşük olması için bu enflasyon rakamını kullanacaktır. Onun için bu rakamın ‘oynanmış bir rakam’ olduğunu söylüyorum” diye konuştu.
“Yıl sonu yüzde 36 enflasyon hedefinin yakalanması için beklentiyi güçlendirmeye çalışıyorlar”
Ekonomist Uğur Civelek, TÜİK ve ENAG’ın açıkladığı kasım ayı enflasyon rakamlarını ELİPS HABER’e değerlendirdi. TÜİK enflasyonunun Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Hafize Gaye Erkan’ın sinyalini verdiği gibi beklentilerin altında kaldığını belirterek, “Tek bir rakam bir şey ifade etmiyor. Bundan sonrasını da görmek lazım. Birincisi, kuru kontrol altında tutmaya çalışıyorlar. Ne kadar tutacaklarını bilmiyoruz. Bu enflasyon rakamında onun etkisi var. Ayrıca özellikle üretici ve TÜİK marketler düzeyinde sopa gösterilen konular var. Yönlendirme var ve bu onun bir sonucu. ‘Bundan sonra hep böyle devam edecek’ söylemi biraz ayağının yere basmasını engelliyor. İkinci olarak, bu rakam şunu teyit eder mi? Yıl sonu yüzde 36 hedefinin yakalanması için iyi bir haber mi? Bu beklentiyi güçlendirmeye çalışıyorlar. Rakamla biraz daha oynanmış olabilir” ifadelerini kullandı.
“Veri toplanan yerler baskı altına alınmış ve bir takım uygulamalar rafa kaldırılmış”
TÜİK’in açıkladığı kasım ayı enflasyonun beklentilerin altında geldiğine dikkat çeken Civelek, sözlerine şöyle devam etti:
“İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) açıkladığı rakam aylık 3,8. Piyasalar 10’a yakın bir rakam bekliyordu. Ancak aylık enflasyon 3,28 çıkmış. Yani yüzeyi 15-20 oranında daha düşük bir rakam çıkmış. Ama ay olarak bakıyorsunuz, kasım ayı enflasyonun mevsimlik olarak düşük olmadığı bir ay. Belli ki rakamın böyle olması için çalışılmış. Hem veri toplanan yerler baskı altına alınmış hem de belki bir takım uygulamalar rafa kaldırılmış. Eğer yeni asgari ücreti yüzde 40-45 açıklarlarsa o zaman bu enflasyon bu seviyelerde kalacak mı? Asgari ücret ayarlamasıyla bir anda her şeyi değiştirebilir. Bunu tek başına konuşmamak lazım. Sonuçta açıklanan rakama bakıyorsunuz ve geleceğe yönelik beklentilerinizi şekillendirmek için algılıyorsunuz. Ancak asgari ücret artışı ne olacak? Seçimler ne olacak? Dünyadaki koşullar ne olacak? OPEC’in arz kesinden sonra petrol fiyatları ne olacak? Yanıtsız çok soru var. Bunları görmezden gelirseniz beklersen altıda kalmış dersiniz ama yanıtı sorulara bakarsanız; ‘Bu beklenenin düşük çıkması hiçbir anlamı ifade etmiyor’ da diyebilirsiniz.”
“Enflasyon rakamı ile oynanmış”
Kasım ayı enflasyon rakamlarının asgari ücrete etkisine işaret eden Civelek, “Birileri, özellikle ekonomi yönetimi, asgari ücret artışının olabildiğince düşük olması için bu enflasyon rakamını kullanacaktır. Onun için bu rakamın ‘oynanmış bir rakam’ olduğunu söylüyorum” dedi. ENAG’ın açıkladığı enflasyon rakamını değerlendiren Civelek, “Aradaki fark ‘oynanmış olma’ ihtimalini artıyor. Bakın biri yıllık yüzde 62’ye denk geliyor, diğeri yüzde 120’nin üstünde. Bu anormal farkı TÜİK’in açıklaması lazım” diye konuştu.
