Doğum kontrol hapı nedir?
Doğum kontrol hapı, her gün düzenli bir şekilde kullanıldığında hamileliği önlemede %99 etkili olan, östrojen ve progesteronun yapay versiyonlarını içeren bir doğum kontrol yöntemidir. Doğum kontrol hapları, menstrüasyonu (adet) düzenlerken, adet öncesi gerginlik (PMS) semptomlarını, yumurtalık ve rahim kanseri risklerini azaltma ve akneyi iyileştirme özelliği olan hormonlar içermektedir.
İçerdiği bu hormonlar, doğal kadınlık hormonları olan östrojen ve progesteronun sentetik formlarını da kapsamaktadır. Bu sebeple “kombine oral kontraseptif” olarak da anılırlar. Bir başka doğum kontrol hapı çeşidi “mini pill” olarak isimlendirilir ve sadece progesteron içermektedir.
Doğum kontrol hapı nasıl kullanılır?
Doğum kontrol hapları düzenli olarak alabilmeniz için haftanın günlerini işaret eden şekilde 21 ya da 28 hap içeren paketler halindedir. Her ikisinde de hapı kullanmaya adetin ilk günü başlanmalı ve her gün, doğru sırada ve tercihen her gün aynı saatte kutuda ki ilaçlar bitene kadar günde bir tane olacak şekilde içilmelidir. 21 tabletlik doğum kontrol haplarında kullanım 21 gün hap, 7 gün ara şeklinde iken, 28 haplı olan yeni nesil doğum kontrol haplarında kutu bittikten sonra hiç ara vermeden yeni kutuya başlanmalıdır.
21 tabletlik hap kullanıldığında kutu bittikten sonra veya bitmeye yakın adet kanamanız başlarken, 28 tabletlik hap kullanıldığında hapların bitmesine yakın kanama başlıyor olacaktır.
Doğum kontrol hapının avantajları nelerdir?
Hamileliği önlemenin yanında doğum kontrol hapının birçok avantajı bulunur. Progestin içeriğine sahip haplar, regl sancılarının giderilmesini sağlayarak adet dönemlerinin hafif geçmesini sağlar ve dış gebelik riskinin azalmasında etkili olur. Bunların yanında aknelerin önlenmesini ve azalmasını sağlar. Doğum kontrol hapının sağladığı avantajlar şöyle sıralanır:
- Birçok doğum kontrol yöntemine göre daha iyi korunma sağlar
- Özellikle ağrılı adet dönemlerinde oluşan semptomların azalmasında etkili olur
- Dış gebelik riskini azaltır
- Adet dönemlerindeki şiddetli kanamayı önler
- Regl öncesi (PMS) gerginliği giderir
- Rahim kanseri riskini azaltır
- Aknelerin azalmasında etkilidir
- Endometriozis hastalık tedavisinde yararlanılır
- Yumurtalık kistleri tedavisinde kullanılabilir
Doğum kontrol hapı ne işe yarar?
Doğum kontrol hapları, rahimde ki mukusu kalınlaştırması spermin yumurtaya ulaşmasını zorlaştırır. Rahmin iç yüzeyini inceltir, bu nedenle döllenmiş bir yumurtanın rahme yerleşme ve büyüyebilme şansını da azaltmış olur. Temel olarak aslında yumurtlamayı engellemektedir.
Doğum kontrol hapının zararları nelerdir?
Doğum kontrol haplarının olası riskleri şöyle sıralanabilir:
- Kombine oral kontraseptif kullanımının ciddi bir riski pıhtı oluşma riskinde artış yaratabilir
- Pıhtı oluşması derin ven trombozu, kalp krizi, inme ve akciğer embolisi ile sonuçlanabilir
- Bir yıllık OKS kullanımında on bin kadından on tanesinden azında pıhtı oluşumu saptanmaktadır. Bu risk gebelik sırasında ve doğumdan hemen sonraki pıhtı oluşum riskinizden daha azdır.
- Pıhtı oluşma riskinizi arttıran durumlar: aşırı kilolu olma, yüksek tansiyon, hareketsiz yaşantı sürmek, sigara içmek, ailede damar tıkanıklığı ve pıhtı öyküsü bulunması olarak sıralanabilir.
- Pıhtı oluşma şüphesi uyandırabilecek belirtiler konusunda duyarlı olmak gereklidir, bunlar: ciddi karın veya mide ağrısı, öksürük ve nefes darlığı ile beraber göğüs ağrısı, şiddetli baş ağrısı-baş dönmesi, görme bulanıklığı veya kaybı, konuşma sorunu, şiddetli bacak ağrısı.
