Bugün 1 Nisan 2024; sadece yerel seçimlerin ertesi günü değil, aynı zamanda Şaka Günü. 1 Nisan, yüzyıllardır farklı kültür ve coğrafyalarda farklı şekillerde kutlansa da kökeni konusunda bir fikir birliği bulunmuyor.
ABD merkezli ‘History’ (Tarih) televizyon kanalının paylaştığı bilgilere göre, 1 Nisan Şaka Günü'nün nasıl ortaya çıktığına ilişkin olası açıklamalardan biri 16’ncı yüzyıla dayanıyor. Buna göre, Fransa, 1582 yılında, 1563 yılında Trent Konseyi’nin aldığı bir karar uyarınca Jülyen takviminden Miladi takvime geçti. Fakat yılbaşının 1 Nisan’dan 1 Ocak’a alındığı anlamına gelen bu değişiklikten herkes anında haberdar olamamış ya da 1 Ocak’ı yılbaşı olarak kabul etmek istememişti.
Hal böyle olunca, bu kişiler yeni yılın gelişini 1 Nisan’da kutlamaya devam etmiş fakat bu sebeple şakaların ve kandırmacaların da hedefi olmuştu. Bu kişilere ise ‘April fools’ ya da ‘Nisan Budalaları’ denmişti. Yani, tıpkı bugün 1 Nisan Şaka Günü’nün İngilizcede (April Fools’ Day) adlandırıldığı gibi… Bu dönemde Fransa’da yapılan şakalar arasında ise ‘şakalanan’ kişinin sırtına kağıttan bir balık asmak ve bu kişiye ‘Nisan balığı’ (poisson d’avril) demek de vardı. Diğer bir deyişle, bu kişilere kolayca aldandıkları için bir nevi ‘sazan’ denirdi. Bu şaka, bugün ülkede hâlâ özellikler çocukların 1 Nisan’da birbirlerine yaptıkları şakalar arasında yer alıyor.
1 Nisan’ın kökeniyle ilgili bir diğer açıklama ise ilkbaharın gelişiyle yakından ilgili. Buna göre, ‘Doğa Ana’ ilkbahar ekinoksunun ilk gününde değişen, öngörülemez bir hava durumuyla insanları şaşırtırdı, yani burada insanlara ilk şakayı yapan doğanın kendisiydi. İlkbahar ekinoksu ve esasında ilkbaharın ‘resmi’ olarak gelişi her ne kadar 21 Mart’ta gerçekleşse de, bu açıklamaya göre, 1 Nisan tarihi civarında ‘Doğa Ana’nın yaptığı bu şaka, zamanla insanların birbirlerine şakalar yapma geleneğine evrildi.
1 Nisan'da şakalar yapma geleneği, her ne kadar tarihsel kökeni net olmasa da zamanla başka ülke ve coğrafyalara da yayıldı. 1
Zamanla teknolojinin ve kitlesel iletişim olanaklarının artmasıyla 1 Nisan Şaka Günü’nde daha geniş çaplı şakalar yapmak, daha büyük insan gruplarını aynı anda ‘kandırmak’ da mümkün oldu
Son olarak, bugün Alphabet isimli çatı şirketin bir parçası olan ABD merkezli Google da yıllar içinde kullanıcılarına farklı 1 Nisan şakaları yaptı. Bu şakalar, Google arama motorunda ‘telepatik arama’ yapma seçeneğinden Google Haritalar üzerinde ‘Pac Man’ oynayabilmeye kadar geniş bir yelpazedeydi.
