Dünyada ve Türkiye’de askeri harcamalar arttı. Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü’nün yayımladığı 2023 yılı küresel askeri harcamalar raporuna göre; Küresel askeri harcamalar, Ukrayna'da devam eden savaşın dışında Asya ve Orta Doğu'da jeopolitik gerilimlerin artmasının etkisiyle 2023 yılında reel olarak yıllık yüzde 6,8 yükselerek 2 trilyon 443 milyar dolar ile rekor kırdı. Türkiye'nin ise 2014-2023 döneminde askeri harcamalarının yüzde 59 arttığına işaret edilen raporda, ülkenin 2023 yılındaki askeri harcamalarının bir önceki yıla kıyasla yüzde 37 artarak 15,8 milyar dolara çıktığı belirtildi. Emekli Tuğgeneral Nejat Eslen, Türkiye’nin pahalılık, ekonomik finansal kriz, yoksulluk, işsizlik, beyin göçü, sığınmacı gibi çoklu sorunları olduğuna dikkat çekerek, “Hem jeopolitik hem siyaset hem de askeri olarak, Türkiye'nin stratejik önceliği iç cepheyi güçlendirmek olmalıdır” dedi. Türkiye’nin yatırım yapması gereken alanlara işaret eden Eslen, “Türkiye'nin tehdit oluşturan ülkelere stratejik üstünlük sağlayabilmesi için hipersonik füzeler geliştirmesi lazım. Bugün savaş alanında hipersonik füzeler sahip olanlara çok büyük avantaj sağlıyor. Türkiye yatırımını buraya yapmalı. Her alanda kullanılan yapay zekanın güvenlik alanında kullanılması da yaygınlaşıyor. Yapay zekanın savaş alanında ortaya koyabileceği zararlı etkileri şimdiden değerlendirip buna göre teknolojik tedbirler geliştirmek gerekiyor” diye konuştu.
“Dünya ve Türkiye çok ciddi bir değişimden geçiyor”
Dünyada ve Türkiye’deki askeri harcamaları ELİPS HABER’e değerlendiren Eslen, “Hem dünya hem de bölgemiz çok ciddi bir değişimden geçiyor. Amerika ile Çin ve Rusya arasında bir güç mücadelesi var. Biz buna ‘küresel güç mücadelesi’ diyoruz. Amerika Birleşik Devletleri, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra kurduğu dünya düzenini korumak istiyor. Aynı zamanda bu düzenin liderliğini de korumak istiyor. Amerika'nın bu düzeni koruyabilmesi ekonomik üretim kapasitesine bağlı. Halbuki Çin mal üretiminde Amerika’nın önüne geçmiş durumda. Amerika Birleşik Devletleri, Çin’in ekonomik üretim kapasitesiyle mücadele edemeyeceği için askeri yöntemlere başvuruyor” dedi.
“Amerika’nın üç cephede de bulunması lazım”
Amerikan Ordusu’nun ‘pahalı’ bir ordu olduğuna dikkat çeken Eslen, “Amerikan silah sektörü, savaşları ve gerginlikleri teşvik ederek askeri harcamaların artmasına neden olmaktadır. Amerika silahlı kuvvetleri için 840 milyar dolar civarında harcama yapıyor. Amerika’nın üç cephede de bulunması lazım. Birinci önceliği; Asya Pasifik Cephesi. Burada Amerika tek başına değil. Burada müttefikleri ve ortakları var. Onların da silahlandırılmasını teşvik ediyor. Mesela Tayvan, Güney Kore, Filipinler, Japonya. Bunlar da harcamalarını artırıyorlar. Avrupa cephesine bakacak olursak; Rusya ile savaş devam ediyor. Avrupalılar iklim değişikliği ve savaşların neden olduğu göçler gibi çok ciddi bir tehditle karşı karşıyayken, 32 üyeli NATO için de Avrupalılar Rusya'yı tehdit olarak görüyor. Amerika böyle görmelerini istiyor. Avrupalılar da silahlanıyor ve masraflarını arttırıyor. Onun da başında Almanya'ya, İngiltere geliyor. Hem Almanya hem de İngiltere silahlı kuvvetlerini güçlendirmeye çalışıyor. Tuhaftır ki İngiltere, Çin’i de tehdit gibi görüyor. Halbuki çok farklı coğrafyalarda yaşıyorlar. Orta Doğu da savaş, kaos var. Buradaki ülkeler kendi güvenliklerini sağlamak için silahlanmaya devam ediyorlar. İsrail'in Hamas’a karşı sürdürdüğü mücadele devam ediyor. Bu bir çevrede silahlanmayı teşvik eden bir unsur haline geliyor” diye konuştu.
