Oruçlu bir kişi istemeden kusarsa orucu bozulmaz. Midenin ansızın bulanması veya beklenmedik bir rahatsızlık nedeniyle oluşan kusma kontrol dışı olduğu için oruç geçerliliğini sürdürür.
Kusmak orucu bozar mı?
Bilinçli şekilde kusmaya çalışmak orucu bozar. Kişi parmağını boğazına götürerek veya başka bir yöntemle kendini kusturuyorsa o günkü orucu boşa gider. Hz. Peygamber’in (s.a.v.) sözüyle, “Kim istemeden kusarsa orucu bozulmaz; kim de kendi isteğiyle kusarsa orucu kaza etsin.” ifadesi, bu ilkeyi ortaya koyar. Bu nedenle oruçluyken mide bulantısı refleks olarak gerçekleşirse sorun olmaz, fakat kişi rahatsız olduğu için bilerek kusturuyorsa oruç bozulur ve Ramazan’dan sonra bir gün kaza etmek gerekir.
İstemeden kusmak orucu bozar mı?
İstemsiz kusma, orucu bozmaz. Burada önemli olan nokta, kişinin kusmayı engelleyememesidir. Mide rahatsızlıkları, araç tutması veya başka bir sağlık sorunu yüzünden aniden gelişen kusma kontrol dışı sayılır ve orucu geçersiz kılmaz. Bu durumda ağız temizlenip oruca devam edilir. Hadis-i şerifte de “Oruçlu, kendiliğinden kusarsa orucu bozulmaz” şeklinde hüküm yer alır. İslam âlimleri bu durumun tabii bir refleks olduğunu belirtir. Dolayısıyla oruçluyken bir anda bulantı hissiyle gelen kusma karşısında paniğe kapılmaya gerek yoktur. İstemeden gerçekleşmişse oruç saklı kalır, gün içinde yeme içme yapılmadan iftara kadar beklenir.
Bilerek (isteyerek) kusmak orucu bozar mı?
Kasıtlı şekilde kendini kusturmak orucu bozar. Parmakla boğazı uyarmak veya başka bir yöntemle midedekileri çıkarma niyeti taşımak, oruç bütünlüğünü bozmaya yol açar. Peygamber Efendimiz (s.a.v.), “Kendi isteğiyle kusan kimse orucunu kaza etsin” buyurarak bilerek kusmanın hükmünü netleştirir. Bu durumda sadece o gün için kaza orucu gerekir, kefaret cezayı gerektirmez. Ancak o günün orucu geçersiz sayıldığı için iftara kadar yiyip içmemek, oruca saygı açısından uygun görülür. Bu davranış, Ramazan’ın maneviyatına duyulan hürmetin gereğidir. Daha sonra kişinin bozulan orucunu telafi etmesi yeterlidir.
Ağız dolusu kusmak orucu bozar mı?
Ağız dolusu kusmak, kusma miktarının oldukça fazla olduğunu gösterir. Kişi bunu istemeden yaparsa orucu bozulmaz. Çünkü beklenmeyen ve müdahale edilemeyen bir durum söz konusudur. Fakat ağız dolusu kusma, bilinçli şekilde gerçekleştirilmişse o günün orucu boşa gider. İslam alimleri, ağız dolusu ifadesinin özellikle kasıtlı kusmalarda dikkate alındığını vurgular. Diyanet’in fetvasına göre de “Miktarı ne olursa olsun kendiliğinden gelen kusma orucu bozmaz, ancak kişinin kendi isteği ile ağız dolusu kusması hâlinde oruç bozulur.” Bu ölçüye göre, oruçlunun duruma bakıp kendi isteğiyle müdahalede bulunup bulunmadığını değerlendirmesi önemlidir.
Az miktarda kusmak orucu bozar mı?
Az miktarda kusma, genellikle küçük bir lokma veya boğaza gelen hafif mide sıvısı şeklinde ortaya çıkar. İstenmeyen bir durumda gerçekleşiyorsa oruç zarar görmez. Buna karşılık, kişi rahatlamak amacıyla da olsa kendi iradesiyle az miktarda kusturuyorsa bazı mezheplerde görüş ayrılıkları vardır. Hanefi ekolünde İmam-ı Azam’a göre ister az ister çok kasten kusma oruç bozucu sayılır. Diğer bazı âlimler ise ağız dolusundan az olursa farklı değerlendirebilir. Ancak tedbiren kasıtlı kusmaktan kaçınmak en doğrusudur. Bu nedenle, midesi bulanıp istemeden biraz kusan kimsenin orucu bozulmazken, bilinçli şekilde az da olsa kusmak riskli görülür.
Kusmuğu yutmak orucu bozar mı?
Ağza gelen kusmuğu kasten geri yutmak orucu tehlikeye atar. İslam âlimleri, bu eylemi yabancı maddeyi bilerek mideye göndermek olarak değerlendirir. Bu açıdan kasıtlı şekilde yutulan kusmuk, yeme içmeye benzer bir davranış gibi kabul edilip orucu bozabilir. Fakat kusmuk istemsiz olarak geri kaçtıysa veya kişi fark etmeden yuttuysa oruç bozulmaz. Küçük miktarda kusuntu ağza gelip hızla geriye gittiyse de sorun oluşmaz. Diyanet, “Mideden ansızın ağza yükselip tekrar geriye dönen şeyler orucu bozmaz” diyerek bu ayrımı açıklar. Yine de boğazda kalan kusmuğun tükürülmesi tavsiye edilir.
Kan kusmak orucu bozar mı?
Kan kusmak, kişinin istemi dışında gelişen bir hastalık belirtisi ya da rahatsızlık sonucu olabilir. Kontrol dışı gerçekleşen kusma, ister kanla karışık olsun ister gıda içeriği bulundursun, orucu bozmaz. Çünkü bu durumda kişi kusmayı engelleyememektedir. Ancak kan kusma durumu ciddiyet taşıdığı için bir hekime başvurmak ve gerekli önlemleri almak şarttır. Eğer bir müdahale sırasında istemsiz şekilde kan gelmiş ve kusma oluşmuşsa oruç hükmüne zarar vermez. İslam kaynaklarında “Miktarı ne olursa olsun kendiliğinden gelen kusma orucu bozmaz” denir. Dolayısıyla kan kusma da kendiliğinden geliştiğinde oruca engel teşkil etmez.
