Özel Haber: Deniz Dalgıç
Türkiye, 25 Mart'ta Ceyhan Petrol Boru hattını kapatarak Irak petrollerinin ihracını durdurmuştu. Irak Petrol Bakanı Hayan Abdel-Ghani, Türkiye’nin Ceyhan petrol terminaline petrol ihracatının yeniden başlaması konusunu görüşmek amacıyla Ankara’ya geldi. Irak Petrol Bakanı’nın Türkiye ziyaretini değerlendiren Türkiye Enerji Stratejileri ve Politikaları Araştırma Merkezi (TESPAM) Başkanı Oğuzhan Akyener, “Irak Petrol Bakanı Türkiye'ye ‘Türkiye'ye yönelik bir yaptırım yapılması noktasında feragat ediyoruz. Böyle bir şeye izin vermeyeceğiz’ tarzında bir adım atarlarsa ve bu adım bizzat tahkime başvuran Irak Merkezi yönetimi tarafından gelirse Türkiye zaten tekrar petrol sevkiyatına izin verecektir. Irak Kürt Bölgesel Yönetimi dâhil üç taraf da bundan kârlı çıkacaktır. Ama bu adım atılmazsa bu iş çok uzar” dedi. Irak Petrol Başkanı’nın ziyaretinden olumlu sonuç çıkacağına ilişkin beklentisini paylaşan Akyener, “Türkiye’nin petrol sevkiyatına izin vermesi enerji fiyatlarını değiştirmez. Çünkü Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin arzı mevcut boru hattı üzerinden yaklaşık 400-500 bin varil civarında. Şimdi hafif hafif tankerlerle yine bir yaklaşık 50 bin varillik petrol taşıyor. Günlük kayıp şu an 450 bin varil civarında. Küresel enerji denklemleri perspektifinde baktığımızda çok bir şey değiştirmediği için bu Türkiye’deki enerji fiyatlarını etkilemez” diye konuştu.
“Türkiye’ye bedel ödetmek haksızlık olur”
TESPAM Başkanı Oğuzhan Akyener, Irak Petrol Bakanı’nın Türkiye ziyaretini ELİPS HABER’e değerlendirdi. Türkiye, 25 Mart'ta Ceyhan Petrol Boru hattını kapatarak Irak petrollerinin ihracını durdurduğunu anımsatan Akyener, “Uzun süredir petrol akışı kesildi. Kesilmesinin arkasındaki en önemli sebep Irak Kürt Bölgesel Yönetimi ile Merkezi Yönetim anlaşamıyor. Hâlâ net bir anlaşmaya varmış değiller. Kısmen anlaşma süreci biraz ilerledi ama daha nihayete erişmedi. İki taraf anlaşamazken Türkiye daha önce bölgede terörün daha fazla yayılmasını yayılmasına müsaade etmemek maksatlı Irak Türk Bölgesel Yönetimi'nin Irak petrolünü Türkiye üzerinden Ceyhan üzerinden satmasına izin vermişti. Ama şimdi Irak Merkezi Yönetimi Türkiye'yi bu bağlamda kısıtlayarak Türkiye'yi yaptırıma yani bir bedel ödemeye tabi tutmaya çalıştı. Süreci tahkime götürdü. Bu bağlamda Türkiye’ye bu bedeli ödetmek haksız bir itham olur” ifadelerini kullandı.
“Türkiye durumun çözülmesini istiyor”
Akyener, Türkiye’nin söz konusu durumun çözülmesini ve petrol sevkiyatını devam ettirmek istediğine dikkat çekerek, “Türkiye için bir problem yok. Burada asıl kazanan Türkiye'den ziyade Irak. Petrol sevkiyatı yapılmazsa yine kaybeden Irak olacaktır. Irak Petrol Bakanı Türkiye'ye ‘Türkiye'ye yönelik bir yaptırım yapılması noktasında feragat ediyoruz. Böyle bir şeye izin vermeyeceğiz’ tarzında bir adım atarlarsa ve bu adım bizzat tahkime başvuran Irak Merkezi yönetimi tarafından gelirse Türkiye zaten tekrar petrol sevkiyatına izin verecektir. Irak Kürt Bölgesel Yönetimi dâhil üç taraf da bundan kârlı çıkacaktır. Ama bu adım atılmazsa bu iş daha çok uzar. Herkes bunun bilincinde” açıklamasında bulundu.
Enerji fiyatları nasıl etkilenir?
Akyener, Türkiye’nin petrol sevkiyatına izin vermesinin enerji fiyatlarını değiştirmeyeceğini vurgulayarak, “Çünkü Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin arzı mevcut boru hattı üzerinden yaklaşık 400-500 bin varil civarında. Şimdi hafif hafif tankerlerle yine bir yaklaşık 50 bin varillik petrol taşıyor. Günlük kayıp şu an 450 bin varil civarında. Küresel enerji denklemleri perspektifinde baktığımızda çok bir şey değiştirmediği için bu Türkiye’deki enerji fiyatlarını etkilemez. Fiyat anlamında etki olmaz ama bu iş de uzlaşma sağlanır. Bakan buraya kadar geliyorsa zaten çözüm ihtimali güçlüdür. Çözüm elde edildikten sonra bölgede çok yeni fırsatlar doğabilir” dedi. Akyener Türkiye’nin o bölgede yer almasının birçok dengeyi değiştirebileceğine dikkat çekerek, “Bölgedeki üretim potansiyeli çok daha yüksek. Bölgenin istikrara kavuşması için oradaki enerji kaynaklarının daha kapsamlı üretilmesi çok önemli. Türkiye bu bağlamda ön ayak konabilir” diye konuştu.