“Türkiye bu iki coğrafyanın ortasında”
Türkiye’nin askeri harcamalarına değinen Eslen, “Türkiye'nin de kuzeyinde Ukrayna Savaşı, kuzeyinde İsrail’in hamleleri var. Türkiye bu iki coğrafyanın ortasında kalıyor. Ayrıca Türkiye'nin PKK ile mücadelesi var. Sınır ötesinde de bu mücadeleyi yapıyor. Türkiye de silahlanıyor. Bölge silahlanıyor. Dünya silahlanıyor. Sonumuz hayırlı olsun” ifadelerini kullandı.
“Türkiye'nin stratejik önceliği iç cepheyi güçlendirmek olmalıdır”
Türkiye'nin birçok sorunu olduğuna dikkat çeken Eslen, şunları söyledi:
“Türkiye'de ciddi bir pahalılık, ekonomik finansal kriz, yoksulluk var. Bu halkı çok ciddi bir şekilde etkiliyor. Seçimleri de etkilemeye başladı. Ayrıca Türkiye'de işsizlik var. Üniversite mezunları iş bulamıyor. Türkiye'den dışarıya kaliteli beyin göçü var. Türkiye'nin her yerinden yayılmış sığınmacılar var. Bu sığınmacılarla beraber Türkiye'nin içine girmiş terör örgütü hücreleri var. Bu hücreler PKK ile mücadeleyi Türkiye sınırları dışında taşınmış durumda. Bütün bu sorunlara başka soruları da eklemek mümkün. Özetle şunu söylemek lazım; Hem jeopolitik hem siyaset hem de askeri olarak, Türkiye'nin stratejik önceliği iç cepheyi güçlendirmek olmalıdır. Bugün Türkiye'nin en önemli sorunu iç cepheyle ilgilidir. Dolayısıyla çoklu sorunlarla karşı karşıya olduğumuz bu süreçte bütün yatırımların öncelikle iç cepheyi güçlendirmek için yapılması lazım.”
İç cepheyi güçlendirmenin maliyeti nedir?
İç cepheyi güçlendirmenin maliyetine işaret eden Eslen, “İç cephenin güçlendirilmesi için bazı alanlarda para harcamaya gerek var. Bazı alanlarda para harcamaya gerek yok. Bugün adalet sistemi çalışmıyorsa bu alınacak kararlarla, yasalarla düzeltilebilir. Bunun bir maliyeti yoktur. Tarikatların, şeyhlerin siyasetteki etkinliği kırılacaksa bunun ekonomik maliyeti yoktur. Onun için iç cephenin kapsamlı bir şekilde değerlendirilmesi lazım. Bugün Türkiye'de işsizlik, ekonomik finansal krizler varsa bu daha önce yapılan hataların bir sonucudur. Burada da gerçekçi ekonomik tedbirlerin alınması gerekir. Ama biz bu konuda biraz geç kaldık gibi. Bunun bedelini ödeyeceğiz. Ekonomik finansal krizin, yoksulluğun, işsizliğin, dışarıya beyin göçünün yansımaları oluyor Böyle bir ortamda Silahlı Kuvvetleri’ne önem vereceğiz. Ama Silahlı Kuvvetleri'nin emir komuta sisteminde bazı olumsuzluklar var. Bunların düzeltilmesi gerekir. Yani iç cephe güçlü olmadan dışarıda güçlü olamayız. Mesela şimdi Kalkınma Yolu’ndan bahsediliyor ama o gün Kalkınma Yolu’nun güvenliği sağlanmadan bu bir ütopya olur. Bunun güvenliği nasıl sağlanacak? Kim sağlayacak?” açıklamasında bulundu.
“Türkiye’nin hipersonik füzelere ve yapay zekaya yatırım yapması gerekir”
Türkiye’nin yatırım yapması gereken noktaları sıralayan Eslen, sözlerini şöyle tamamladı:
“Türkiye SİHA’larda bir atılım yapmıştır ancak kendi tankını yapamamıştır. Savaş uçağı yapma gayretleri var. Bunları takdir etmek lazım. Teknoloji çok ilerledi. Türkiye'nin çevre ülkelere, tehdit oluşturan ülkelere stratejik üstünlük sağlayabilmesi için hipersonik füzeler geliştirmesi lazım. Tabii hipersonik füze geliştirmek kolay değil. Bugün savaş alanında hipersonik füzeler sahip olanlara çok büyük avantaj sağlıyor. Türkiye bunu hedeflemeli. Yatırımını buraya yapmalı. Bu tanklar yapılacaksa bir an önce yapılmalı. Her alanda kullanılan yapay zekanın güvenlik alanında kullanılması da yaygınlaşıyor. Yapay zekanın savaş alanında ortaya koyabileceği zararlı etkileri şimdiden değerlendirip buna göre teknolojik tedbirler geliştirmek gerekiyor. Ayrıca yapay zekayı savaş alanında kullanabilmemiz için de bizim şimdiden teknolojiler geliştirmemiz lazım. İki tane önceliğimiz olmalı. Biri hipersonik füzeler, ikincisi yapay zeka. Gelecekte rakiplere, hasımlara savaş alanında üstünlük sağlayabilecek etkenler bunlar olacak.”
